Extinction Rebellion’ın (Yok Oluş İsyanı) yüzlerce göstericisi geçen haftalarda sivil itaatsizlikten dolayı tutuklandı; Greta Thunberg Nobel Barış Ödülü için favoriydi; birçok hükümet iklim için acil durum ilan etti - hepsi de küresel ısınmaya karşı savaşmak için dünya çapındaki eylem çağrısının bir parçası. Ne yazık ki bu enerji ve aciliyet duygusu yaklaşan iklim felaketinden en çok sorumlu olan kurumlarda yok: dünyanın en büyük şirketleri ve güçlü yatırımcılar.

2018'de BlackRock CEO'su Larry Fink'in CEO'lara yazdığı mektupta şirketlerin “toplumsal amaca hizmet etmelerini" istirham etmesine ve Business Roundtable'ın (ABD merkezli üyeleri CEO'lardan oluşan kar amacı gütmeyen organizasyon çn.) tüm hissederlara değer katmayı vadetmesine rağmen yeni bir araştırma geçen sene S&P 1500 Endeksi'ndeki sadece 13 şirketin hissedarlarının çevre sorunlarıyla ilgili tekliflerinin oylama sonucu onaylandığını ortaya koydu. The Guardian'ın yayımladığı sonuçlar, BlackRock, Vanguard ve State Street gibi büyük para yöneticilerinin "oylarını sıklıkla iklim bağlantılı finans beyanlarını iyileştirme çabalarının aleyhinde kullandıklarını" gösteriyor.

Hissedarların teklifleri yasal olarak bağlayıcı değil, tabii ki de ama "hissedarların yönetişimi"nin -özellikle büyük fon yöneticilerinin liderliğiyle- şirketleri sürdürülebilir uygulamaları benimsemeye zorlayacağı fikri tekrar canlanmaya başladı.

Her geçen gün giderek daha fazla büyük yatırımcı ve fon yöneticisi kendisini çevresel, toplumsal ve yönetişimsel endişelerini en öne koyduğunu iddia eden yeni "etki yatırımı" hareketinin merkezine etik aracı olarak konumlandırıyor. BlackRock, Invesco, Aberdeen ve Vanguard -hepsi de BM destekli Sorumlu Yatırım İlkelerini imzalamış kurumlar- insanların paralarının değerleriyle örtüştürmeleri için yardım etmeye söz veriyor.

"Toplumsal olarak sorumlu yatırım" onlarca yıldır var ama yakın zamanda yükselişe geçti. Yönetilen sürdürülebilir mal varlıklarının şimdiki değerinin 30 trilyon dolar (yaklaşık 175 trilyon) olduğu tahmin ediliyor. Sözde yeşil tahviller -çevreye duyarlı ev ya da rüzgar santralleri gibi projeleri finanse eden sabit gelir araçları- hızla çoğaldı. Ülkeler bile -Belçika, Fransa, Polonya, Endonezya- yeşil tahvil çıkarıyor.

Bu sırada Vanguard gibi şirketler, petrol, doğalgaz ve nükleer güç şirketlerini içermeyen borsada işlem gören "yeşil" fonlar çıkarıyor. Her ne kadar fonların "günahkar hisseler"den (yetişkin eğlencesi, alkol, tütün, silah, kumar) kaçınması eski bir fikir olsa da bunların sözüm ona yeşil yatırımlara yönelmesi yakın zamanda popüler oldu ve bu da yüz milyarlarca dolarlık bir genişlemeye gaz verdi.

Yatırımcılar ve para yöneticileri şirketlerin gerçekten yeşil olduğunu nasıl anlıyor diye soruyor olabilirsiniz. 90'larda "kurumsal toplumsal sorumluluk"la ilgilenen az sayıda yatırımcı Global Reporting Initiative'nin (Küresel Raporlama İnisiyatifi) sağladığı ölçüleri kullandı. Bu günlerde KSS'nin (kurumsal toplumsal sorumluluk) yerini çoğunlukla şirketin kendisinin rapor ettiği salım, işgücü uygulamaları, çeşitlilik, kurul bağımsızlığı ve tedarik zinciri bilgilerinin de dahil olduğu ÇSY (Çevresel, Toplumsal ve Yönetişimsel) aldı.

Dünya çapında şirketler tarafından kullanılan ısmarlama ve karşılaştırılamayan performans ölçülerini kullanan 150'den fazla ÇSY değerlendirme sistemi var. Yatırımcılar ve fon yöneticileri ÇSY ölçüleriyle daha çok ilgilendikçe ve hükümetlerle düzenleyici acenteler ÇSY verileri üreten ve bildiren şirketleri düzenlemeyi düşündükçe, ÇSY ölçütleri sağlayan küçük bir endüstri ortaya çıktı. Yeni ortaya çıkan sektörün yaklaşık değeri 200 milyon dolar (yaklaşık 1 milyar 165 milyon TL) ve gelecek 5 yılda 500 milyon dolara (yaklaşık 2 milyar 910 milyon TL) ulaşması bekleniyor.

Devletlerin gevşek denetimi ve masada çok fazla paranın olması, ÇSY ölçütünün seçilmiş tedarikçisi olma kapışmasını giderek kızıştırıyor. Yaygın şekilde kabul gören Küresel Raporlama İnisiyatifi'nin (Global Reporting Initiative'nin), Sürdürülebilirlik Muhasebesi Standartları Kurulu'nun (Sustainability Accounting Standards Board) ve İklim Bağlantılı Finansal Beyanı Görev Gücü'nün (Task Force on Climate-Related Financial Disclosures) üstüne yeni büyük oyuncular katılıyor. Moody's, ÇSY değerlendirme ve araştırma firmaları Vigeo Eiris ve Four Twenty Seven'ı satın almışken S&P (Standard and Poors) kendi ÇSY şirketini kuruyor. Geride kalmamak için Harvard Business School ve Avrupalı bir risk sermayesi şirketi tüm şirketlerin kullanabileceği birleşik bir ölçü sistemi için "Impact-Weighted Accounts Initiative"i (Etki Ağırlıklı Muhasebe İnisiyatifi) geliştiriyorlar.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  1 Aralık 2024 - Havai fişekler Sidney Liman Köprüsü ve Opera Evi'nin üzerindeki gökyüzünü aydınlatıyor. Avustralya, Yeni Zelanda'yla birlikte 2025'e ilk giren ülkelerden biri. Yeni yıla ilk girense Pasifik Okyanusu'ndaki ada ülkesi Kiribati (David Gray/AFP)

• 2/30

  30 Aralık 2024 - Yer fıstığı çiftçisi olan eski ABD Başkanı Jimmy Carter'ın onuruna ABD'nin Georgia eyaletindeki Plains kentinde dikilen yer fıstığı heykeli. Kâr amacı gütmeyen vakfı yaptığı açıklamada, Georgia kırsalındaki mütevazı geçmişinden 1977'den 1981'e kadar ulusa liderlik eden 100 yaşındaki eski ABD başkanı ve Nobel barış ödüllü Jimmy Carter'ın öldüğünü duyurdu. Bir asrı geride bırakarak en uzun yaşayan ABD Başkanı olan Carter, bir yıldan fazla bir süredir kendi evinde bakım görüyordu. Koltuktaki son günlerini geçiren ABD Başkanı Joe Biden, Carter'ın karakteri, cesareti ve merhametiyle tanınan bir lider olduğunu savunarak "9 Ocak 2025’i ABD genelinde Ulusal Yas Günü ilan ediyorum" dedi (Alex Wroblewski/AFP)

• 3/30

  29 Aralık 2024 - Güney Kore'nin başkenti Seul'de halk, Muan Havalimanı'nda meydana gelen uçak kazasının yayınını izliyor. Asya ülkesinin güneyindeki havalimanına iniş yapan Boeing 737-800 tipi Jeju Air uçağı bilinmeyen bir nedenle pistten çıkarak duvara çarptı. 175 yolcu ve 6 mürettebat olmak üzere 181 kişinin bulunduğu alev alan uçaktan sadece iki kişi sağ çıktı. Yaralanan iki uçuş görevlisi hastaneye kaldırıldı. Uçağın Tayland'dan kalktığı ve çoğunlukla Noel tatilinden dönenleri taşıdığı bildirildi. Kaza nedeniyle ülkede 7 gün ulusal yas ilan edildi (Jung Yeon-Je/AFP

• 4/30

  28 Aralık 2024 - İspanya'nın güneydoğusundaki Ibi kasabasında düzenlenen kış festivalinde, askeri kıyafetler giyen katılımcılar belediye binasının dışında un, yumurta ve havai fişekler kullanarak sahte bir darbe gerçekleştiriyor. Un Savaşları Festivali (Els Enfarinats), İspanya'da şakalarla kutlanan geleneksel Masumlar Günü etkinliklerinin bir parçası (Jaime Reina/AFP)

• 5/30

  27 Aralık 2024 - Güney Kore'nin başkenti Seul'de, Ulusal Meclis Başkanı Woo Won Shik, vekaleten Devlet Başkanı olan Han Duck-soo'nun azledilmesi için düzenlenen genel kurulda konuşuyor. Han Duck-soo, Devlet Başkanı Yoon'un 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişimi nedeniyle görevden alınmasının ardından başkanlığı geçici süreliğine devralmıştı. İktidardaki Halkın Gücü Partisi milletvekillerinin protestolarına rağmen Ulusal Meclis'te yapılan oylama sonucunda ülke tarihinde ilk kez bir başkan vekili görevden alındı (Ahn Young-joon/AP)

• 6/30

  26 Aralık 2024 - Taliban güvenlik personeli, Paktika vilayetinin doğusundaki Barmal ilçesinde Pakistan tarafından düzenlenen hava saldırılarından iki gün sonra hasar görmüş bir aracı inceliyor. Taliban hükümeti 25 Aralık'ta yaptığı açıklamada Pakistan'ın Afganistan'ın doğusundaki bir sınır bölgesinde düzenlediği hava saldırılarında 46 sivilin öldüğünü belirtirken Pakistanlı bir güvenlik yetkilisi bombardımanın "teröristlerin saklandığı yerleri" hedef aldığını söyledi. (Ahmad Sahel Arman/AFP)

• 7/30

  25 Aralık 2024 - Devlet Acil Durum Servisi'nden bir kurtarma görevlisi, Rusya'nın Harkiv'e yönelik drone saldırısının ardından bir konutta çıkan yangını söndürmeye çalışıyor. Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski savaştan zarar gören ülkesinin elektrik şebekesine Noel günü 170'den fazla füze ve drone fırlatarak bir kişinin ölümüne ve yaygın elektrik kesintilerine neden olan Rusya'nın "insanlık dışı" saldırısını kınadı. Ülke sabah 5:30'da hava saldırısı alarmıyla uyandı ve kısa süre sonra hava kuvvetleri, Rusya'nın Karadeniz'den Kalibr seyir füzeleri fırlattığını bildirdi (Sergey Bobok/AFP)

• 8/30

  24 Aralık 2024 - Panama'nın başkenti Panama'da polis ABD Büyükelçiliği önünde düzenlenen protestoda göstericiler tarafından yerleştirilen seçilmiş ABD Başkanı Donald Trump'ın resminin önünde nöbet tutuyor. Panama Cumhurbaşkanı Jose Raul Mulino, Donald Trump'ın insan yapımı su yolunu geri alma tehdidinin ardından 23 Aralık'ta ülkenin eski liderleriyle birlikte imzaladığı bir bildiride Panama Kanalı'nın statüsünün müzakere edilemez olduğunu söyledi. Trump, "Donanmamız ve ticaretimiz çok haksız ve adaletsiz bir şekilde muamele görüyor. Her yerde olduğu gibi Panama Kanalı'nda da kazıklanıyoruz" demiş ve kanalın ABD'ye iade edilebileceğini öne sürmüştü (Arnulfo Franco/AFP)

• 9/30

  23 Aralık 2024 - Mozambik'te protestocular başkent Maputo'da yanan bir barikatın yanında toplanıyor. Hile iddialarının haftalarca süren ölümcül sokak çatışmalarını tetiklemesinin ardından ülkenin en yüksek mahkemesi, iktidar partisinin tartışmalı ekim seçimindeki zaferini onayladı. Kararın ardından muhalefetin ayaklanma tehdidinde bulunması sonrası Güney Afrika ülkesinde daha fazla şiddet olayının patlak vermesinden endişe ediliyor (Amilton Neves/AFP)

• 10/30

  22 Aralık 2024 - Filistinliler, İsrail'in Gazze'deki El-Jalaa Caddesi'ne düzenlediği saldırıda isabet alan sivil aracı inceliyor. Gazze Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan son güncellemeye göre, İsrail saldırıları son 24 saatte Gazze Şeridi genelinde en az 32 Filistinlinin ölümüne ve 54 kişinin yaralanmasına yol açtı. İsrail güçleri, kuşatma altındaki Kuzey Gazze'de zorlukla faaliyet gösteren Kamal Adwan Hastanesi'nin içindeki ve yakınındakilere tahliye emri verdikten sonra hastaneye saldırı düzenledi (Omar Al-Qattaa/AFP)

• 11/30

  21 Aralık 2024 - Dün akşam Almanya'da en az 5 kişinin ölümüne ve 200 kişinin yaralanmasına yol açan saldırının gerçekleştiği Noel pazarının yakınındaki kilisenin girişine çiçekler bırakılıyor. Ölümcül saldırıda bir kişi aracını pazardaki kalabalığın üzerine sürmüştü. Kiliseye çiçek bırakanlardan Almanya Başbakanı Olaf Scholz, ülkenin birlik içinde kalması gerektiğini vurgulayarak failin cezasız kalmayacağına söz verdi. Polis, saldırıdan sorumlu olduğunu düşündüğü 50 yaşındaki Suudi Arabistanlı bir doktoru gözaltına aldı (Michael Probst/AP)

• 12/30

  20 Aralık 2024 - Tayvan'da ana muhalefetteki Çin Milliyetçi Partisi (Komintang) milletvekilleri (beyaz giyenler) parlamentoya girmeye çalışıyor. Demokratik İlerleme Partisi'nden (DPP) çok sayıda milletvekili, perşembe gecesi parlamentoyu basarak tartışmalı tasarıların geçmesini önlemek için Yasama Yuanı'na girişleri engellemiş ve içeride barikat kurmuştu. Sözkonusu yasa tasarıları arasında seçilmiş yetkililerin görevden alınma koşullarının sıkılaştırılması için planlanan bir değişiklik de yer alıyor (I-Hwa Cheng/AFP)

• 13/30

  19 Aralık 2024 - Luigi Nicholas Mangione, Pensilvanya'nın Hollidaysburg kentindeki Blair County Adliyesi'nden ayrılıyor. UnitedHealthcare CEO'su Brian Thompson'ı 4 Aralık'ta Manhattan'da bir sokakta vurmakla suçlanan 26 yaşındaki Mangione, geçen hafta Pensilvanya'daki bir McDonald's'ta görüldüğünde sona eren, ülke çapında bir aramayı tetiklemişti. Eski veri mühendisi, cinayetle ilgili suçlamalarla yüzleşmek üzere New York'a iade edilme çabalarıyla mücadele ederken bu eyalette hapiste tutuluyor (Gene J. Puskar/AFP)

• 14/30

  18 Aralık 2024 - Suriye'de başkent Şam'ın dışındaki Cobar'da bir aile, tahrip olmuş mezarlıkta. Baas rejiminin devrilmesinin ardından Suriye'de toplu mezarlar ve cesetler bulunmaya devam ediyor. Şam'daki Seyyide Zeynep bölgesinde bir depoda aralarında çocukların da olduğu, 20'den fazla kişiye ait olduğu düşünülen ceset kalıntıları bulundu. Öte yandan Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB'nin Suriye'nin yeniden imarına katkı sağlamaya hazır olduğunu belirtti (Aris Messinis/AFP)

• 15/30

  17 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus kentinde Filistinli bir kız çocuğu yemek dağıtım merkezinde sıra bekliyor. Gazze Savaşı sürerken, ateşkesin sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılmasına dair aylardır süren açmazın ardından İsrail ve Hamas'ın anlaşmaya yakın olabileceği belirtiliyor. İsrail'in Gazze'deki askeri varlığını sürdürmekte ısrar etmesi ve Hamas'ın İsrail askerleri çekilene kadar rehineleri serbest bırakmayı reddetmesi nedeniyle bu yıl defalarca yapılan görüşmeler başarısızlıkla sonuçlanmıştı (Bashar Taleb/AFP)

• 16/30

  16 Aralık 2024 - Almanya'da Başbakan Olaf Scholz başkanlığındaki hükümet, Federal Meclis'te yapılan güven oylamasını geçemeyerek düştü. Hür Demokrat Parti'nin (FDP) ayrılması sonrasında Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller'den oluşan koalisyon hükümeti dağıldı ve erken seçimin yolu açıldı. Almanya 23 Şubat'ta sandık başına gidecek (John Macdougall/AFP)

• 17/30

  15 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'da sokaklara dökülen halk, ülkenin yeni yöneticilerinin belirlediği bayrağı açtı. Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye'de Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından ilk kez Şam'a gitti. Pedersen, "Elbette bu değişim kendi başına büyük umutlar oluşturuyor, ancak hepimiz önümüzde hala birçok zorluk olduğunu biliyoruz" diye konuştu. Öte yandan Golan Tepeleri civarındaki tampon bölgeye giren İsrail ordusu, işgali daha ileriye taşıyarak başkent Şam'ın 25 kilometre yakınlarına kadar sokuldu (Amr Abdallah Dalsh/Reuters)

• 18/30

  14 Aralık 2024 - Güney Kore Ulusal Meclisi Başkanı Woo Won-sik, Seul'daki genel kurulda, Başkan Yoon Suk Yeol'un azledilmesine yönelik önergeyi kabul ederek tokmağı vuruyor. Güney Koreli milletvekilleri, 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişiminin ardından Yoon'un görevden alınması için bugün oy kullandı. Yoon, önergenin kabulünden sonra yaptığı açıklamada "Şimdilik ara versem de halkla birlikte geleceğe uzanan yolculuğumu sürdüreceğim" dedi (YONHAP/AFP)

• 19/30

  13 Aralık 2024 - İtalya'da polis, öğrencilerin Filistinlilere destek ve hükümetin politikalarına karşı eylemi sırasında, Torino Politeknik Üniversitesi'nin önünde nöbet tutuyor. USB ve Cobas sendikalarının düzenlediği eğitim, ulaşım ve kamu sağlığını kapsayan ulusal grev gününde, Reuters'e konuşan bir sendika sözcüsü "Bizim grevimiz savaş ekonomisine ve dolayısıyla hükümetimizin İsrail devletine verdiği desteğe karşı bir grev" dedi. Hükümetin İsrail politikalarının protesto edilmesinin yanı sıra daha yüksek ücretler ve daha kısa çalışma haftası da eylemcilerin talepleri arasında yer alıyor (Marco Bertorello/AFP)

• 20/30

  12 Aralık 2024 - Donald Trump, Time dergisinin New York Borsası'nda düzenlediği Yılın Kişisi etkinliğinde konuştu. Time, seçilmiş başkanın artık "dünyanın en güçlü adamı" olduğunu belirtti. Dergiden yapılan açıklamada Trump'ın, "tarihi boyutlarda bir geri dönüşe imza attığı, nesilde bir kez görülen siyasi bir yeniden yapılanmaya öncülük ettiği" belirtildi. Trump bu unvanı ilk başkanlık seçim zaferinin ardından 2016 yılında da almıştı (Alex Brandon/AP)

• 21/30

  11 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'nde çocuklar, enkaz yığınlarının arasında su taşıyor. İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları 14 aydan fazla süredir devam ederken, son 15 günde 556 Filistinli hayatını kaybetti, 1511 kişi yaralandı (Ömer el-Kette/AFP)

• 22/30

  10 Aralık 2024 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Malibu kentinde çıkan yangın büyüyor. Rüzgarın şiddetlendirdiği yangın, Hollywood elitlerinin ikamet ettiği kıyı topluluğundaki evleri ve işyerlerini tehdit ediyor (David Swanson/AFP)

• 23/30

  9 Aralık 2024 - Suriyeli kurtarma ekipleri Şam'daki Sednaya hapishanesinde gizli bodrum katlarını ararken insanlar hapishanenin çatısında duruyor. Beşar Esad yönetiminin pazar günü düşmesinden beri, yakınlarından haber almayı uman Suriyeli siviller ülkenin en gizli ve en kötü şöhretli hapishanesi Sednaya'ya akın ediyor. İnsan hakları kuruluşlarınca "insan mezbahası" adıyla anılan Sednaya çok sıkı saklanan bir sırdı ve şu ana dek hapishanenin içinden hiç görüntü hiç alınamamıştı (Abdülaziz Ketaz/AFP)

• 24/30

  8 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'daki Emevi Camii. Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı örgütler başkent Şam'ın kontrolünü ele geçirdi. BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, ülkenin bir dönüm noktasında olduğunu söyledi. Suriyeli muhalifler, bugün 16.00'dan yarın 05.00'e kadar Şam'da sokağa çıkma yasağı ilan etti. Kutlama amacıyla da olsa kalabalık meydanlarda ateş açılmaması için çağrı yapıldı (Aref Tammawi/AFP)

• 25/30

  7 Aralık 2024 - İtfaiyeciler, Hollanda'nın Lahey kentindeki bir mahallede meydana gelen patlamanın etkisiyle yıkılan bir binanın önünde duruyor. Sabah erken saatlerde yaşanan patlamada 5 daire yerle bir oldu. Yetkililer en az bir kişinin hayatını kaybettiğini ve 3 kişinin yaralı olduğunu bildirdi. Enkaz altında kalanların sayısıysa net değil. Patlamanın nedeni henüz bilinmiyor fakat polis olay yerinden hızla ayrılan bir arabayı aradıklarını belirtti (Phil Nijhuis/AP)

• 26/30

  6 Aralık 2024 - Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un görevden alınmasını talep eden protestocular, başkent Seul'deki Ulusal Meclis önünde toplandı. Yoon, hem muhalefetten hem de kendi partisinden aldığı tepkilerle 3 Aralık'taki sıkıyönetim kararından yaklaşık 6 saat sonra geri adım atmak zorunda kalmıştı. Muhalefet partileri, başkanın azledilmesi için önerge verirken sivil toplum kuruluşları da lideri istifaya çağırıyor (Kim Hong-ji/Reuters)

• 27/30

  5 Aralık 2024 - İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus yakınlarındaki Mevasi kampına hava saldırısı düzenledi. İsrail hava saldırıları çarşamba günü Gazze'nin güneyinde yerlerinden edilmiş Filistinlilerin kaldığı kampı vurdu ve yakındaki bir hastanenin yöneticisine göre en az 21 kişi hayatını kaybetti. Cenevre merkezli sivil toplum kuruluşu Avrupa-Akdeniz İnsani Hakları İzleme Örgütü (Euro-Med), İsrail'in dün düzenlediği saldırıda Filistinlileri "diri diri yaktığını" belirtti (Abdel Kareem Hana/AP)

• 28/30

  4 Aralık 2024 - ABD'nin New York kentinin Manhattan bölgesinde polis, Hilton Otel'in önünde gerçekleşen saldırının ardından olay yerindeki mermi kovanlarını işaretliyor. ABD'nin en büyük sağlık sigorta şirketlerinden UnitedHealthcare'in CEO'su Brian Thompson, silahlı saldırıda öldürüldü. Saldırganın olay yerinden bisikletle kaçıp Central Park'a gittiği açıklandı. Polis, sokak ortasında 50 yaşındaki Thompson’ı öldüren katili hâlâ arıyor (Stefan Jeremiah/AP)

• 29/30

  3 Aralık 2024 - Eski Gana Devlet Başkanı ve Ulusal Demokratik Kongre'nin (NDC) başkan adayı John Mahama'nın destekçileri Akra'da, 7 Aralık'ta yapılacak başkanlık seçimi öncesinde seçim konvoyunda NDC siyasi partisinin bayraklarını kaldırıyor. Gana'da iki dönem görev yaptıktan sonra istifa eden Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo'nun yerine geçecek isim için yapılacak oylamada ekonominin yönetimi kilit rol oynayacak. Oylama, Akufo-Addo'nun iktidardaki Yeni Yurtsever Parti'nin (NPP) adayı ve mevcut Başkan Yardımcısı Mahamudu Bawumia'yla eski başkan ve NDC partisinin adayı John Mahama arasında sıkı bir yarışa dönüştü. Akufo-Addo'nun ikinci dönemine ekonomik kriz, enflasyon ve Gana'nın borç yükünü yönetmek için Uluslararası Para Fonu'yla 3 milyar dolarlık bir anlaşma yapmak zorunda bırakan zayıf para birimi damgasını vurmuştu (Olympia De Maismont/AFP)

• 30/30

  2 Aralık 2024 - Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te Avrupa Birliği (AB) kararının ardından başlayan protestolar sürüyor. Hükümet, AB'ye katılım müzakerelerinin 2028'e kadar askıya alınmasına karar vermişti. İçişleri Bakanlığı protestolarda 113 polisin yaralandığını ve 224 göstericinin de gözaltına alındığını duyurdu (Zurab Tsertsvadze/AP)

Standartlaştırılmış küresel ölçülere göre derecelendirilmiş "yeşil" varlıkların daha yaygın olması olasılığı yatırımcıların ve para yöneticilerinin dolar işaretleri görmesine sebep oldu. Bu varlıkların çok popüler olması bir yana yeşil etiket, regülatörler tarafından özel muamele görmelerini de sağlayabilir. Avrupa Komisyonu, örneğin, gelecekte sertifikalı yeşil yatırımların daha düşük sermaye koşullarına tabii olabilecekleri fikrini öne attı, böylece banka ve yatırımcılar için bu çeşit varlıkları finanse etmek daha ucuza gelebilecek.

İklim değişikliğiyle mücadele sadece teşvikleri doğru düzenlemekten mi ibaret? Daha güçlendirilmiş ve standartlaştırılmış ÇSY ölçütleri küresel salım hedeflerine ulaşmanın anahtarı mı? Ne yazık ki hayır, en az iki sebepten dolayı.

Birincisi, şirketler, hissedarların tekliflerini gerçekleştirmek zorunda değil, büyük yatırımcılar ve fon yöneticileri müttefiklerimiz değil. Vekaleten kullanılan oyları takip eden bir proje olan FundVotes'a göre, BlackRock, Invesco, BNY Mellon ve Vanguard'ın hepsi ExxonMobil ve Chevron'un yıllık toplantılarında şirketlerin iklim değişikliği beyanlarını artırmayı hedefleyen hissedar tekliflerine karşı oy kullandı. The Guardian'ın yeni araştırması bu bulguyu doğruluyor: "2015 ve 2019 yılları arasında BlackRock ve Vanguard FTSE 100 ve S&P 500 fosil yakıt şirketlerindeki iklim bağlantılı önergelerin yüzde 80'inden fazlasına ya karşı çıktı ya da oy kullanmadı."

Para yöneticilerinin fosil yakıttan dönüşümü hızlandırmak için nüfuzlarını kullanmamalarındaki isteksizliği açıklamak çok kolay: kirli enerji şirketlerinde çok büyük yatırımları var. En büyük üç fon yöneticisi, BlackRock, Vanguard ve State Street, "toplam 300 milyar dolarlık (yaklaşık 1 trilyon 750 milyar TL) fosil yakıt yatırımı portföyü" var -2016'dan beri neredeyse %35 büyümüş bir portföy.

İklim değişikliğini çözmesi için neden piyasa mekanizmalarına güvenemeyeceğimizin ikinci bir sebebi, şu anda, fon ve tahvillerdeki "yeşil" etiketinin hukuki bir dayanağı olmaması -şirketler ve siyasetteki müttefikleri böyle kalması için çok uğraşıyor. Eğer yeşil fon ve tahviller gerçekten yeşil olmayan şirketlere yatırım yaparsa yasal bir yaptırım yok, sadece itibarları zedeleniyor. Yatırımcıların nasıl yanlış yönlendirildiğine dair tek bir örnek olarak, borsada takas edilen 500 milyon dolarlık (yaklaşık 2 trilyon 920 milyar TL) Vanguard fonunun aksine söz verilmiş olmasına rağmen yakın bir zamanda petrol ve gaz şirketlerine yatırım yaptığı ortaya çıktı. Ve bir sürü ÇSY ölçütü olduğu için, neredeyse her şirket kendisini yeşil olarak pazarlayabilir -bu yüzden "yeşil" fracking (hidrolik kırma) şirketleri ortaya çıktı.

Şirketlerdekiler bile yeşil kapitalizmin sınırlarını biliyor. International Accounting Standards Board'ın (Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu) başkanı Hans Hoogervorts'ın yakın bir zamanda dediği gibi: "Şirketlerin gezegeni, karın üstüne koyması için sürdürülebilirlik raporlarının etkili olmasını beklememeliyiz... Yeşil yıkama (şirketlerin kendilerini çevresel sorumluluğa sahipmiş gibi konumlandırması çn.) çok yaygın."

Kendi kendini rapor etme, derecelendirme sistemleri ve dünyanın en büyük para yöneticilerinin sözde yeşil gayeleri dünyanın en büyük şirketlerinin doymak bilmez iştahlarını kesmeyecek. ÇSY ölçütleri ve etki yatırımları çoğunlukla boş heyecandan ibaret -gezegeni gelecek nesiller için koruma isteğimizin "uyandırdığı" kapitalistlerin para kazanması için bir fırsat. Şirketler iklim adaleti hareketini gasp etmeye çalışıyor. Sadece cesur, büyük ölçekli, insan odaklı bir hareket onları durdurabilir.

 

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://jacobinmag.com/2019/10

Independent Türkçe için çeviren: Miraç Eren Dereli