Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), her 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü öncesi olduğu gibi bu yıl da “İstatistiklerle Kadın” raporunu yayınladı.
Rapora göre toplam nüfusun yüzde 49,8’ini kadınlar, yüzde 50,2’sini erkekler oluşturdu. Türkiye’de toplam kadınların sayısı 41 milyon 433 bin 861 kişi.
Kadın nüfusun oranı, 60-74 yaş grubunda yüzde 52,2; 90 ve üzeri yaş grubunda yüzde 73.
Kadınlarda eğitim seviyesi artıyor
2008-2018 yılları arası döneme bakıldığında okur-yazar olmayan kadınların oranında ciddi bir düşüş var. 12 yıl önce yüzde 19,6 olan bu oran, 2018’de yüzde 7,6’ya kadar geriledi.
Ancak herhangi bir öğretim kurumundan mezun olmayan kadınların oranı 2008’de olduğu gibi 2018’de de yüzde 8.
İlkokul mezunu kadınlar 2008’de yüzde 45,9 iken 2018’de yüzde 30,9’a kadar düştü. Buna karşılık aynı dönemde yüzde 0,8 olan ilköğretim mezunu kadınlar yüzde 12,2’ye kadar çıktı.
Yüzde 13,1’den yüzde 16’ya çıkan lise mezunlarında artış bu denli hızla olmazken, yüksekokul ya da fakülte mezunu kadınlar 2008’deki yüzde 7’lik seviyesinde yüzde 15,5’e kadar çıktı.
En az bir eğitim düzeyini tamamlayan 25 ve daha yukarı yaştaki bireylerin toplam nüfus içindeki oranı, 2008 yılında yüzde 81,1 iken 2018 yılında yüzde 90,1 oldu.
Meslek lisesi mezunları için adaletsizlik yüzde 30'a dayandı
Eğitim durumuna göre cinsiyete dayalı ücret farkına bakıldığında ise kadınlar ve erkeklerin kazandığı yıllık ortalama brüt kazanç farkı eğitim seviyesi yükseldikçe artıyor.
Buna göre ilkokul ve altı eğitim görmüş erkeklerin yıllık ortalama brüt kazancı 37 bin 143 lira iken, aynı eğitim seviyesindeki kadınlar için bu miktar, 29 bin 500 lira. Bu, yüzde 20,7’lik bir farka tekabül ediyor.
| Yıllık ortalama brüt kazanç (TL), 2018 | |||
| Kadın | Erkek | Fark (%) | |
| İlkokul ve altı | 29 500 | 37 143 | 20,7 |
| İlköğretim ve ortaokul | 30 049 | 36 195 | 17,2 |
| Lise | 33 717 | 39 344 | 14,3 |
| Meslek lisesi | 38 096 | 54 970 | 28,8 |
| Yüksekokul ve üstü | 62 051 | 78 041 | 19,6 |
Lise mezunlarında bu makas biraz daha dar. Lise mezunu erkekler, aynı eğitim seviyesindeki kadınlardan yüzde 14,3 daha fazla kazanıyor.
En büyük fark ise meslek lisesi mezunlarında. Meslek lisesi mezunu erkekler ile kadınlar arasındaki yıllık ortalama brüt kazanç farkı 16 bin 800 lirayı geçiyor. Bu, yüzde 28,8’lik fark anlamına geliyor.
Yüksekokul ve üstü eğitim seviyesine sahip erkeklerin yıllık 78 bin 41 ortalama kazancına karşılık, kadınlarda bu sayı yüzde 62 bin 51 lira.
Kültür-sanat dünyasında kadınlar, erkeklere göre yüzde 25 daha az kazanıyor
Sektörler bazında aylık ortalama brüt ücrete bakıldığında ise cinsiyetler arası en yüksek ücret farkı bilgi ve iletişim alanında.
Bu sektörde erkekler aylık ortalama 7 bin 974 lira kazanırken kadınlar 6 bin 376 lira alıyor.
| Cinsiyet ve ekonomik faaliyet koluna göre aylık ortalama brüt ücret (TL), 2018 | ||
| Kadın | Erkek | |
| Bilgi ve İletişim | 6376 | 7974 |
| Kültür, sanat, eğlence, dinlence ve spor | 3760 | 4987 |
| İnsan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri | 3964 | 5141 |
| Diğer hizmet faaliyetleri | 4052 | 3631 |
| İnşaat | 3620 | 3288 |
| Ulaştırma ve depolama | 4303 | 4003 |
Bilgi ve iletişimi, “Kültür, sanat, eğlence, dinlence ve spor” takip ediyor. Burada da erkek çalışanlar 4 bin 987 lira ücrete sahipken, kadınlar 3 bin 760 lira kazanıyor.
Kadınların erkeklerden daha yüksek ücret aldığı dört sektör ise “Diğer hizmet faaliyetleri”, “inşaat”, “ulaştırma ve depolama” ve “gayrimenkul faaliyetleri”.
En çok kadın istihdamı: Kastamonu, Çankırı, Sinop
2018 yılında, Türkiye'de 15 ve daha yukarı yaştaki istihdam edilenlerin oranı yüzde 47,4 olup bu oran kadınlarda yüzde 29,4, erkeklerde ise yüzde 65,7 oldu.
En yüksek kadın istihdam oranı, yüzde 40,4 ile TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop) bölgesinde iken en yüksek erkek istihdam oranı, yüzde 75 ile TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli) bölgesinde gerçekleşti.
En düşük istihdam oranı ise kadınlarda yüzde 11,9, erkeklerde yüzde 50,8 ile TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) bölgesinde oldu.
Independent Türkçe
