Extinction Rebellion’ın (Yok Oluş İsyanı) yüzlerce göstericisi geçen haftalarda sivil itaatsizlikten dolayı tutuklandı; Greta Thunberg Nobel Barış Ödülü için favoriydi; birçok hükümet iklim için acil durum ilan etti - hepsi de küresel ısınmaya karşı savaşmak için dünya çapındaki eylem çağrısının bir parçası. Ne yazık ki bu enerji ve aciliyet duygusu yaklaşan iklim felaketinden en çok sorumlu olan kurumlarda yok: dünyanın en büyük şirketleri ve güçlü yatırımcılar.

2018'de BlackRock CEO'su Larry Fink'in CEO'lara yazdığı mektupta şirketlerin “toplumsal amaca hizmet etmelerini" istirham etmesine ve Business Roundtable'ın (ABD merkezli üyeleri CEO'lardan oluşan kar amacı gütmeyen organizasyon çn.) tüm hissederlara değer katmayı vadetmesine rağmen yeni bir araştırma geçen sene S&P 1500 Endeksi'ndeki sadece 13 şirketin hissedarlarının çevre sorunlarıyla ilgili tekliflerinin oylama sonucu onaylandığını ortaya koydu. The Guardian'ın yayımladığı sonuçlar, BlackRock, Vanguard ve State Street gibi büyük para yöneticilerinin "oylarını sıklıkla iklim bağlantılı finans beyanlarını iyileştirme çabalarının aleyhinde kullandıklarını" gösteriyor.

Hissedarların teklifleri yasal olarak bağlayıcı değil, tabii ki de ama "hissedarların yönetişimi"nin -özellikle büyük fon yöneticilerinin liderliğiyle- şirketleri sürdürülebilir uygulamaları benimsemeye zorlayacağı fikri tekrar canlanmaya başladı.

Her geçen gün giderek daha fazla büyük yatırımcı ve fon yöneticisi kendisini çevresel, toplumsal ve yönetişimsel endişelerini en öne koyduğunu iddia eden yeni "etki yatırımı" hareketinin merkezine etik aracı olarak konumlandırıyor. BlackRock, Invesco, Aberdeen ve Vanguard -hepsi de BM destekli Sorumlu Yatırım İlkelerini imzalamış kurumlar- insanların paralarının değerleriyle örtüştürmeleri için yardım etmeye söz veriyor.

"Toplumsal olarak sorumlu yatırım" onlarca yıldır var ama yakın zamanda yükselişe geçti. Yönetilen sürdürülebilir mal varlıklarının şimdiki değerinin 30 trilyon dolar (yaklaşık 175 trilyon) olduğu tahmin ediliyor. Sözde yeşil tahviller -çevreye duyarlı ev ya da rüzgar santralleri gibi projeleri finanse eden sabit gelir araçları- hızla çoğaldı. Ülkeler bile -Belçika, Fransa, Polonya, Endonezya- yeşil tahvil çıkarıyor.

Bu sırada Vanguard gibi şirketler, petrol, doğalgaz ve nükleer güç şirketlerini içermeyen borsada işlem gören "yeşil" fonlar çıkarıyor. Her ne kadar fonların "günahkar hisseler"den (yetişkin eğlencesi, alkol, tütün, silah, kumar) kaçınması eski bir fikir olsa da bunların sözüm ona yeşil yatırımlara yönelmesi yakın zamanda popüler oldu ve bu da yüz milyarlarca dolarlık bir genişlemeye gaz verdi.

Yatırımcılar ve para yöneticileri şirketlerin gerçekten yeşil olduğunu nasıl anlıyor diye soruyor olabilirsiniz. 90'larda "kurumsal toplumsal sorumluluk"la ilgilenen az sayıda yatırımcı Global Reporting Initiative'nin (Küresel Raporlama İnisiyatifi) sağladığı ölçüleri kullandı. Bu günlerde KSS'nin (kurumsal toplumsal sorumluluk) yerini çoğunlukla şirketin kendisinin rapor ettiği salım, işgücü uygulamaları, çeşitlilik, kurul bağımsızlığı ve tedarik zinciri bilgilerinin de dahil olduğu ÇSY (Çevresel, Toplumsal ve Yönetişimsel) aldı.

Dünya çapında şirketler tarafından kullanılan ısmarlama ve karşılaştırılamayan performans ölçülerini kullanan 150'den fazla ÇSY değerlendirme sistemi var. Yatırımcılar ve fon yöneticileri ÇSY ölçüleriyle daha çok ilgilendikçe ve hükümetlerle düzenleyici acenteler ÇSY verileri üreten ve bildiren şirketleri düzenlemeyi düşündükçe, ÇSY ölçütleri sağlayan küçük bir endüstri ortaya çıktı. Yeni ortaya çıkan sektörün yaklaşık değeri 200 milyon dolar (yaklaşık 1 milyar 165 milyon TL) ve gelecek 5 yılda 500 milyon dolara (yaklaşık 2 milyar 910 milyon TL) ulaşması bekleniyor.

Devletlerin gevşek denetimi ve masada çok fazla paranın olması, ÇSY ölçütünün seçilmiş tedarikçisi olma kapışmasını giderek kızıştırıyor. Yaygın şekilde kabul gören Küresel Raporlama İnisiyatifi'nin (Global Reporting Initiative'nin), Sürdürülebilirlik Muhasebesi Standartları Kurulu'nun (Sustainability Accounting Standards Board) ve İklim Bağlantılı Finansal Beyanı Görev Gücü'nün (Task Force on Climate-Related Financial Disclosures) üstüne yeni büyük oyuncular katılıyor. Moody's, ÇSY değerlendirme ve araştırma firmaları Vigeo Eiris ve Four Twenty Seven'ı satın almışken S&P (Standard and Poors) kendi ÇSY şirketini kuruyor. Geride kalmamak için Harvard Business School ve Avrupalı bir risk sermayesi şirketi tüm şirketlerin kullanabileceği birleşik bir ölçü sistemi için "Impact-Weighted Accounts Initiative"i (Etki Ağırlıklı Muhasebe İnisiyatifi) geliştiriyorlar.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

• 2/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 3/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 4/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 5/30

  28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP)

• 6/30

  27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters)

• 7/30

  26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters)

• 8/30

  25 Ekim 2024 - Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sırasında Kursk bölgesinde Rus askerleriyle girdiği çatışmada hayatını kaybeden Ukraynalı asker Volodimir Baranov için Çernihiv'de düzenlenen cenaze töreninde halk milli marş söylüyor (Maksym Kishka/Reuters)

• 9/30

  24 Ekim 2024 - Mozambik'in başkenti Maputo'daki Maxaquene mahallesinde protestocular, güvenlik güçleriyle çatıştı. Çevik kuvvet polisi, iki muhalifin vurularak öldürülmesinden günler sonra seçimlere hile karıştırıldığı iddiasıyla eylem düzenleyen kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Avrupa Birliği gözlemcileri de Mozambik seçimlerinde düzensizlikler ve bazı sandık sonuçlarında oynama olduğunu tespit etmişti (Alfredo Zuniga/AFP)

• 10/30

  23 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta un kıtlığı yaşanıyor. İsrail, Gazze Şeridi'ne gıda, su, yakıt ve elektrik girişini engellemeye devam ediyor. Savaştan önce bile Gazze nüfusunun sadece yüzde 4'ü güvenli ve temiz suya erişim sağlayabiliyordu. Öte yandan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, "Gazze'nin kuzeyindeki çocuk felci aşılama kampanyasının son aşamasının artan şiddet ve erişim eksikliği nedeniyle ertelenmesinden büyük endişe duyduğunu" söyledi (Bashar Taleb/AFP)

• 11/30

  22 Ekim 2024 - İsrail savaş uçağı Beyrut'un güneyindeki bir mahalledeki binayı vurdu. Ayrıca İsrail'in Beyrut'ta Refik Hariri Devlet Hastanesi'nin çevresini hedef aldığı saldırıda ölenlerin sayısı 13'e yükseldi (AFP)

• 12/30

  21 Ekim 2024 - ABD'nin Kuzey Karolina eyaletinde gerçekleştirilen kampanya mitinginde eski ABD Başkanı Donald Trump'ın destekçilerinden biri, break dans yapıyor. Birleşik Devletler'de 2024 Başkanlık Seçimi, 5 Kasım'da gerçekleşecek. Donald Trump, pazar günü Pensilvanya eyaletindeki bir McDonald's'ta çalışırken, Kamala Harris, Stevie Wonder'la şarkı söyledi (Julia Demaree Nikhinson/AP)

• 13/30

  20 Ekim 2024 - İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ve eşi Begona Gomez'i tasvir eden bir pankart, başkent Madrid'de hükümeti protesto etmek ve genel seçim çağrısında bulunmak için düzenlenen eylem sırasında İspanyol bayrakları arasında. Bugün Madrid'de bir meydanı dolduran binlerce kişi, sağcı partilerin de destek verdiği bir miting düzenledi. İspanyol bayrakları sallayarak Madrid'in finans bölgesinin kalbindeki Plaza de Castilla meydanında toplanan protestocular "hain" diye bağırarak Sanchez'i istifaya çağırdı. Sağ ve radikal sağla bağlantılı 100'den fazla az bilinen küçük grup, mitinge "Birlik, haysiyet, hukuk ve özgürlük için. Hemen genel seçim!" sloganıyla katıldı (Oscar Del Pozo/AFP)

• 14/30

  19 Ekim 2024 - Cadılar Bayramı öncesinde zombi kılığına giren bir sanatçı, Güney Kore yapımı korku filmi Zombi Ekspresi'nden (Train to Busan) ilham alan "Zombi Şinkansen" hızlı treninde performans sergiliyor. Japonya'nın Tokyo'yla Osaka arasında giden treninin kiralanan vagonunda, "yaşayan ölülerle" karşılaşmaya hazır 40'a yakın heyecan meraklısı vardı. Organizatörlerin koltuklara yerleştirdiği oyuncular, performans kapsamında korkunç bir dönüşüm geçirerek diğer yolculara "saldırmaya" başladı. Etkinlik organizatörü Kenta Iwana, "normalde güvenli ve huzurlu olan yolculuğun bir anda kaosa sürüklenişini canlandırmak istediklerini" söyledi (Kim Kyung-Hoon/Reuters)

• 15/30

  18 Ekim 2024 - Filistinliler cuma namazı kılarken bir kişi, İsrail'in saldırıları sırasında yıkılan Büyük Ömer Camisi'nin kalıntıları arasında yürüyor. Memlük ve Osmanlı döneminin mimari özelliklerini taşıyan caminin yaklaşık 1400 yıllık bir geçmişi var. Bir diğer adıyla Gazze Ulu Cami, Gazze'nin en eski, Filistin'in de üçüncü en büyük camisiydi. Bu cami, bir yılı aşkın süredir devam eden çatışmalarda enkaza dönen tarihi alanların en çarpıcı örneklerinden biri (Dawoud Abu Alkas/Reuters)

• 16/30

  17 Ekim 2024 - İngiliz pop müzik grubu One Direction'ın eski üyesi Liam Payne, Arjantin'de kaldığı otelin üçüncü katından düştükten sonra hayatını kaybetti. Arjantin Polisi, Payne'in başkent Buenos Aires'te Casa Sur adlı otelde kaldığını, "uyuşturucu ve alkol tesiri altında olma ihtimali bulunan agresif bir adam" hakkında gelen şikayet üzerine otele gittiklerini açıkladı. Arjantinli sağlık yetkilileri, otopsi yapılacağını belirtti (Agustin Marcarian/Reuters)

• 17/30

  16 Ekim 2024 - İtalyan lüks marka grubu Prada ve Houston merkezli girişim Axiom Space, NASA'nın Artemis 3 Ay misyonunda kullanılacak bir uzay giysisinin tasarımını İtalya'nın Milano kentinde tanıttı. NASA'nın Ay'ın güney kutbuna gerçekleştireceği ilk insanlı görevde Ay'da yürüyen astronotlar bu kıyafeti giyecek. Artemis 3 görevinin Eylül 2026'da gerçekleştirilmesi bekleniyor (Marco Bertorello/AFP)

• 18/30

  15 Ekim 2024 - Güney Kore'nin sınır kenti Paju'dan Kuzey Kore'nin Kaesong şehrine giden yolda, Tongil Köprüsü'ndeki askeri kontrol noktasının son hali. Güney Kore ordusu, Pyongyang'ın ordusu iki ülkeyi birbirine bağlayan yollarda patlamalar gerçekleştirince ağır tahkimatlı sınır yakınlarında "karşı ateş" harekatları yürüttüğünü açıkladı. Kuzey Kore, Güney Kore'nin Pyongyang'a drone uçurduğu iddiasının ardından ordusunun "ateş gücünü" harekete geçirmek için hazır olduğunu söylemişti. Kuzey Kore Savunma Bakanlığı, Kore yarımadasında "her an savaş çıkabileceği" uyarısında bulunmuştu (Jung Yeon-Je/AFP)

• 19/30

  14 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr El Balah'ta çocuklara çocuk felci aşısı yapıldı. UNICEF, Gazze Şeridi'ndeki 640 binden fazla çocuğu tamamen aşılamayı hedefliyor. UNICEF'in icra direktörü Catherine Russell, çocuklara bağışıklık sistemlerini güçlendirmek için A vitamini takviyesi sağlanacağını kaydetmiş, Gazze'de çocukların hijyen standartlarının çok kötü olduğunu belirtmişti (Eyad Baba/AFP)

• 20/30

  13 Ekim 2024 - Japonya'nın başkenti Tokyo'nun Kagurazaka mahallesinde düzenlenen Cadılar Bayramı öncesi etkinliğine katılanlar kedi temalı kostümlerini giyip "Bake Neko" (Doğaüstü Kedi) festivaline katıldı. Bake Neko, 2010'dan bu yana her yıl ekim ortasında düzenleniyor. Kagurazaka'da kedi temalı bir geçit töreni düzenlenmesinin nedeni, ünlü Japon romanı "Ben Bir Kediyim"in yazarı Natsume Soseki'nin bu bölgede yaşamış olması (Philip Fong/AFP)

• 21/30

  12 Ekim 2024 - Hindistan'ın Haryana eyaletinde, Hindu tanrısı Hanuman gibi giyinen kişiler, Dussehra festivali için düzenlenen geçit töreninde dans ediyor. Her yıl kutlanan festival, iyiliğin kötülüğe karşı zaferini simgeliyor. Ancak bu yıl Bangladeş'teki Dussehra kutlamaları Hindulara karşı artan saldırıların gölgesinde kaldı. Ülkede 1 Ekim'den bu yana kutlamalarla bağlantılı 35 şiddet olayı yaşandığı bildirilmişti. Hindistan, Bangladeş'teki Hindu tapınaklarına yönelik saldırıları kınayarak komşu ülkeye tüm azınlıkların güvenliğini sağlama çağrısı yaptı (Anushree Fadnavis/Reuters)

• 22/30

  11 Ekim 2024 - Milano'daki iklim değişikliği ve Filistin'e destek eylemine katılan İsveçli aktivist Greta Thunberg slogan atıyor. Thunberg'in kurulmasına destek verdiği iklim değişikliği hareketi Fridays For Future'ın düzenlediği yürüyüşe, binin üzerinde kişi katıldı. Protestoda, Filistinlilerin simgesi haline gelmiş kefiye adlı geleneksel atkıyı takan Thunberg, "Filistinlilerin onlarca yıldır apartheid rejiminin boğucu baskısı altında yaşadığını" söyledi. Küresel ısınmayla silah endüstrisi arasındaki ilişkiye vurgu yapan aktivist "İklim adaleti mücadelesi, fosil yakıt endüstrisine karşı olduğu kadar, silah endüstrilerine, askerileşmeye ve doğal kaynakların aşırı çıkarılmasına karşı da bir mücadeledir" dedi (Piero Cruciatti/AFP)

• 23/30

  10 Ekim 2024 - Milton Kasırgası ABD'nin Florida eyaletinde yıkıma yol açtı. Şiddetli yağmurlar ve rüzgarlar sonucu evler yıkıldı ve milyonlarca kişi elektriksiz kaldı. İç Güvenlik Bakanlığı en az 10 kişinin öldüğünü açıkladı. Yetkililer rüzgarların hızının saatte 150 kilometreye ulaştığını söyledi. ABD Başkanı Joe Biden, sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda "Yardım yolda ancak gelene kadar, yerel yetkilileriniz dışarı çıkmanın güvenli olduğunu söyleyene kadar yerinizde kalın" dedi (Bryan R. Smith/AFP)

• 24/30

  9 Ekim 2024 - Milton Kasırgası'nın Havana'dan geçişi şiddetli yağmurlara neden oldu. Helene Kasırgası'nın üzerinden iki hafta geçmemişken yeni bir kasırga ABD'nin Florida eyaletine doğru yaklaşıyor. Bugün eyalete ulaşması beklenen kasırga öncesinde eyalette yıllardır görülmediği kadar büyük bir tahliye çalışması yürütülüyor. ABD Başkanı Joe Biden, Milton Kasırgası’nın "Son 100 yılda ABD’deki en kötü fırtınalardan biri" olabileceği uyarısında bulundu. Milton Kasırgası'nda rüzgarların saatte 270 km hıza ulaşabileceği söyleniyor (Yamil Lage/AFP)

• 25/30

  8 Ekim 2024 - Yokoluş İsyanı Cape Town, Güney Afrika'nın başkentinde gerçekleşen Afrika Petrol Haftası Konferansı'nın düzenlendiği salonun önünde, fosil yakıtların süregelen kullanımını böyle protesto etti (Rodger Bosch/AFP)

• 26/30

  7 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus kentinde Filistinli bir çocuk, İsrail saldırıları sonucunda yıkılmış binanın üzerinde. 1 yıl önce bugün Hamas, İsrail'e gerçekleştirdiği saldırıda 1139 kişiyi öldürmüş ve yaklaşık 250 kişiyi rehin almıştı. Aradan geçen bir senede İsrail, Gazze'de en az 41 bin 870 kişiyi öldürdü ve bu sayının aslında çok daha fazla olduğu tahmin ediliyor. Binlerce kişi yıkılan binaların enkazı altında kaldı ya da kendilerinden haber alınamıyor. Binlercesinin daha devam eden bombardıman ve İsrail'in savaşının yarattığı koşullar nedeniyle ölmesi muhtemel. Son 12 aydaki gelişmelerle Ortadoğu bir kez daha topyekün savaşın eşiğine geldi (Mohammed Salem/Reuters)

• 27/30

  6 Ekim 2024 - İspanya'nın Katalonya bölgesinin Tarragona kentinde düzenlenen 26. İnsan Kulesi Yarışması'nda Colla Vella dels Xiquets de Valls ekibi insan kulesi oluşturuyor. Katalonya'daki festivallerde düzenlenen geleneksel insan kulesi yarışmalarında takımlar kule oluşturup bozarak mücadele ediyor. İlki 1932'de yapılan etkinlik o zamandan beri iki yılda bir gerçekleştiriliyor (Lluis Gene/AFP)

• 28/30

  5 Ekim 2024 - Binlerce Oromo, Irreecha festivali için Etiyopya'nın başkenti Addis Ababa'da bir araya geldi. Irreecha kutlamalarında geleneksel kostümler giyerek suya çiçekler daldırıyor ve kendi üzerlerine su serpiyorlar. Etiyopya'nın en kalabalık etnik grubu olan Oromoların yağmur mevsiminin bitişini kutladığı festival, zaman zaman siyasi protestolara da sahne oluyor. 2016'da polisin hükümet karşıtı protestocuları dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullanması ve havaya ateş açmasıyla festivalde 50'den fazla kişi hayatını kaybetmişti (Tiksa Negeri/Reuters)

• 29/30

  4 Ekim 2024 - Bir kedi Beyrut'un güneyindeki bir mahallede, İsrail'in hava saldırıları sonucunda hasar gören sokakta dolaşıyor. İsrail, üç gün önce kara harekatı başlattığı Lübnan’a saldırmayı sürdürüyor. Hizbullah'a yakın bir kaynak, AFP'ye İsrail'in Beyrut'un Dahiye bölgesini üst üste 11 kere vurduğunu aktardı. Lübnanlı yetkililer, çatışmalar nedeniyle 1,2 milyon kişinin yerinden edildiğini bildirdi (AFP)

• 30/30

  3 Ekim 2024 - ABD'nin Kuzey Carolina eyaletinin Swannanoa kentinin sakinleri, Helene Kasırgası'nın arkasında bıraktığı yıkımın ortasında. Geçen hafta ülkenin güneydoğusunu vuran kasırganın yol açtığı can kayıplarının sayısı 189'a yükseldi. Toplam 6 eyalette kayıp onlarca kişiyi arama çalışmaları sürerken, 1 milyondan fazla ev ve iş yerinde elektrik hâlâ yok (Eduardo Munoz/Reuters)

Standartlaştırılmış küresel ölçülere göre derecelendirilmiş "yeşil" varlıkların daha yaygın olması olasılığı yatırımcıların ve para yöneticilerinin dolar işaretleri görmesine sebep oldu. Bu varlıkların çok popüler olması bir yana yeşil etiket, regülatörler tarafından özel muamele görmelerini de sağlayabilir. Avrupa Komisyonu, örneğin, gelecekte sertifikalı yeşil yatırımların daha düşük sermaye koşullarına tabii olabilecekleri fikrini öne attı, böylece banka ve yatırımcılar için bu çeşit varlıkları finanse etmek daha ucuza gelebilecek.

İklim değişikliğiyle mücadele sadece teşvikleri doğru düzenlemekten mi ibaret? Daha güçlendirilmiş ve standartlaştırılmış ÇSY ölçütleri küresel salım hedeflerine ulaşmanın anahtarı mı? Ne yazık ki hayır, en az iki sebepten dolayı.

Birincisi, şirketler, hissedarların tekliflerini gerçekleştirmek zorunda değil, büyük yatırımcılar ve fon yöneticileri müttefiklerimiz değil. Vekaleten kullanılan oyları takip eden bir proje olan FundVotes'a göre, BlackRock, Invesco, BNY Mellon ve Vanguard'ın hepsi ExxonMobil ve Chevron'un yıllık toplantılarında şirketlerin iklim değişikliği beyanlarını artırmayı hedefleyen hissedar tekliflerine karşı oy kullandı. The Guardian'ın yeni araştırması bu bulguyu doğruluyor: "2015 ve 2019 yılları arasında BlackRock ve Vanguard FTSE 100 ve S&P 500 fosil yakıt şirketlerindeki iklim bağlantılı önergelerin yüzde 80'inden fazlasına ya karşı çıktı ya da oy kullanmadı."

Para yöneticilerinin fosil yakıttan dönüşümü hızlandırmak için nüfuzlarını kullanmamalarındaki isteksizliği açıklamak çok kolay: kirli enerji şirketlerinde çok büyük yatırımları var. En büyük üç fon yöneticisi, BlackRock, Vanguard ve State Street, "toplam 300 milyar dolarlık (yaklaşık 1 trilyon 750 milyar TL) fosil yakıt yatırımı portföyü" var -2016'dan beri neredeyse %35 büyümüş bir portföy.

İklim değişikliğini çözmesi için neden piyasa mekanizmalarına güvenemeyeceğimizin ikinci bir sebebi, şu anda, fon ve tahvillerdeki "yeşil" etiketinin hukuki bir dayanağı olmaması -şirketler ve siyasetteki müttefikleri böyle kalması için çok uğraşıyor. Eğer yeşil fon ve tahviller gerçekten yeşil olmayan şirketlere yatırım yaparsa yasal bir yaptırım yok, sadece itibarları zedeleniyor. Yatırımcıların nasıl yanlış yönlendirildiğine dair tek bir örnek olarak, borsada takas edilen 500 milyon dolarlık (yaklaşık 2 trilyon 920 milyar TL) Vanguard fonunun aksine söz verilmiş olmasına rağmen yakın bir zamanda petrol ve gaz şirketlerine yatırım yaptığı ortaya çıktı. Ve bir sürü ÇSY ölçütü olduğu için, neredeyse her şirket kendisini yeşil olarak pazarlayabilir -bu yüzden "yeşil" fracking (hidrolik kırma) şirketleri ortaya çıktı.

Şirketlerdekiler bile yeşil kapitalizmin sınırlarını biliyor. International Accounting Standards Board'ın (Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu) başkanı Hans Hoogervorts'ın yakın bir zamanda dediği gibi: "Şirketlerin gezegeni, karın üstüne koyması için sürdürülebilirlik raporlarının etkili olmasını beklememeliyiz... Yeşil yıkama (şirketlerin kendilerini çevresel sorumluluğa sahipmiş gibi konumlandırması çn.) çok yaygın."

Kendi kendini rapor etme, derecelendirme sistemleri ve dünyanın en büyük para yöneticilerinin sözde yeşil gayeleri dünyanın en büyük şirketlerinin doymak bilmez iştahlarını kesmeyecek. ÇSY ölçütleri ve etki yatırımları çoğunlukla boş heyecandan ibaret -gezegeni gelecek nesiller için koruma isteğimizin "uyandırdığı" kapitalistlerin para kazanması için bir fırsat. Şirketler iklim adaleti hareketini gasp etmeye çalışıyor. Sadece cesur, büyük ölçekli, insan odaklı bir hareket onları durdurabilir.

 

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://jacobinmag.com/2019/10

Independent Türkçe için çeviren: Miraç Eren Dereli