İnsanlar koronavirüs salgınının ölçeğini, hızını (ve vereceğimiz yanıtı) anlamaya çalışırken bir grafik dünya çapında yankı buldu.

Grafikte gösterildiği gibi "çan eğrisini düzleştirme" ilkesinin pandemiyle nasıl başa çıkılacağı konusunda kilit rol oynadığı düşünülüyor ve bu ilke, yayılma hızını azaltma stratejisinin nasıl işe yarayacağına dair sorulara önemli bir cevap veriyor.

Grafik (ve göstermeye yardımcı olduğu fikir) insanların salgını tamamen durdurmak mümkün olmasa bile yayılmasını yavaşlatma çabaları için önlemler almasının neden bu kadar önemli olduğunun sade bir özeti olarak görülüyor.

Hastalığın çok hızlı şekilde yayılmamasını ve birim zamanda çok fazla insanda görülmemesini sağlamaya çalışmanın önemli olduğunu, yoksa hastalığa karşı savaşmak için mevcut sınırlı kaynakların yetersiz kalacağını gösteriyor.

Ayrıca bazı yorumcular tarafından yapılan ve hastalığın ilerlemesine ve toplumu üzerinden doğal hızıyla geçip gitmesine izin verilmesi gerektiğine, böylece bu epideminin de atlatılacağına yönelik argümandaki kusuru gösteriyor. Çünkü bunu yapmak, eğrinin sivrilmesine neden olur. Bu da potansiyel olarak kaynaklarımızın karşılayabileceğinden fazla yüke neden olur, sağlık profesyonelleri ve hastalıkla savaşmaya çalışan diğer kişiler için sorunlar yaratır.

Artık "çan eğrisini düzleştirmek" diye bilinen strateji, Kovid-19'a yakalanmış insanların sayısını azaltamayabilir. İlke uzun vadede uzun vadede hastalığa yakalanan kişi sayısıyla ilgilenmiyor.

Bunun yerine, birim zamanda daha az sayıda insanın hastalıkla boğuşmasını sağlamakla ilgileniyor. Aslında salgın bu ilkeye uymanın bir sonucu olarak daha uzun sürebilir. Ancak bir bakımdan, amaçlanan da bu.

Dünya genelinde hızla yayılan ilkeyi gösteren bu grafik, Philadelphia'daki Thomas Jefferson Üniversitesi'nden nüfus sağlığı analisti Drew Harris'in paylaşmasının ardından dünyaya yayılan ve uzun süredir var olan bir diğer prensibe işaret ediyor. Harris aslında gazeteci Rosamund Pearce'in oluşturduğu bir grafiği aldı. Rosmund da ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri'nin (Centers for Disease Control and Preventation, CDC) yayımladığı bir makalede yer alan başka bir grafikten esinlenmişti.

Harris, grafiğin üzerine noktalı bir çizgi çizerek, iki çan eğrisi arasındaki farkın, hastalığın tedavi edilmesi ve sağlık hizmeti sağlayıcılarının yetersiz kalması arasındaki fark olduğunu gösterdi.

Paylaştığı grafiğin sosyal medyada hızla yayılmasının ardından Harris, The New York Times'a verdiği röportajda,"Bir epidemi ya da pandemiyle mücadelede ideal hedef, yayılmayı tamamen durdurmaktır. Ama sadece yavaşlatmak, hafifletmek bile kritik öneme sahiptir” ifadelerini kullandı.

Bu, herhangi bir zaman aralığında aktif olan vaka sayısını azaltır ve dolayısıyla doktorlara, hastanelere, polislere, okullara ve aşı üreticilerine iş yükünden bunalmaksızın hazırlanma ve cevap verme zamanı sağlar. Çoğu hastane yüzde 10 personel eksikliğiyle çalışmaya devam edebilir, ancak personelinin yarısı aynı anda çalışamaz duruma gelen bir hastane çalışamaz.

Aynı grafiğin başka versiyonları da oluşturuluyor ve internette yaygın olarak paylaşılıyor. Özellikle popüler olan bir animasyonda keskin ve düzgün bir eğri arasındaki farkın kısmen insanların alacağı önlemlerin bir sonucu olabileceği görülüyor: El yıkama ve sosyal izolasyon gibi tavsiyelere karşın umursamaz bir tutum takınmak, eğrinin yukarıya, tehlikeli bölgeye itilmesine neden olabilir.
 

İnsanlara almaları önerilen (sık sık el yıkamak, öksürürken ya da hapşırırken mendil kullanmak, izolasyon için hazırlık yapmak ve sağlık kaynaklarını akıllıca kullanmak gibi) basit önlemler, sadece kaçınılmaz olanı erteliyor gibi görünse de hayati önem taşıyabilir.

Çan eğrisinin düzleştirilmesi fikri hastalığın yayılmasına dair resmi tepkilerin parçası haline geldi ve işe yaradığı kanıtlanmış gibi  görünüyor.

Örneğin Çin'de ilk vakalar bildirildikten sonra hükümet, hastalığın görüldüğü şehirleri önemli ölçüde karantina altına aldığı bir politika izledi. Bu politika başlangıçta sorgulanmış olsa da vakalar hızla yavaşladı ve görünüşe göre sağlık hizmeti sağlayıcıları hastalara yardımcı olmada daha yeterli oldu.

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/news

Independent Türkçe için çeviren: Noyan Öztürk