ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey, Dışişleri Bakanlığı Avrupa ve Avrasya İşleri Bürosu Direktör Yardımcısı Christopher Robinson ve Dışişleri Bakanlığı Yakın Doğu İşleri Bürosu Direktör Yardımcısı Henry Wooster ile telekonferans üzerinden gerçekleştirdiği bir toplantıda Rusya’nın Suriye ve Libya politikalarına ilişkin açıklamalarda bulundu.
Suriye’deki savaşı sona erdirmek için Rusya ile yeniden iş birliği yapma hususunda temkinli iyimserliğini dile getiren Jeffrey, “Askeri bir çözümden uzak, konuya dair çözüm yollarını bizimle görüşmeye bir kez daha hazır olabilirler. Çünkü bu aşamada yakın bir zamanda Rusya açısından askeri bir zafer kazanılamayacağı çok açık” dedi.
Jeffrey, “Rusya, şu an daha hazırlıklı olabilir. Rusya medyasında ve bazı eylemlerinde, Anayasa Komitesi hususunda daha esnek olduklarına dair bazı işaretler gördük” ifadesini kullandı.
Moskova’nın Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’dan bıkmış olabileceğini belirten Jeffrey şöyle konuştu:
Rusya’nın aleni eleştirisi ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e yakın isimler tarafından yapılan eleştiriler, yeniden kalkınmaya on milyarlarca dolar sağlamak üzere Suriye’yi diplomatik olarak tanımak ve uluslararası açıdan kabul etmek için bize işaretler gönderiyor. Ancak hala bu eleştirilerin arka planını öğrenmeye çalışıyoruz
"Esad ve Mahluf arasındaki anlaşmazlık önemli bir mesele"
Esad ve kuzeni Rami Mahluf arasındaki anlaşmazlığa ilişkin değerlendirme yapan Jeffrey, paralel Suriye ekonomisini, hatta kayıtlı ekonomiyi kontrol etme hususunda önemli bir anlaşmazlığın mevcut olduğunu belirtti.
Jeffrey, Mahluf’un Esad’a oldukça yakın olduğunu ve 50 yıldır Suriye’de hüküm süren Şii tarikatında önemli bir aktör olduğunu da ekledi:
Bu anlaşmazlık iki şekilde açıklanabilir:
İlk olarak devenin sırtını kıran samanla, ki buna ben inanmıyorum. Bunu umuyoruz ve durum bu şekilde değil.
İkinci olarak ise anlaşmazlık, Suriye lirasının düşmesi ve hükümetin Suriye’ye petrol sevkiyatında karşılaştığı zorluklar gibi ek bir göstergedir.
Rejim büyük bir baskıya maruz kalması dolayısıyla dükkanlara ekmek ve diğer ürünler sağlamakta zorluklar yaşıyor. Belki de bu yüzden Ruslar, bir anlaşmaya varma olasılığı hakkında bizimle tekrar konuşmak istiyor.
ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi “Herhangi bir sonuca ulaşmadık. Ama istisnai bir yaklaşıma tanık oluyoruz. Çünkü kirli çamaşırlar, yirmi birinci yüzyıldaki en kötü rejimleri ortaya çıkarıyor” diye konuştu.
Mahluf ile anlaşmazlığın oldukça önemli bir mesele olduğunun altını çizen Jeffrey, “Çünkü rejimi evini temizlemeye ve buna Mahluf gibi biriyle başlamaya çağıran Rus baskısına yanıt vermek amacıyla, Suriye hükümeti tarafından bir çabanın olduğunu görüyoruz. Ayrıca Rusların bu ismi desteklediğine ve Esad’in yaptıklarından endişe duyduğuna değinen haberler ve söylentiler de işittik” ifadelerini kullandı.
Yaklaşık bir hafta önce, Mahluf’un Esad’a yalvardığını söyleyen ABD’li yetkili, Suriye devletinin ‘Syriatel’ şirketine iletişim için 130 milyar Suriye lirası tutarında büyük miktarda ödeme yaptığını hatırlattı.
İran’ın Suriye’deki varlığına ilişkin ise James Jeffrey, şunları söyledi:
İsrail’in bombaladığı bazı bölgelerde İran hareketliliğine tanık oluyoruz. İran destekli milislerin bazılarının Hizbullah’tan, bazılarının da diğer ülkelerden geri çekildiğini gördük. Ama görmediğimiz şey, İran’ın ‘Suriye’yi İsrail’e karşı uzun menzilli füzeler için ikinci bir fırlatma rampası olarak kullanmamaya ve Hizbullah’a İsrail’i tehdit eden silahlar vermemeye çalıştığı’ stratejik bir taahhüdüdür.
"Rusya siyasi ve ekonomik kazanımlar için bölgesel çatışmaları kullanıyor"
Öte yandan Christopher Robinson, Rusya ve Esad rejimini, Tobruk Merkezli Hafter güçlerinin operasyonlarını desteklemek üzere Rus Wagner Grubu’na finansal ve lojistik destek sağlamakla suçlayarak, “Rusya, Esad rejimi ile işbirliği içerisinde Suriyeli savaşçıları, son günlerde Hafter güçlerini destekleyen Wagner’in operasyonlarına katılması için Libya’ya gönderdi” dedi.
Robinson, Rusya’nın siyasi ve ekonomik kazanımlar elde etmek için bölgesel çatışmaları kullandığını da vurguladı.
ABD Dışişleri Bakanlığı Yakın Doğu İşleri Bürosu Direktör Yardımcısı Wooster ise ABD’nin Hafter ve Esad arasındaki ilişkiden dolayı memnuniyetsizliğini dile getirdi.
Wooster, “Bir diğer rahatsız edici konu ise, Hafter’in Esad rejimi ile sözde diplomatik ilişkiler kurmasıdır” diyerek, bu durumun Suriyeli paralı askerler sorununun bir parçası olduğunu ifade etti.
Şarku'l Avsat
