ABD’de Şükran Günü haftası sonrası ilk cumaya denk gelen ve tüm dünyada kendini indirimli alışveriş çılgınlığı olarak gösteren “Black Friday” (Kara Cuma) için Türkiye’de de kesenin ağzı açıldı.
Bankalararası Kart Merkezi’nden (BKM) yapılan açıklamaya göre, perakendecilerin “Süper Cuma", "Şahane Cuma", "Muhteşem Cuma", "Bereketli Cuma" ve "Efsane Cuma" isimlerini de kullandığı 29 Kasım Cuma günü 4,7 milyar lira kartlı ödeme gerçekleştirdi.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Bu, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın ekim ayı için açıkladığı 14,9 milyar liranın yaklaşık üçte biri. Bakanlığın açıkladığı ocak-ekim arası bütçe açığı ise 100,7 milyar lira.
Başka bir örnekle somutlaştırmak istenirse Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin 7 milyar 150 milyon liralık, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin 7 milyar 950 milyon liralık 2020 bütçesinin yarısından fazla.
130 bin adet kart ilk kez o gün internette kullanıldı
Bankalararası Kart Merkezi, 29 Kasım’da, yani sadece bir günde, 2,6 milyon farklı kart, internet ödemelerinde kullanıldı. Bu, bir günde en fazla kartla internetten ödeme rekoru olarak kayda geçti.
29 Kasım'da kullanılan kartların yüzde 5'i, yani 130 bin farklı kart ise ilk defa kullanıldı.
Her 3 liralık ödemenin 1 lirası internetten
BKM’nin açıklamasına göre 4,7 milyar liralık kartlı harcama, 2018’in Black Friday’ine kıyasla yüzde 36 daha fazla.
Ve bu harcamanın, 1,4 milyar lirası internet ödemelerinden oluşuyor. Yani her 3 TL değerinde kartlı ödemenin 1 TL’si online yapıldı.
Geçen yılın aynı dönemiyle kıyaslandığında, bu yıl internetten kartlı ödemeler yüzde 44 artış gösterirken, kartlı ödemeler içindeki internetten ödeme payı ise rekor kırarak yüzde 30 seviyesine ulaştı.
En fazla hangi saatlerde harcama yapıldı?
Kullanıcılar, alışverişe gecenin ilk saatlerinden itibaren başlarken, 29 Kasım Cuma günü internetten yapılan kartlı ödemelerin en yoğunlaştığı saat dilimi 14.00-16.00 oldu.
Bu saat aralığında tüm gün boyunca internetten yapılan kartlı ödemelerin yüzde 18'i, yani 5'te biri gerçekleşti.
İnternetten ödemelerin yoğunlaştığı bir diğer saat dilimi 16.00-18.00 olurken, ödemelerin gün içinde öğleden sonra yoğunlaştığı görüldü.
Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel, Anadolu Ajansı’na yaptığı açıklamada “efsane indirimin” başlangıçta firmaların stoklarını eritmeleri, tüketicilerin de ihtiyaçlarını uygun fiyatla karşılayabilmeleri amacı ile bir günlük kampanya şeklinde ortaya çıktığını hatırlattı ve şöyle devam etti:
Son yıllarda kampanya süresinin uzaması özellikle markalar için sıkıntılı sonuçlar doğurmaya başladı. Çıkış felsefesinden uzaklaştığı için bu yıl Avrupa’da yüzlerce marka efsane indirimi boykot ederek kampanyaya katılmadı.
Satın alınan ürün sayısı bir yılda yüzde 45 arttı
Dünyanın ilk dijital pazarlama teknoloji ve servis sağlayıcılarından ve Türkiye’nin yerli ve milli teknoloji şirketlerinden Doğuş Grubu çatısı altındaki Related Digital verilerine göre ise bu yılki “Efsane Cuma”da 2 milyon 265 bin ürün satıldı.
Related Digital üzerinden yapılan e-posta pazarlama faaliyetlerinde de bu yıl artış yaşandı. 2018’de 930 olan e-posta kampanya sayısı, bu yıl 1220’ye ulaştı.
2018’de 65 milyon e-posta gönderilirken, bu yıl söz konusu rakam 92 milyonu buldu.
Satın alınan ürün adedinde yüzde 45’lik artış yaşandı ve 2 milyon 265 bin ürün satıldı. Bu rakam geçen yıl 1 milyon 564 bindi.
En çok sipariş, 22-34 yaş aralığındaki kullanıcılardan gelirken bu kişilerin yüzde 75’i mobilden geldi. Satışların yüzde 60’ı bilgisayardan gerçekleşti.
Markaların cirosuna en çok etki eden kategoriler giyim ve kozmetik, ev dekorasyon, cep telefonu ve aksesuarları, beyaz eşya ve küçük ev aleti, bilgisayar ve aksesuarları oldu.
Tüm dünyanın yarısından fazlası en az bir şey aldı
Related Digital Üst Yöneticisi (CEO) Sedat Kılıç, tüm dünyada insanların yüzde 58’inin en az 1 şey satın aldığını hatırlatarak şunları söyledi:
Dünya genelinde erkekler, kadınlara göre daha fazla alışveriş yapıyor. Bu oran yüzde 53’e, yüzde 47. Ülkemizde ise yüzde 58 oran ile kadınlar Efsane Cuma'da daha fazla alışveriş yapıyor. Kullanıcıların yaş ortalamasına baktığımızda da ilginç bilgiler ortaya çıkıyor. Örneğin sepet ortalaması en düşük olan grup 30 yaş altındakiler. Ancak totalde en çok alışveriş yapanlar da yine 30 yaş altındakiler.
GittiGidiyor, bir günde gerçekleştirdiği en yüksek satış rakamını gördü
Türkiye’nin en büyük online alışveriş sitelerinden GittiGidiyor da 29 Kasım verilerini açıklayan firmalardan.
Açıklamaya göre yüzde 80'e varan indirimlere ulaşan GittiGidiyor, "Süper Cuma" kampanyasıyla bugüne kadar bir günde gerçekleştirdiği en yüksek satış rakamına ulaştı.
29 Kasım’da günlük ziyaret sayısı 2 katına çıkarken, gerçekleşen toplam satış cuma günlerinin ortalamasıyla kıyaslandığında 7,5 kat, kişi başına ortalama harcama tutarı ise 3 kat arttı.
En çok cep telefonu ilgi gördü
28 Kasım Perşembe saat 20.00'de başlayan ve 29 Kasım Cuma saat 23.59'da sona eren kampanyada kullanıcılara süpermarket ürünlerinden elektrikli ev aletlerine, kozmetikten yapı markete, anne-bebek ürünlerinden evcil hayvan ürünlerine kadar pek çok farklı kategorideki seçili binlerce ürün indirimlerle sunuldu.
Tüketicilerin en çok satın aldığı ürünlerin başında cep telefonu gelirken, kışlık giyim alışverişine de ilgi yoğun oldu.
Kampanya kapsamında çok satılan diğer ürünler kaban, mont, outdoor ayakkabı, bulaşık deterjanı, televizyon, akıllı bileklik, bluetooth kulaklık, şofben, saç kurutma makinesi ve motor yağı olarak belirlendi.
10 alışverişten 7'si mobilden yapıldı
GittiGidiyor'un günlük ortalama mobil uygulama indirilme sayısı "Süper Cuma"da yaklaşık 3 kat artarken, her 10 alışverişten 7'si de mobilden yapıldı.
İller bazında kampanya kapsamında en fazla alışveriş yapan ilk 3 şehir İstanbul, Ankara ve İzmir oldu. Bu illeri Adana, Bursa, Antalya, Konya, Gaziantep, Diyarbakır ve Kayseri izledi.
"Süper Cuma"da en çok alışveriş yapılan saatlere ise 29 Kasım'da saat 09.00'da, saat 14.00-15.00 ve saat 16.00-17.00 arasında ulaşıldı.
Neden adı Black Friday?
1950’lerde ABD’nin Philadelphia kentinde başlayan Black Friday, aslında her yıl kasımın dördüncü perşembe günü kutlanan Şükran Günü’nden sonra başlayan alışveriş dönemine verilen ad.
Perşembeden hemen sonraki cuma başlayan ve hemen hemen Noel’e kadar devam indirim döneminde dükkânlar kapanmıyor, indirimli satışlara talep çığ gibi büyüyordu.
Yüzlerce insanın sokaklara döküldüğü cuma gününde oluşan trafik, özellikle polisler arasında “Bugün kara cuma” cümlesiyle tanımlanıyordu. Bugünde onlarca kaza ve şiddet dâhi görülüyordu.
“Black Friday”in ilk kez resmi ve yazılı olarak kullanımı ise 1966’da pul satıcısı Earl Apfelbaum tarafından gerçekleşti.
2000’li yıllardan itibaren sabah saat 06.00’da açılan mağazalar, ertesi sabah saat 04.00-05.00’e kadar hizmet vermeye başladı.
Independent Türkçe, AA
