Geçen yıl dikkat çekici ölçüde soluklaştığı ve parlaklığının yüzde 40'ına yakınını kaybettiği için gökbilimcilerin dikkatini çeken Betelgeuse yıldızı hakkında yeni bir araştırma yayımlandı.

Söz konusu soluklaşma yaşam döngüsünün sonlarındaki kırmızı dev yıldızın yakında devasa bir süpernovaya dönüşerek patlayacağı yönünde teorilere neden olmuştu.

Gökbilimciler bir süredir yıldızın soluklaşma davranışı konusunda daha iyicil teoriler geliştiriyordu.

Washington Üniversitesi ve Lowell Gözlemevi'nden bilim insanları şimdi bu teorilerden birine kanıt bulduklarını belirtiyor. Buna göre yıldız patlamak üzere olduğu  için değil "tozlandığı" için soluklaşıyor. 

Astrophysical Journal Letters'a kabul edilen ve ArXiv adlı sitede önbaskısı yayımlanan makalenin yazarlarından, Washington Üniversitesi'nden astronomi doçenti Emily Levesque yıldız üzerinde 14 Şubat'ta yapılan gözlemlerde Betelgeuse'in ortalama yüzey sıcaklığını ölçtüklerini açıkladı.

Makale yazarları yıldızın söz konusu soluklaşmasının yüzey soğumasından kaynaklanması halinde daha soğuk olamsı gerektiğini ve ölçümlerin yıldızın beklenenden daha sıcak olduğunu gösterdiğini kaydetti.

Çalışmanın yazarlarından astronom Phillip Massey ile Levesque'in yaptığı hesaplamalara göre, Betelgeuse'in 14 Şubat'taki ortalama yüzey sıcaklığı yaklaşık 3 bin 325 santigrat dereceydi. Bu, ekibin  aynı yıldızın 2004'te yaptıkları yüzey sıcaklığı ölçümünden sadece 50-100 derece soğuk.

Yeni hesaplamalar Betelgeuse'in  diğer dev kırmızı yıldızların yapmaya eğlimli olduğu gibi dış katmanlarındaki bazı maddeleri dışarıya püsküttüğü teorisini güçlendirdi. 

Levesque "Biz bunu kırmızı dev yıldızlarda hep görüyoruz, yaşam döngülerinin normal bir parçası. Kırmızı dev yıldızlar yüzeylerindeki maddeleri zaman zaman püskürtüyor ve bu, yıldızın etrafında bir toz yoğunlaşmasına neden oluyor. Soğuyan ve yayılan toz partikülleri de bize gelen ışığın bir kısmını emiyor ve görüşümüzü kısıtlıyor" dedi.

Gökbilimciler yine de Betelgeuse'in gelecekteki 100 bin yıl içinde çekirdeğinin çökmesi sonrası süpernovaya dönüşerek patlamasını bekliyor. 

Dünya'ya 700 milyon ışık yılı uzaklıktaki, Orion takımyıldızındaki Betelgeuse gökyüzündeki en parlak yıldızlardan biri. Yaşam döngüsünün sonlarındaki yıldız yaklaşık 8 milyon yaşında.

Spacedaily, Sciencealert

Derleyen: Keremcan Karabatak