Yemen’de yaşananlar daha ne kadar kötü olabilir diye düşünürken, bölgeye dair yapılan yeni analizler son iki ayda 60 binden fazla insanın daha kıtlığın eşiğine geldiğini gösteriyor.
Peki, bu konuda ne yapabiliriz?
Yapabileceğimiz en iyi şey savaşı durdurmak. Yakın bir zamanda Yemen’deydim. İnsanlar bana bu savaştan bıktıklarını söyledi. Savaşın yakında biteceğini düşünmeye devam etseler de sürekli hayal kırıklığı yaşıyorlar. Bugün dünya üzerindeki en büyük insani krize yol açan savaşın yankıları 24 milyondan fazla Yemenliyi etkisi altına aldı. Savaş ne kadar devam ederse yaşanan durum da bir o kadar kötüleşiyor.
Gerek kendi hükümetimizin gerekse diğer tüm hükümetlerin Yemen genelinde acil ateşkes için ısrar etmesine ihtiyaç var. Uluslararası insani hukuk, hava saldırıları, sivillerin öldürüldüğü kara saldırıları ve insani yardımın ülkeye girişine büyük ölçüde engel olunması gibi birçok açıdan ihlal ediliyor. Hudeyde’de geçen Aralık ayında kabul edilen ateşkes yalnızca bir duraksama. Ne var ki saldırılar ülkenin geri kalanında devam ediyor. Hatta birçok bölgede daha da artmış durumda.
Konuştuğum Yemenliler, dünya genelinde bütün ülkelerin Silah Ticareti Antlaşması’na sadık kalmasını istiyor: Ülkelerin hepsi, bu savaşta çatışan tüm taraflara silah satmayı durdurmalı. Siz de İngiliz hükümetinden ne beklediğinizi milletvekillerinize söyleyerek yardımcı olabilirsiniz.
Bununla birlikte Yemen’le ilgili mevcut barış görüşmelerinin anlam ifade edebilmesi için hükümetimizin tüm diplomatik gücünü kullanması gerekiyor. Bu durum herhangi bir fonlama için kadın haklarının da göz önünde bulundurulmasını içeriyor.
Yemen’de yardım çalışanlarının engellenmesine ve ihtiyaç halindeki insanlara yardım ederken her gün kontrolden geçirilmelerine kendi gözlerimle şahit oldum. Ülkenin dört bir yanında insani yardımın dağıtılmasını engellemek değil, kolaylaştırmak adına ellerinden gelen her şeyi yapan yetkililere ihtiyacımız var. Barışın olmadığı bir yerde milyonlarca Yemenli yardımla ayakta duruyor. Birleşmiş Milletler (BM) hesaplamalarına göre, çatışmaların başladığı günden bu yana 17 binden fazla masum insan doğrudan maruz kaldıkları saldırılarda öldürüldü.
Geçen hafta Yemen’e gıda ve yakıt girişinin yüzde 70’ini sağlayan önemli liman şehri Hudeyde’deydim. Ekonomik kriz var ve geçim kaynaklarını kaybeden milyonlarca insan yiyecek yemek dahi bulamıyor. İşyerleri savaşta yok edilmiş ya da bu insanlar çalıştıkları yerlerden kaçmak zorunda kalmış olabilir. Geçen yaz saldırıların tırmanmasıyla birlikte 650 bin insan evlerini terk etti. Anlatılanlara göre, insanlar güvenli bir yer bulmak için evlerini ve işlerini, çocukları da okullarını ve oyuncaklarını arkalarında bıraktı. En az 3,3 milyon insan kaçarken aralarında insani yardım çalışanlarının da bulunduğu çok sayıda kişi birden fazla yer değiştirmek zorunda kaldı.
Adem adlı bir Yemenli, eskiden motosikletini taksi hizmeti için kullandığını ancak savaş yüzünden artık hiçbir şey kazanamadığını anlattı. İnsanların hareketine izin verilmeyen bölgede zaten kimsenin Adem’e verebilecek parası da yok. Yemenli Adem’e 10 kişilik ailesini geçindirmesi için ayda 80 dolar yardım parası veriliyor. Bu insanların aldıkları para da ancak hayatta kalmalarına yetiyor. Adem’in tek isteği ise barışın sağlanması ve bu sayede yeniden işinin başına dönebilmesi.
Temiz suyun olmaması geçen yıl kolera salgınına yol açtı. Su bulmaya çalışan küçük çocukları ellerinde benzin bidonlarıyla dolaşırken gördüm. Habibe adlı bir kadın, su temin etmek için her gün üç saat yürümek zorunda kaldığını söyledi. Şebekeleri tamir ederek yüz binlerce insana su ulaştırmaya çalışıyoruz. Şimdi Habibe’nin çamur ve samanla kaplı evine kadar ulaşan su boruları bağlanmış durumda. Bu uzun vadeli çözüm yönetimi, savaş bittikten yıllar sonra bile insanlara yardım edebileceğimizi gösteriyor. Bugünlerde çocukların okula gitmesi ve Habibe’nin de para kazanmaya çalışması için artık daha fazla zamanları var.
Tüm krizlerde görüldüğü gibi, bu savaştan da orantısız bir şekilde etkilenenler kadınlar oluyor. Evlerinde aile içi şiddete maruz kalırken dışarıda da tacize uğruyorlar. Geçen yıl Care International adına yaptığımız ankete katılan kadınlar, dışarı çıkıp da cinsel tacize uğramadan eve dönen kadın sayısının çok az olduğunu söyledi. Bazı kadınlar da yardım kuyruklarında erkeklerin saatlerce süren tacizlerine maruz kalmaktansa hayati ihtiyaçlarını alamadan eve geri döndüklerini anlattı. Bir grup kadın ise ailelerinin gıda ihtiyacını karşılamanın bedelini tacizle ödediklerini acı bir şekilde dile getirdi. Şimdilerde kadınlar ve erkeklerin ayrı ayrı sıraya girmelerini sağlıyoruz.
Hükümetler, Yemen’e insani müdahale için 4 milyar dolar toplamayı taahhüt eden üst düzey bir konferans için Salı günü Cenevre’de bir araya gelecek.
İngiltere ve diğer hükümetlerin Yemen’e yardım toplaması adına çok önemli olan bu konferans, insanların hayatlarını bugün ve yarın için kurtarmalarına yatırım yapmakla kalmayacak, aynı zamanda çatışmanın bitmesinden sonra Yemenlilerin uzun vadede kendi geçim kaynaklarını inşa etmelerini de sağlayacak.
*Laurie Lee, uluslararası yardım kuruluşu Care International’ın sözcüsü olarak görev yapıyor.
**Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
https://www.independent.co.uk/voices
Independent Türkçe için çeviren: Elvide Demirkol
© The Independent
