Koronavirüs salgınıyla beraber gelen sosyal izolasyon süreciyle birlikte birçok alanda ekonomik sıkıntılar yaşanıyor. Yayınevleri, sahaflar ve kitapçılar da yaşanan krizin etkilediği alanların başında geliyor. İnternet üzerinden satış yapan büyük şirketler bu süreçten kârlı çıkarken birçok sahaf dükkanlarını kapattı, yayıncılar üretim yapamıyor.
Anket sonucu: 43 yayınevinin 1-5 ay arası süresi var
Tükenmez Haber'den Denizcan Akar'ın haberine göre Türkiye Yayıncılar Birliği, koronavirüs pandemisinin yayıncılık sektörü ve paydaşları üzerindeki etkilerini ölçmek amacıyla yaptığı "Koronavirüsün Yayıncılık Sektörüne Etkisi" adlı anketin sonucunu rapor halinde açıkladı.
Anketi cevaplayan yayınevlerinin satışlarının, adet bazında ortalama yüzde 63 düştüğü görülürken, mevcut personel pozisyonunda değişiklik yapmadan yayınevlerinin faaliyetlerini yürütmeye dayanma süresi ise ortalama 3 ay olarak ortaya çıktı.
Ankete göre 43 yayınevi, 1-5 ay arası süre boyunca dayanacak gücü olduğunu ifade ederken, 17 yayınevi ise 6-12 ay arası dayanabileceğini belirtti.
"Üretim hemen hemen durmuş gibi"
Konu hakkında Tükenmez Haber'e konuşan Yayıncılar Kooperatifi Başkanı İlbay Kahraman yaşanan krizi şu sözlerle anlatıyor:
"İş kaybı var, üretim yok. Satış olmadığı için üretimi karşılayacak likidite yok. Kağıt alamıyoruz, matbaaya para veremiyoruz. Dolayısıyla üretim yapamıyoruz. Üretim hemen hemen durmuş gibi. Sadece çok satan kitapları basmaya ve dağıtmaya çalışıyoruz. En büyük sıkıntı bu"
"20-30 sahaf arkadaşım dükkanlarını kapattı"
Antik Sahaf'ın kurucusu İsmail Kün ise kitapçı ve sahafların zor günlerden geçtiğini belirterek, "Ankara, İstanbul, İzmir ve Bursa gibi yerlerde 20-30 sahaf arkadaşımın dükkanlarını kapattığını söyleyebilirim" diye konuştu. Kün sözlerinin devamında bugünlerde kitap basılmadığını belirterek, ‘Kitap bulmakta da zorlanacağız’ şeklinde konuştu.
"Salgın kitap satışlarında yüzde 70 düşüşe neden oldu"
Koronavirüsün kitap satışlarında yüzde 70 düşüşe neden olduğunu söyleyen Kahraman, çoğunlukla internet satışı olduğunu, mağaza satışı ve dağıtımın durduğunu belirterek, "Arkadaşlarımız haftada yarım gün çalışıyorlar. Eskiden haftada beş gün çalışıyorlardı ve bazen yetiştiremiyorlardı. Şimdi sadece Pazartesi çalışıyorlar dört-beş saat o da yeterli oluyor" diye konuştu.
"Evden çalışıyoruz"
Diğer bir sıkıntının da çalışanların sağlık sorunu olduğunu vurgulayan Kahraman, "Türkiye'deki sağlık sistemi çalışana yönelik çalışmadığı için çalışanlarımızın sağlık sorununu da biz üstlenmek zorundayız. Biz Ayrıntı Yayınları olarak evden çalışıyoruz" diye konuştu.
"Her krizde olduğu gibi bundan da büyük sermaye karlı çıkacak"
İnternet üzerinden satış yapan internet mağazalarının bu işten daha kârlı çıktığını söyleyen Kahraman şu ifadeleri kullandı:
"Krizi bahane ederek ödeme de yapmadılar. Her zaman olduğu gibi kriz daha çok küçük üreticileri ve onların emekçilerini vurdu. Her krizde olduğu gibi bundan da büyük sermaye sahipleri karlı çıkacak"
"Okurlardan dayanışma bekliyoruz"
Okurlardan kitap alarak dayanışma göstermelerini beklediğini belirten Kahraman, "Okurlar bizden kitap alarak dayanışma göstersinler. Bize destek olsunlar. Bu şekilde dayanışma göstersinler. Biz de çalışanlarımızı mağdur etmemeye çalışıyoruz. Çalışanlarımızı daha sağlıklı koşullarda çalıştırmaya çalışıyoruz" şeklinde konuştu.
Antik Sahaf'ın kurucusu Kün: Büyük şehirlerde sahaflar zor günler yaşıyor
Türkiye'nin en bilinen sahaflarından olan Antik Sahaf'ın kurucusu İsmail Kün, Tükenmez Haber'e yaptığı açıklamada Ankara, İstanbul, İzmir ve Bursa gibi yerlerde birçok sahafın zor günler yaşadıklarını, 30-40 arkadaşının dükkanlarını kapattığını söyledi.
"Bizim kitabevimiz sokağa çıkmak zorunda olanların merkezinde"
Antik Sahaf'a ilişkin konuşan Kün şunları kaydetti:
"Tarsus'ta mesafeler birbirine yakın olduğundan ve bizim kitabevimizin sokağa çıkmak zorunda olanların merkezinde olduğunu düşündüğümüz için kapatmayı uygun bulmadık. Ancak kafe bölümünü kapattık. Kitap bölümünde iki kişi çalışıyoruz. Dönüşümlü çalışmayı düşündük ama bizde de kitap siparişleri arttı. Evde kalan dostlarımıza kitap götürüyoruz her gün. İnternet sitelerine yığılmalar olduğu için oradan kitapları gelmeyen okurlar bizi tercih etti, bulabildiğimiz kitapları PTT yoluyla yolladık"
"Büyük internet sitelerinin satışları yüzde yüze yakın arttı"
Sahafların ve kitabevlerinin genel olarak satışlarının artmadığını söyleyen Kün, "Ama satan yerler çok satmaya başladı. Büyük internet sitelerinin ve dağıtım firmalarının kitap satışları yüzde 100'e yakın arttı" şeklinde konuştu.
"Okur, üç kuruşa tamah etmeyip kitabını sahaftan alacak"
Kün, okurların neden sahaflardan alışveriş yapması gerektiğini ise şu sözlerle anlattı:
"Ben açık açık okurlara şunu söylüyorum; biz sizin her gün yanınızdayız. Üç kuruşa tamah edip internet sitelerinden alırsanız kırılırım. Okurlar üç kuruş fazla verip sahaf dostundan alacak kitabını. Çünkü o, onun selam vereceği insan. Başı sıkıştığında yanına gideceği, çayını içeceği, her konuda yardımını esirgemeyen insan. Diğer tarafta telefonlarına bile çıkmayan, kendilerini 'müşteri 1, müşteri 2' gibi gören zihniyet var. Ya 'Ahmet bey', 'Fatma hanım' gibi sayıldığı, kabul gördüğü sahafından alacak ya da gidip müşteri 1,müşteri 2 olacak orada. Benim yıllardır gördüğüm bu. Üç kuruşa tamah etmeyip sahaftan alacak, çünkü yarın o gelecek onun cenazesine. Büyük internet siteleri gelmeyecek benim cenazeme"
"Kitap bulmakta zorlanacağız"
Kün, dijital yayıncılığa da hazırlanmaları gerektiğini belirterek şunları kaydetti:
"Yine de son cümle olarak söyleyeceğim bunu; Kitap bulmakta da zorlanacağız. Bugünlerde kitap da basılmıyor. Dünyanın bir kıtlığa gittiği de öngörülüyor ama kitap var olacak. Kitap dostlarıyla var olacak, benim bildiğim bu."
Tükenmez Haber
