Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın geçen pazartesi günü İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi ile görüşmesine birkaç saat kala güneş gözlükleriyle uzaklara bakarak kahvesini yudumlarken çekilen fotoğrafı Türkiye'de geniş yankı uyandırdı.
Arakçi, Suriye'nin ikinci büyük kenti ve ekonomik başkenti olan, stratejik öneme sahip Halep başta olmak üzere Suriye'nin kuzey ve orta kesimlerinin büyük bölümünün Suriyeli silahlı muhalif gruplar tarafından ele geçirilmesi ve çatışmaların yeniden başlamasının ardından önce Şam'a oradan da Ankara'ya ziyarette bulundu.
Her iki bakan da yaptıkları basın açıklamasında Türkiye ve İran arasındaki ekonomik iş birliğinin gücüne dikkati çektiler. Ancak Suriye konusunda anlaşmazlık devam ediyordu.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Daha sonra İran'ın Dini Lideri Ali Hamaney'in Uluslararası İlişkiler Danışmanı Ali Ekber Velayeti'nin "İstihbarat ve dış politika alanında deneyimli bir isim olan Hakan Fidan'ın Türk dış politikasındaki bazı hataları düzeltebileceğini umuyorduk. Ankara'dan ABD ve İsrail'in tuzağına düşmesini beklemezdik" şeklindeki açıklaması geldi.
Özellikle Suriyeli sosyal medya kullanıcıları tarafından yayınlanan video kayıtları ve açıklamaların başta Halep'teki İran Devrim Muhafızları'nın (DMO) Danışma Güçleri Komutanı Tuğgeneral Keyumers Purhaşimi olmak üzere Suriye'de çok sayıda İranlı milisin öldüğünü belgelediği bir dönemde Velayeti'nin sözleri, bir savaş ilanından çok Tahran'dan Ankara'ya sert bir eleştiri niteliğindeydi.
İran Tuğgeneral Purhaşimi'nin Halep'te öldürüldüğünü kabul ederken Purhaşimi için Tahran'da resmi bir cenaze töreni düzenlendi.
Davutoğlu: Çözüm bir geçiş hükümeti kurma
Eski Başbakan Ahmet Davutoğlu, Independent Arabia'ya yaptığı açıklamada, Suriye'nin Türkiye ile İran arasında bir savaş alanı haline gelmemesi gerektiğini söyledi.
Suriye'de bir geçiş hükümeti kurulması ve Suriye halkının özgürlük ve onur istekleri doğrultusunda siyasi bir çözümün uygulanması gerektiğini vurguladı.
Davutoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:
Bu çatışmayı Türkiye ne başlattı ne de teşvik etti. Türkiye savaş istemiyor, Suriye'de siyasi bir çözüm istiyor. Suriye'nin Türkiye ve İran arasında bir savaş alanı haline gelmesini istemiyoruz. İranlıların bunu anlaması gerekiyor. Ben şahsen İran'daki kardeşlerimizi Suriye'de barışı sağlamak için bizimle birlikte hareket etmeye davet ediyorum. Mezhep farklılıklarımızı bir kenara bırakmalı ve Irak'ın yanı sıra Suriye'yi de istikrara kavuşturmak için birlikte çalışmalıyız.
Fotoğraflarla dünyadan haberler
Fotoğraflarla dünyadan haberler
-
1/30
4 Ocak 2025 - Myanmar'ın Bağımsızlık Günü'nde Yangon'daki bir hapishane önünde, serbest bırakılan bir mahkumla yakınları kutlama yapıyor. Myanmar'ın cunta yönetimi, ülkenin bağımsızlığını kazanmasının 77. yıldönümünde, toplu afla 6 binden fazla mahkumu serbest bıraktı. Af kapsamında serbest kalan mahkumların 180'inin yabancı olduğu belirtildi. Myanmar'da bayram ve önemli günlerde toplu af uygulamaları sıkça görülüyor (AFP) -
2/30
3 Ocak 2025 - Suriye'de İsrail işgali altındaki Golan Tepeleri sınırı yakınlarında terk edilmiş Esad rejimi mevzisinde hasar görmüş bir tank. Esad devrildikten sonra İsrail güçleri, Golan Tepeleri'ndeki askerden arındırılmış tampon bölgeyi ve Suriye topraklarında bir dizi diğer noktayı ele geçirmişti (Bakr Alkasem/AFP) -
3/30
2 Ocak 2025 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus kentinde Filistinliler yemek sırasında. Britanyalı sivil toplum kuruluşu Oxfam'ın Gazze yetkilisi, "Gazze'de bir yılı aşkın süredir açlık yaşanıyor. Kanıtlar tartışılmaz" dedi ve "Eğer bu açlık değilse, nedir bilmiyorum" diye ekledi. Öte yandan Gazze'deki basın ofisinin açıklamasına göre 7 Ekim 2023'ten beri İsrail saldırılarında öldürülen insani yardım çalışanı sayısı 736 oldu (Hatem Khaled/Reuters) -
4/30
1 Ocak 2025 - Polis, yeni yılın ilk saatlerinde ABD'nin New Orleans şehrinde kalabalığının arasına dalarak en az 10 kişi ölümüne ve 30 kişinin yaralanmasına yol açan aracın etrafında. FBI, olayın bir terör saldırısı olarak soruşturulduğunu ve saldırganın öldüğünü açıkladı. Aracın sürücüsü, kalabalığın arasına daldıktan sonra ateş açarak polisle çatışmaya girmişti (Matthew Hinton/AFP) -
5/30
1 Aralık 2024 - Havai fişekler Sidney Liman Köprüsü ve Opera Evi'nin üzerindeki gökyüzünü aydınlatıyor. Avustralya, Yeni Zelanda'yla birlikte 2025'e ilk giren ülkelerden biri. Yeni yıla ilk girense Pasifik Okyanusu'ndaki ada ülkesi Kiribati (David Gray/AFP) -
6/30
30 Aralık 2024 - Yer fıstığı çiftçisi olan eski ABD Başkanı Jimmy Carter'ın onuruna ABD'nin Georgia eyaletindeki Plains kentinde dikilen yer fıstığı heykeli. Kâr amacı gütmeyen vakfı yaptığı açıklamada, Georgia kırsalındaki mütevazı geçmişinden 1977'den 1981'e kadar ulusa liderlik eden 100 yaşındaki eski ABD başkanı ve Nobel barış ödüllü Jimmy Carter'ın öldüğünü duyurdu. Bir asrı geride bırakarak en uzun yaşayan ABD Başkanı olan Carter, bir yıldan fazla bir süredir kendi evinde bakım görüyordu. Koltuktaki son günlerini geçiren ABD Başkanı Joe Biden, Carter'ın karakteri, cesareti ve merhametiyle tanınan bir lider olduğunu savunarak "9 Ocak 2025’i ABD genelinde Ulusal Yas Günü ilan ediyorum" dedi (Alex Wroblewski/AFP) -
7/30
29 Aralık 2024 - Güney Kore'nin başkenti Seul'de halk, Muan Havalimanı'nda meydana gelen uçak kazasının yayınını izliyor. Asya ülkesinin güneyindeki havalimanına iniş yapan Boeing 737-800 tipi Jeju Air uçağı bilinmeyen bir nedenle pistten çıkarak duvara çarptı. 175 yolcu ve 6 mürettebat olmak üzere 181 kişinin bulunduğu alev alan uçaktan sadece iki kişi sağ çıktı. Yaralanan iki uçuş görevlisi hastaneye kaldırıldı. Uçağın Tayland'dan kalktığı ve çoğunlukla Noel tatilinden dönenleri taşıdığı bildirildi. Kaza nedeniyle ülkede 7 gün ulusal yas ilan edildi (Jung Yeon-Je/AFP -
8/30
28 Aralık 2024 - İspanya'nın güneydoğusundaki Ibi kasabasında düzenlenen kış festivalinde, askeri kıyafetler giyen katılımcılar belediye binasının dışında un, yumurta ve havai fişekler kullanarak sahte bir darbe gerçekleştiriyor. Un Savaşları Festivali (Els Enfarinats), İspanya'da şakalarla kutlanan geleneksel Masumlar Günü etkinliklerinin bir parçası (Jaime Reina/AFP) -
9/30
27 Aralık 2024 - Güney Kore'nin başkenti Seul'de, Ulusal Meclis Başkanı Woo Won Shik, vekaleten Devlet Başkanı olan Han Duck-soo'nun azledilmesi için düzenlenen genel kurulda konuşuyor. Han Duck-soo, Devlet Başkanı Yoon'un 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişimi nedeniyle görevden alınmasının ardından başkanlığı geçici süreliğine devralmıştı. İktidardaki Halkın Gücü Partisi milletvekillerinin protestolarına rağmen Ulusal Meclis'te yapılan oylama sonucunda ülke tarihinde ilk kez bir başkan vekili görevden alındı (Ahn Young-joon/AP) -
10/30
26 Aralık 2024 - Taliban güvenlik personeli, Paktika vilayetinin doğusundaki Barmal ilçesinde Pakistan tarafından düzenlenen hava saldırılarından iki gün sonra hasar görmüş bir aracı inceliyor. Taliban hükümeti 25 Aralık'ta yaptığı açıklamada Pakistan'ın Afganistan'ın doğusundaki bir sınır bölgesinde düzenlediği hava saldırılarında 46 sivilin öldüğünü belirtirken Pakistanlı bir güvenlik yetkilisi bombardımanın "teröristlerin saklandığı yerleri" hedef aldığını söyledi. (Ahmad Sahel Arman/AFP) -
11/30
25 Aralık 2024 - Devlet Acil Durum Servisi'nden bir kurtarma görevlisi, Rusya'nın Harkiv'e yönelik drone saldırısının ardından bir konutta çıkan yangını söndürmeye çalışıyor. Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski savaştan zarar gören ülkesinin elektrik şebekesine Noel günü 170'den fazla füze ve drone fırlatarak bir kişinin ölümüne ve yaygın elektrik kesintilerine neden olan Rusya'nın "insanlık dışı" saldırısını kınadı. Ülke sabah 5:30'da hava saldırısı alarmıyla uyandı ve kısa süre sonra hava kuvvetleri, Rusya'nın Karadeniz'den Kalibr seyir füzeleri fırlattığını bildirdi (Sergey Bobok/AFP) -
12/30
24 Aralık 2024 - Panama'nın başkenti Panama'da polis ABD Büyükelçiliği önünde düzenlenen protestoda göstericiler tarafından yerleştirilen seçilmiş ABD Başkanı Donald Trump'ın resminin önünde nöbet tutuyor. Panama Cumhurbaşkanı Jose Raul Mulino, Donald Trump'ın insan yapımı su yolunu geri alma tehdidinin ardından 23 Aralık'ta ülkenin eski liderleriyle birlikte imzaladığı bir bildiride Panama Kanalı'nın statüsünün müzakere edilemez olduğunu söyledi. Trump, "Donanmamız ve ticaretimiz çok haksız ve adaletsiz bir şekilde muamele görüyor. Her yerde olduğu gibi Panama Kanalı'nda da kazıklanıyoruz" demiş ve kanalın ABD'ye iade edilebileceğini öne sürmüştü (Arnulfo Franco/AFP) -
13/30
23 Aralık 2024 - Mozambik'te protestocular başkent Maputo'da yanan bir barikatın yanında toplanıyor. Hile iddialarının haftalarca süren ölümcül sokak çatışmalarını tetiklemesinin ardından ülkenin en yüksek mahkemesi, iktidar partisinin tartışmalı ekim seçimindeki zaferini onayladı. Kararın ardından muhalefetin ayaklanma tehdidinde bulunması sonrası Güney Afrika ülkesinde daha fazla şiddet olayının patlak vermesinden endişe ediliyor (Amilton Neves/AFP) -
14/30
22 Aralık 2024 - Filistinliler, İsrail'in Gazze'deki El-Jalaa Caddesi'ne düzenlediği saldırıda isabet alan sivil aracı inceliyor. Gazze Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan son güncellemeye göre, İsrail saldırıları son 24 saatte Gazze Şeridi genelinde en az 32 Filistinlinin ölümüne ve 54 kişinin yaralanmasına yol açtı. İsrail güçleri, kuşatma altındaki Kuzey Gazze'de zorlukla faaliyet gösteren Kamal Adwan Hastanesi'nin içindeki ve yakınındakilere tahliye emri verdikten sonra hastaneye saldırı düzenledi (Omar Al-Qattaa/AFP) -
15/30
21 Aralık 2024 - Dün akşam Almanya'da en az 5 kişinin ölümüne ve 200 kişinin yaralanmasına yol açan saldırının gerçekleştiği Noel pazarının yakınındaki kilisenin girişine çiçekler bırakılıyor. Ölümcül saldırıda bir kişi aracını pazardaki kalabalığın üzerine sürmüştü. Kiliseye çiçek bırakanlardan Almanya Başbakanı Olaf Scholz, ülkenin birlik içinde kalması gerektiğini vurgulayarak failin cezasız kalmayacağına söz verdi. Polis, saldırıdan sorumlu olduğunu düşündüğü 50 yaşındaki Suudi Arabistanlı bir doktoru gözaltına aldı (Michael Probst/AP) -
16/30
20 Aralık 2024 - Tayvan'da ana muhalefetteki Çin Milliyetçi Partisi (Komintang) milletvekilleri (beyaz giyenler) parlamentoya girmeye çalışıyor. Demokratik İlerleme Partisi'nden (DPP) çok sayıda milletvekili, perşembe gecesi parlamentoyu basarak tartışmalı tasarıların geçmesini önlemek için Yasama Yuanı'na girişleri engellemiş ve içeride barikat kurmuştu. Sözkonusu yasa tasarıları arasında seçilmiş yetkililerin görevden alınma koşullarının sıkılaştırılması için planlanan bir değişiklik de yer alıyor (I-Hwa Cheng/AFP) -
17/30
19 Aralık 2024 - Luigi Nicholas Mangione, Pensilvanya'nın Hollidaysburg kentindeki Blair County Adliyesi'nden ayrılıyor. UnitedHealthcare CEO'su Brian Thompson'ı 4 Aralık'ta Manhattan'da bir sokakta vurmakla suçlanan 26 yaşındaki Mangione, geçen hafta Pensilvanya'daki bir McDonald's'ta görüldüğünde sona eren, ülke çapında bir aramayı tetiklemişti. Eski veri mühendisi, cinayetle ilgili suçlamalarla yüzleşmek üzere New York'a iade edilme çabalarıyla mücadele ederken bu eyalette hapiste tutuluyor (Gene J. Puskar/AFP) -
18/30
18 Aralık 2024 - Suriye'de başkent Şam'ın dışındaki Cobar'da bir aile, tahrip olmuş mezarlıkta. Baas rejiminin devrilmesinin ardından Suriye'de toplu mezarlar ve cesetler bulunmaya devam ediyor. Şam'daki Seyyide Zeynep bölgesinde bir depoda aralarında çocukların da olduğu, 20'den fazla kişiye ait olduğu düşünülen ceset kalıntıları bulundu. Öte yandan Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB'nin Suriye'nin yeniden imarına katkı sağlamaya hazır olduğunu belirtti (Aris Messinis/AFP) -
19/30
17 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus kentinde Filistinli bir kız çocuğu yemek dağıtım merkezinde sıra bekliyor. Gazze Savaşı sürerken, ateşkesin sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılmasına dair aylardır süren açmazın ardından İsrail ve Hamas'ın anlaşmaya yakın olabileceği belirtiliyor. İsrail'in Gazze'deki askeri varlığını sürdürmekte ısrar etmesi ve Hamas'ın İsrail askerleri çekilene kadar rehineleri serbest bırakmayı reddetmesi nedeniyle bu yıl defalarca yapılan görüşmeler başarısızlıkla sonuçlanmıştı (Bashar Taleb/AFP) -
20/30
16 Aralık 2024 - Almanya'da Başbakan Olaf Scholz başkanlığındaki hükümet, Federal Meclis'te yapılan güven oylamasını geçemeyerek düştü. Hür Demokrat Parti'nin (FDP) ayrılması sonrasında Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller'den oluşan koalisyon hükümeti dağıldı ve erken seçimin yolu açıldı. Almanya 23 Şubat'ta sandık başına gidecek (John Macdougall/AFP) -
21/30
15 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'da sokaklara dökülen halk, ülkenin yeni yöneticilerinin belirlediği bayrağı açtı. Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye'de Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından ilk kez Şam'a gitti. Pedersen, "Elbette bu değişim kendi başına büyük umutlar oluşturuyor, ancak hepimiz önümüzde hala birçok zorluk olduğunu biliyoruz" diye konuştu. Öte yandan Golan Tepeleri civarındaki tampon bölgeye giren İsrail ordusu, işgali daha ileriye taşıyarak başkent Şam'ın 25 kilometre yakınlarına kadar sokuldu (Amr Abdallah Dalsh/Reuters) -
22/30
14 Aralık 2024 - Güney Kore Ulusal Meclisi Başkanı Woo Won-sik, Seul'daki genel kurulda, Başkan Yoon Suk Yeol'un azledilmesine yönelik önergeyi kabul ederek tokmağı vuruyor. Güney Koreli milletvekilleri, 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişiminin ardından Yoon'un görevden alınması için bugün oy kullandı. Yoon, önergenin kabulünden sonra yaptığı açıklamada "Şimdilik ara versem de halkla birlikte geleceğe uzanan yolculuğumu sürdüreceğim" dedi (YONHAP/AFP) -
23/30
13 Aralık 2024 - İtalya'da polis, öğrencilerin Filistinlilere destek ve hükümetin politikalarına karşı eylemi sırasında, Torino Politeknik Üniversitesi'nin önünde nöbet tutuyor. USB ve Cobas sendikalarının düzenlediği eğitim, ulaşım ve kamu sağlığını kapsayan ulusal grev gününde, Reuters'e konuşan bir sendika sözcüsü "Bizim grevimiz savaş ekonomisine ve dolayısıyla hükümetimizin İsrail devletine verdiği desteğe karşı bir grev" dedi. Hükümetin İsrail politikalarının protesto edilmesinin yanı sıra daha yüksek ücretler ve daha kısa çalışma haftası da eylemcilerin talepleri arasında yer alıyor (Marco Bertorello/AFP) -
24/30
12 Aralık 2024 - Donald Trump, Time dergisinin New York Borsası'nda düzenlediği Yılın Kişisi etkinliğinde konuştu. Time, seçilmiş başkanın artık "dünyanın en güçlü adamı" olduğunu belirtti. Dergiden yapılan açıklamada Trump'ın, "tarihi boyutlarda bir geri dönüşe imza attığı, nesilde bir kez görülen siyasi bir yeniden yapılanmaya öncülük ettiği" belirtildi. Trump bu unvanı ilk başkanlık seçim zaferinin ardından 2016 yılında da almıştı (Alex Brandon/AP) -
25/30
11 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'nde çocuklar, enkaz yığınlarının arasında su taşıyor. İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları 14 aydan fazla süredir devam ederken, son 15 günde 556 Filistinli hayatını kaybetti, 1511 kişi yaralandı (Ömer el-Kette/AFP) -
26/30
10 Aralık 2024 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Malibu kentinde çıkan yangın büyüyor. Rüzgarın şiddetlendirdiği yangın, Hollywood elitlerinin ikamet ettiği kıyı topluluğundaki evleri ve işyerlerini tehdit ediyor (David Swanson/AFP) -
27/30
9 Aralık 2024 - Suriyeli kurtarma ekipleri Şam'daki Sednaya hapishanesinde gizli bodrum katlarını ararken insanlar hapishanenin çatısında duruyor. Beşar Esad yönetiminin pazar günü düşmesinden beri, yakınlarından haber almayı uman Suriyeli siviller ülkenin en gizli ve en kötü şöhretli hapishanesi Sednaya'ya akın ediyor. İnsan hakları kuruluşlarınca "insan mezbahası" adıyla anılan Sednaya çok sıkı saklanan bir sırdı ve şu ana dek hapishanenin içinden hiç görüntü hiç alınamamıştı (Abdülaziz Ketaz/AFP) -
28/30
8 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'daki Emevi Camii. Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı örgütler başkent Şam'ın kontrolünü ele geçirdi. BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, ülkenin bir dönüm noktasında olduğunu söyledi. Suriyeli muhalifler, bugün 16.00'dan yarın 05.00'e kadar Şam'da sokağa çıkma yasağı ilan etti. Kutlama amacıyla da olsa kalabalık meydanlarda ateş açılmaması için çağrı yapıldı (Aref Tammawi/AFP) -
29/30
7 Aralık 2024 - İtfaiyeciler, Hollanda'nın Lahey kentindeki bir mahallede meydana gelen patlamanın etkisiyle yıkılan bir binanın önünde duruyor. Sabah erken saatlerde yaşanan patlamada 5 daire yerle bir oldu. Yetkililer en az bir kişinin hayatını kaybettiğini ve 3 kişinin yaralı olduğunu bildirdi. Enkaz altında kalanların sayısıysa net değil. Patlamanın nedeni henüz bilinmiyor fakat polis olay yerinden hızla ayrılan bir arabayı aradıklarını belirtti (Phil Nijhuis/AP) -
30/30
6 Aralık 2024 - Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un görevden alınmasını talep eden protestocular, başkent Seul'deki Ulusal Meclis önünde toplandı. Yoon, hem muhalefetten hem de kendi partisinden aldığı tepkilerle 3 Aralık'taki sıkıyönetim kararından yaklaşık 6 saat sonra geri adım atmak zorunda kalmıştı. Muhalefet partileri, başkanın azledilmesi için önerge verirken sivil toplum kuruluşları da lideri istifaya çağırıyor (Kim Hong-ji/Reuters)
İran: Ankara ve Washington Esad'a karşı ortak
İran Dışişleri Bakanlığı'ndan diplomatik bir kaynak "Terörist grupların Beşşar Esad hükümetine yönelik başlattığı son saldırının bir ABD planı olmasına rağmen Türkiye'nin ABD ile lojistik, askeri ve istihbarat düzeyinde iş birliği yapıyor. (Cumhurbaşkanı Recep Tayyip) Erdoğan 2018 yılındaki Astana Zirvesi'nde (Rusya Devlet Başkanı) Vladimir Putin'den İdlib'e yönelik hava saldırılarını durdurmasını istedi. İdlib'in sadece ılımlı muhalif güçlerin elinde olacağına dair güvence verdi. Ayrıca bu grupların Beşşar Esad hükümetine karşı harekete geçmeyeceğinin de garantisini verdi. Türkiye, Suriye'nin toprak bütünlüğüne saygı göstereceğini taahhüt etti. Putin de o zaman Erdoğan'a güvendi. Bu yüzden Suriye ordusu İdlib'de ilerleyemedi. Tüm bunlar, Türkiye'nin bu gruplara garanti verdiği ve dolayısıyla hareketlerinin sorumlusu olduğu anlamına geliyor" yorumunda bulundu.
İranlı gazeteci Resul Salimi de yaptığı değerlendirmede şunları söyledi:
Suriye'deki çatışmaların başlangıcından bu yana birçok analist Türkiye'nin bu ülkedeki siyasi sistemi değiştirmek amacıyla çatışmaları organize eden ve yönlendiren merkezi ve etkili bir aktör olduğunu değerlendirdi. Türkiye siyasi bir çözümden bahsediyor, ama bence Ankara aslında Suriye'deki meşru rejimi değiştirmek istiyor. Elbette bu, Türkiye'nin varlığının ya da Ankara'nın isyancı gruplara verdiği yasadışı desteğin aksine, resmi ve açık bir şekilde hükümeti destekleyen ve Suriye'ye danışman göndermesi Şam hükümetinin resmi talebi üzerine gerçekleşen İran'ın görüşüne tamamen aykırı. Dolayısıyla Türkiye ile İran arasında Suriye konusunda büyük bir anlaşmazlık var.
Independent Arabia İran'ın İstanbul Konsolosu Ahmed Muhammedi ile temasa geçti, ancak Muhammedi konuyla ilgili yorum yapmaktan kaçındı.
Türkiye, İran'ın Halep'teki "gerilemesinden" yararlandı
Necmettin Erbakan Üniversitesi Küresel ve Bölgesel Çalışmalar Merkezi Direktörü Dr. Gökhan Çınkara Independent Arabia'ya yaptığı değerlendirmede, "Türkiye Soçi ve Astana süreçleriyle Suriye'deki çatışmayı en azından dondurmaya çalıştı. Böylece Rusya ve İran arasında belirli bir anlayış geliştirmeyi istiyordu. Astana Süreci'nin 2020'den sonra Suriye'deki çatışmayı nispeten dondurması başarısından sonra Türkiye, Arap komşularıyla ilişkilerini geliştirmeye odaklandı. Gerçekten de Türkiye'nin Suudi Arabistan ile ilişkilerinde önemli ilerlemeler kaydedildi. Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ile olan anlaşmazlık giderildi. Dolayısıyla Arap ülkeleri-Türkiye ilişkilerindeki iyileşme, Suriye başta olmak üzere Arap bölgesindeki etkisini kaybetmeye başlayan İran ile ilişkileri olumsuz etkiledi. İran'ın nüfuzunun azalması Türkiye'ye Ortadoğu'da daha fazla alan açmaya başladı. İran bu durumdan rahatsız" ifadelerini kulllandı.
Dr. Çınkara, değerlendirmesini şöyle sürdürdü:
Elbette Suriye muhalefetinin hamlesi başarılı oldu, çünkü İran'ın zayıflığından ve son aylarda aldığı ağır darbelerden yararlandı. Muhalif güçler Halep'e doğru ilerleyebildi ve Halep'in kontrolünü tamamen ele geçirdi. Bence Türkiye, bundan memnun. Türk yetkililerin, Halep'i kaybetmeyi acı verici bir darbe olarak gören İran'ın aksine Halep'teki yeni gerçeklikten hoşnut olduklarını sanıyorum. Türkiye'nin devam eden çatışmaları desteklemediği yönündeki açıklamaları doğru, ama bana göre destek vardı. Çünkü olay çok büyük. Türkiye ayrıca Heyet Tahrir Şam (HTŞ) ile Suriye Milli Ordusu (SMO) grupları arasındaki anlaşmazlıkların giderilmesinde de rol oynadı. Dolayısıyla savaşın sadece HTŞ'nin savaşı olmadığını, aynı zamanda Türkiye tarafından desteklenen muhalif kanattaki SMO'nun da savaşı olduğunu gördük.
Bu yeni gerçekliğin tamamen Türkiye'nin lehine olduğunu ve İran'ı olumsuz yönde etkilediğini vurgulayan Dr. Çınkara, "Türkiye'nin yaşananlardan elde edeceği kazanımlar arasında, bir kısmı geri dönmeye başlamış olan milyonlarca yerinden edilmiş insanın geri dönmesi ve Türkiye'nin Suriye'de, özellikle de kuzeyde ekonomik bir derinliğe sahip olması yer alıyor. Öte yandan Halep'i kaybeden İran için gerçek bir gerileme söz konusu. Halep'in kaybedilmesi İran'ın Suriye'deki nüfuzunun büyük ve net bir şekilde azalması anlamına geliyor. İran bugün vekilleri aracılığıyla Suriyeli grupların daha fazla ilerleme kaydetmesini engellemeye çalışıyor. Çünkü her yeni ilerleme İran'a kapıların tamamen kapanmasına katkıda bulunacak" diye konuştu.
Rekabetçi ilişkilerin dünü, bugünü ve yarını
Independent Türkçe Genel Koordinatörü Muhammed Zahid Gül, "Türkiye-İran ilişkileri, sadece Suriye arenasında değil, bir bütün olarak Arap dünyasında, rekabetçi bir ilişkidir. Buna rekabetçi bir ilişki de diyebilirsiniz. Burada ticaret, siyaset ya da nüfuz açısından Arap topraklarında bulunan ve Arap olmayan iki ülkeden bahsediyoruz, dolayısıyla İran ile etkin bir şekilde rekabet ediyoruz. Bu durum, dolaylı da olsa, Türkiye'nin eski ve mevcut dışişleri bakanları tarafından da vurgulandı. Hem Irak'ta hem de Suriye'de rekabetin her zaman kaçınılmaz olduğunu söyleyebiliriz. Bu böyle olmuştur, olmaya da devam edecektir. Belki de değişen şey geçtiğimiz yıllarda yaşadığımız saha çatışmaları ya da Türkiye destekli Suriyeli muhalif grupların Suriye'de İran destekli milislerle karşı karşıya gelmesi nedeniyle 'vekalet savaşları' olarak adlandırılan bir tür vekalet savaşıdır. Ancak bu savaşlar, sahada somut sonuçlar elde edilememesi ve taraflardan birinin diğerinin aleyhine kazanamaması nedeniyle durdu. Dolayısıyla siyasi çözümler olarak adlandırılabilecek arayışlar başladı" değerlendirmesinde bulundu.
Independent Arabia'ya konuşan Gül, sözlerine şöyle devam etti:
Suriye'de geçen yıllarda yaşanan büyük savaşın ardından her iki tarafa da siyasi çözüm arayışı dayatıldı ve bugün tekrar başa döndük, ama bu kez farklı araçlarla. Uluslararası ve bölgesel değişimler de bu yeni kavşağa ulaşmamıza yardımcı oldu. Başka bir deyişle, ister Suriye'de, ister Irak'ta, ister Lübnan'da olsun, İran'ın tüm Arap ülkelerindeki varlığının niceliksel ve niteliksel olarak gerilemesinden bahsediyoruz. Bu gerileme, Ukrayna savaşı nedeniyle Rusya'nın ivmesinin gerilemesinden önce başladı ve ona eşlik etti. Dolayısıyla haritaların dağılımı artık yeni dengelere göre gerçekleşiyor.
Son olarak savaşın önümüzdeki günlerde duracağına inandığını söyleyen Gül, "Ama en önemli soru nerede duracağı? Suriye sahasında devam eden askeri operasyonun temel hedefinin meydanların ayrılması prensibine dayandığına inanıyorum. Bugünkü Hizbullah dünkü Hizbullah değil. Çünkü Hizbullah imzaladığı ateşkes anlaşmasıyla elindeki tüm kartları teslim etti. Herkesin bu anlaşma çerçevesinde rahat edebilmesi için ikmal hatlarının kesilmesi gerekiyor. Askeri operasyon önümüzdeki günlerde ve saatlerde hedeflerine ulaşırsa, Suriye'de uluslararası aktörlerin güç ve nüfuz kartları çerçevesinde siyasi bir çözüme tanık olabiliriz" ifadelerini kullandı.
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
Bu makale Independent Türkçe için Independent Arabia gazetesinden çevrilmiştir.
