Seçilmiş ABD Başkanı Donald Trump'ın Ortadoğu'da Gazze Şeridi'ndeki savaşı sona erdirmekten, ilk döneminde başlattığı İsrail ile bölge ülkeleri arasındaki ilişkileri normalleştirme ve İsrailliler ile Filistinliler arasında barışı sağlama politikasını sürdürmeye kadar gerçekleştirmesi gereken bazı zorlu hedefleri var.

Ancak Beyaz Saray'ın yeni sahibi bölgede ilk başkanlık dönemindekinden farklı dinamiklerle karşı karşıya.

Bununla birlikte Trump'ın bölgede barış seçtiği temsilcisinin profili 8 yıl önceki seçiminden çok farklı değil.

Tıpkı damadı Yahudi iş adamı Jared Kushner'in daha önce hiçbir diplomatik deneyimi olmadan Beyaz Saray'ın "Ortadoğu'da barış ekibine" liderlik etmişti.

Trump, bu kez de Ortadoğu Temsilcisi olarak emlak zengini iş adamını seçti.

Diplomasiden ziyade iş anlaşmalarını müzakere etme konusundaki uzmanlığıyla bilinen 67 yaşındaki Steve Witkoff'un Başkan'ın Ortadoğu Özel Temsilcisi olarak seçilmesi, Trump'ın bölgedeki krizleri karmaşık anlaşmalar olarak ele alma ısrarını yansıtıyor.

Güvenilir kişiler

Fakat mesele sadece Trump'ın bölge meselelerine bakışı değil, aynı zamanda üst düzey mevkilere sırdaşlarını ve yandaşlarını atamaya dayanan yaklaşımıyla da ilgili.

İsrail yanlısı Amerikalı bir Yahudi olan Witkoff, Trump'ın en yakın arkadaşlarından biri.

İki adam sık sık Trump'ın Florida'daki Mar-a-Lago tatil köyünde golf oynayarak vakit geçiriyor.

Witkoff, Trump'ın seçim kampanyası sırasında en çok bağış toplayan isimlerinden biriydi ve Trump ile Yahudi bağışçılar arasındaki irtibatı sağlıyordu.

Kampanyaya 100 milyon dolar katkıda bulunan Miriam Adelson da dahil olmak üzere Witkoff, Trump'a seçim kampanyası sürecinde düzenli olarak eşlik etti.

Amerikan basınına göre iki adam arasında 1986 yılına kadar uzanan ilişki yıllar içinde derinleşti.

Bu yılki Cumhuriyetçi Parti Ulusal Kongresi'nde yaptığı konuşmada, 2011 yılında oğlu öldüğünde Trump'ın verdiği destekten bahseden Witkoff, "Onun varlığı karanlık bir saatte gerçek bir teselli getirdi" dedi ve Trump'ı "tanıdığı en nazik ve en şefkatli adam" olarak tanımladı.

Wall Street Journal'dan (WSJ) aktardığı habere göre Witkoff da Trump gibi Ortadoğu'yu "dev bir emlak anlaşması" olarak görüyor.

Seçilmiş Başkan'ın geçmişine uygun olarak Witkoff, servetini hareketli bir şehirde kazanmış ve belli bir yaştan sonra Florida'ya taşınmış bir New Yorklu ve bir golf tutkunu.

Trump'ın bölgede kullandığı dil

Ortadoğu siyasetinde daha önce hiçbir deneyimi olmayan Witkoff'un İsrailli, Filistinli ve Arap liderlerle doğrudan konuşması bekleniyor.

Gözlemciler, Witkoff'un her ne kadar diplomatik bir geçmişi olmasa da Ortadoğu'daki liderlerin Trump adına konuştuğunu bilmeleri halinde Witkoff'un ilerleme kaydetme şansının artacağını söylüyorlar.

Tıpkı Kushner'in Ortadoğu'da çalışmaya başladığında hiçbir deneyimi olmamasına rağmen İsrail, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Bahreyn, Fas ve Sudan arasında İbrahim (Abraham) Anlaşmalarının imzalanmasına aracılık etmesi gibi, Witkoff da sonunda yapmak için işe alındığı şeyi başarabilir.

ABD merkezli Axios sitesine konuşan bir kaynak, Trump'ın Witkoff'a çok güvendiğini ve çok yakın olduklarını, bunun da Witkoff'a görevinde yardımcı olacağını söyledi.

Trump birçok kez Gazze'deki savaşı mümkün olan en kısa sürede sona erdirmek istediğini söyledi.

Trump, bu hedefini ilk başkanlık döneminde başarmaya çalıştığı İsrail-Filistin barış anlaşması ve Suudi Arabistan ile İsrail arasında bir normalleşme anlaşması olan iki büyük hedefe ulaşmak için aktif olarak sürdürüyor.

Witkoff emlak dünyasında zeki, nazik ve yetenekli bir müzakereci olarak tanımlanıyor.

Ünlü bir emlak geliştiricisi olan Don Peebles, yıllar önce yaptığı ilk anlaşmalardan bahsederken "Müzakere tarzı asla agresif değildi... Witkoff, anlaşma sonuçlanmadan önce yerde kan görmek isteyen biri değil" ifadelerini kullandı.

Ancak Witkoff'un Ortadoğu'nun karmaşık tarihini ve nüanslarını anlayıp anlamadığı henüz belli değil.

Kendisine yakın olanlar, Katar Yatırım Otoritesi ve Abu Dabi Yatırım Fonu ile yaptığı anlaşmalara işaret ederek iş dünyasındaki referanslarından bahsediyorlar.

Paul Hastings'de emlak avukatı olan Marty Edelman, Witkoff'un "neyi bilip neyi bilmediğinin farkında olan biri' olduğunu söylüyor ve ‘rubik küpünü ve onu yöneten insanları anlayabildiğini" ekliyor.

Ancak bir başka emlak yöneticisi, Witkoff'un zekasını övse bile Ortadoğu'da barışı sağlamanın Witkoff'un dünyası olmadığını söyleyerek, Witkoff'un referanslarına şüpheyle yaklaştı.

Kushner'ın ise yeni yönetimde resmi bir role sahip olmasa da Ortadoğu'da yer almaya devam etmesi bekleniyor. Kushner, kısa süre önce WSJ'ye verdiği bir röportajda, "Onlara tavsiyelerimi vereceğim, ihtiyaç duydukları her şekilde yardımcı olacağım" ifadelerini kullandı.

Bir kaynağın WSJ'ye söylediğine göre Witkoff, bölgenin "dinamikleri konusunda olağanüstü bir anlayışa" sahip olduğuna inandığı Kushner ile "konuşmayı ve iş birliği yapmayı" planlıyor.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  20 Kasım 2024 - Yunanistan'da ekonomik koşulların iyileştirilmesi çağrısıyla ülke genelinde işçiler 24 saatlik genel greve gitti. Grev ülke genelinde toplu taşımayı aksattı ve hayatı durma noktasına getirdi. Yunanistan Genel İşçi Konfederasyonu açıklamasında "Fiyatlar ve kiralar fırladı, maaşlarsa düşük kaldı" ifadelerini kullandı (Aris Messinis/AFP)

• 2/30

  19 Kasım 2024 - Birleşik Krallık'ta çiftçiler başkent Londra'da protesto düzenledi. Sokaklara dökülen binlerce çiftçi, veraset vergisinin değiştirilme planının geri çekilmesi talep etti. Protestocular arasında ünlü Top Gear programının sunucusu Jeremy Clarkson da yer aldı (Ben Stansall/AFP)

• 3/30

  18 Kasım 2024 - Gazze'nin merkezindeki El-Cela Caddesi caddesinde halk, İsrail saldırısı sonrasında yıkılan evin başında toplanıp enkaz altında kalanları kurtarmaya çalışıyor. Hamas kontrolündeki Gazze'de Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucunda 76 kişinin öldüğünü ve 158 de yaralı olduğunu açıkladı. İsrail, Lübnan'ın başkenti Beyrut'a da saldırılar düzenledi (Ömer El-Kattaa/AFP)

• 4/30

  18 Kasım 2024 - Brezilya yerlileri Rio de Janerio'daki G20 zirvesi öncesinde düzenlediği protestoda ABD Başkanı Joe Biden, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Japonya Başbakanı İşiba Şigeru'nun figürlerini suya gömdü. Protesto, dünyanın en zengin ülkelerinin gezegendeki iklim ve biyolojik çeşitlilik sorunlarının çözümüne liderlik etmedikleri söylemiyle düzenlendi (Pablo Porciuncula/AFP)

• 5/30

  16 Kasım 2024 - Ölen bir kambur balina, Güney Afrika'nın yasama başkenti Cape Town'da Ulusal Deniz Kurtarma Enstitüsü (NSRI) tarafından çekiliyor. Avcılık, geçmişte kambur balina sayısında ciddi bir düşüşe yol açmıştı. ABD, 1973'te tüm kambur balinaları nesli tehlikede kategorisine almıştı. 1985'te ticari balina avcılığına getirilen moratoryum, kambur balina popülasyonunun artışında önemli bir rol oynadı. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi, halihazırda 14 farklı popülasyonun 4'ünün neslinin tehlikede, birininse tehdit altında olduğunu bildiriyor (Nic Bothma/Reuters)

• 6/30

  15 Kasım 2024 - Bangkok'ta bir kadın, Loy Krathong festivali sırasında nehir tanrıçasına şükranlarını sunmak için yaprak ve çiçeklerden yapılmış Krathong'u parktaki bir lagüne yerleştiriyor. Festival her yıl, Tayland Ay takviminin 12. ayında, dolunayda kutlanıyor. Ülkedeki en büyük festivallerden biri olan Loy Krathong'da Taylandlılar, su tanrıçasına şükranlarını temsil eden adakları küçük teknelerle yüzdürüyor. Bununla kirlilik veya israf gibi davranışları için af da diliyorlar (Chalinee Thirasupa/Reuters)

• 7/30

  14 Kasım 2024 - National Geographic Pristine Seas, Pasifik Okyanusu'ndaki Solomon Adaları'nın yakınında keşfedilen dünyanın en büyük mercanının 24 Ekim'de çekilen fotoğrafını bugün paylaştı. Bilim insanları, Pristine Seas araştırma gemisinde çalışırken buldukları mercanın "hayat ve renkle dolu" önemli bir keşif olduğunu söylüyor. Genişliği 34 metre ve 5 metreden daha yüksek olan mercan, uzaydan bile görülebiliyor. Devasa mercanın 300 yıllık olduğu tahmin ediliyor (Manu San Felix/National Geographic Pristine Seas/AFP)

• 8/30

  13 Kasım 2024 - Fransa'da, Michelin'in Clermont-Ferrand'daki merkezinde düzenlenen eylemde, Genel Emek Konfederasyonu ceketi giyen bir protestocu bir sis bombasının yanından geçiyor. Araç lastiği üreticisi Michelin, 5 Kasım'da 1250'den fazla kişinin çalıştığı iki fabrikasını kapatmayı planladığını açıklamış ve kararın "son çare" olarak alındığını söylemişti. Sadece işten çıkarma planlarından vazgeçilmesini değil, maaş artışının da garanti altına alınmasını talep eden sendikalarla şirket yönetimi arasında henüz bir uzlaşmaya varılamadı (Olivier Chassignole/AFP)

• 9/30

  12 Kasım 2024 - Bakü'deki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesi COP29'un açılış töreninde dansçılar performans sergiliyor. Bu sene gerçekleştirilen COP’ta ülkelerin enerji politikalarının yanı sıra yeni kolektif finansal hedeflerin belirlenmesi bekleniyor. Zirve, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. İklim aktivistleri pazartesi günü Gürcistan'da bir miting organize ederek Azerbaycan'ın iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını protesto etmişti. Tiflis'te bir araya gelen birçok aktivist, Azerbaycan'ın baskıcı politikaları nedeniyle iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmayı hak etmediğini savunmuştu. Greta Thunberg, Azerbaycan'ın zirveyi "işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini yeşil aklama yoluyla örtbas etme şansı" gibi gördüğünü ileri sürmüştü (Maxim Shemetov/Reuters)

• 10/30

  11 Kasım 2024 - Sudan ordusuyla ilişkili silahlı kişileri taşıyan kamyon, ülkenin doğusundaki Gedaref sokaklarında. Sudan'da rakip generaller arasında Nisan 2023'ten beri süren savaş onbinlerce kişinin ölümüne ve 11 milyondan fazlasının da yerinden olmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'e göre yerinden edilenlerden 3,1 milyonu ülke sınırları dışında sığınacak bir yer arıyor (AFP)

• 11/30

  10 Kasım 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Deyr El Balah'ta Filistinliler yemek kuyruğunda. BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze'nin kuzeyinde kıtlık yaşanabileceğini belirterek, "Açlık İsrail devleti tarafından silah olarak kullanılıyor" dedi. Lazzarini, "Gazze Şeridi'ne girmesine izin verilen yardım yetersiz. Günde ortalama 30 tırın biraz üzerinde ve bu günlük ihtiyacın yalnızca yüzde 6'sına tekabül ediyor" ifadelerini kullandı (Ramadan Abed/Reuters)

• 12/30

  9 Kasım 2024 - Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Berlin Duvarı'nın yıkılışının 35. yıldönümünde düzenlenen çiçek bırakma törenine katıldı. Törende Soğuk Savaş döneminde Doğu Berlin'den Batı Berlin'e geçerken hayatını kaybedenler anıldı. Berlin Duvarı'nın yıkılışının yıldönümü kapsamında her yıl canlı müzik, sergiler ve eski duvarın bir ucundan diğerine yapılan koşu da dahil olmak üzere çeşitli etkinlikler gerçekleştiriliyor (Ebrahim Noroozi/AP)

• 13/30

  8 Kasım 2024 - İspanya'daki atlı sivil muhafızlar, ölümcül afetin ardından ülkenin doğusundaki Valensiya bölgesinde zarar gören araçların yanından geçerek mağdurları arıyor. Ülkede son 50 yılda yaşanan en kötü sel felaketi, 210'dan fazla kişinin ölümüne, onlarca kişinin kaybolmasına ve kasabaların çamur altında kalmasına yol açtı. Sel özellikle Valensiya'da büyük bir yıkıma sebep oldu (Jose Jordan/AFP)

• 14/30

  7 Kasım 2024 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye sarılıyor. Avrupa Siyasi Topluluğu'nun 5'inci zirvesi, kıtanın karşı karşıya olduğu güvenlik zorluklarını ele almak amacıyla Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de başladı. Zirvede Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderleriyle üye olmayan ülkelerin liderleri bir araya geliyor. Ana gündem maddeleri arasında düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği ve iklim de var (Ludovic Marin/AFP)

• 15/30

  6 Kasım 2024 - 2024 ABD Başkanlık Seçimi'ni kazanan Donald Trump, Florida eyaletindeki West Palm Beach Kongre Merkezi'nde konuşma yaptı. Trump, zafer konuşmasında kendisini destekleyen herkese teşekkür etti ve ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulundu. Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterse de Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak zafere ulaştı. Trump, rakibi Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'ten yaklaşık 5 milyon fazla oy aldı (Jim Watson/AFP)

• 16/30

  5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP)

• 17/30

  4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP)

• 18/30

  3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP)

• 19/30

  2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters)

• 20/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

• 21/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 22/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 23/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 24/30

  28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP)

• 25/30

  27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters)

• 26/30

  26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters)

• 27/30

  25 Ekim 2024 - Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sırasında Kursk bölgesinde Rus askerleriyle girdiği çatışmada hayatını kaybeden Ukraynalı asker Volodimir Baranov için Çernihiv'de düzenlenen cenaze töreninde halk milli marş söylüyor (Maksym Kishka/Reuters)

• 28/30

  24 Ekim 2024 - Mozambik'in başkenti Maputo'daki Maxaquene mahallesinde protestocular, güvenlik güçleriyle çatıştı. Çevik kuvvet polisi, iki muhalifin vurularak öldürülmesinden günler sonra seçimlere hile karıştırıldığı iddiasıyla eylem düzenleyen kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Avrupa Birliği gözlemcileri de Mozambik seçimlerinde düzensizlikler ve bazı sandık sonuçlarında oynama olduğunu tespit etmişti (Alfredo Zuniga/AFP)

• 29/30

  23 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta un kıtlığı yaşanıyor. İsrail, Gazze Şeridi'ne gıda, su, yakıt ve elektrik girişini engellemeye devam ediyor. Savaştan önce bile Gazze nüfusunun sadece yüzde 4'ü güvenli ve temiz suya erişim sağlayabiliyordu. Öte yandan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, "Gazze'nin kuzeyindeki çocuk felci aşılama kampanyasının son aşamasının artan şiddet ve erişim eksikliği nedeniyle ertelenmesinden büyük endişe duyduğunu" söyledi (Bashar Taleb/AFP)

• 30/30

  22 Ekim 2024 - İsrail savaş uçağı Beyrut'un güneyindeki bir mahalledeki binayı vurdu. Ayrıca İsrail'in Beyrut'ta Refik Hariri Devlet Hastanesi'nin çevresini hedef aldığı saldırıda ölenlerin sayısı 13'e yükseldi (AFP)

Farklı bir jeopolitik manzara

Bununla birlikte, Trump'ın Ortadoğu'da 2017-2021 yılları arasındaki ilk dönemine kıyasla önemli ölçüde farklı bir jeopolitik manzara devraldığı söylenebilir.

İttifaklar değişti, öncelikler farklılaştı ve gerilimler bazı yerlerde derinleşirken bazı yerlerde geriledi.

Trump'ın iş dünyasında olduğu gibi dış ilişkilerdeki mantrası da uzun zamandır "anlaşma yapabileceği" yönündeydi.

Ancak gözlemciler 4 yıl öncesine kıyasla anlaşma için gerekli marjının daraldığını söylüyorlar.

Rice Üniversitesi Baker Kamu Politikası Enstitüsü'nde Ortadoğu uzmanı olan Kristian Coates Ulrichsen, "Trump'ın adamları 2020 yılında kaldıkları yerden devam edebileceklerini düşünüyorlarsa, durumu tamamen yanlış okuyorlar demektir. Bu da çok hızlı bir şekilde ortaya çıkacaktır" diye konuştu.

ABD'li yazar Mark Mazzetti, New York Times'ta yer alan bir makalesinde şöyle yazdı:

Kushner, Trump'ın ilk başkanlık dönemii sırasında Beyaz Saray'ın İsrail ile Arap ülkeleri arasındaki ilişkileri normalleştirme çabalarını yönetirken Filistinliler büyük ölçüde bir kenara itildi. Arap ülkeleri, İsrail ile diplomatik bir anlaşma için ön koşul olarak bir Filistin devletinin kurulması yönünde somut adımlar atılması talebinde bulunmadılar. Sonuç olarak İsrail Başbakanı Binamin Netanyahu diplomatik bir zafer elde etmek için neredeyse hiçbir şeyden taviz vermedi.

Biden yönetimi 2023 yılında İsrail ile Suudi Arabistan arasında diplomatik bir anlaşma sağlamaya çalıştı.

Ancak 7 Ekim saldırısı ve Gazze Şeridi'ndeki savaş anlaşma ihtimalini ortadan kaldırdı.

Riyad, Suudi Arabistan'ın İsrail'i tanıması için İsrail'in bir Filistin devletinin kurulacağını taahhüt etmesi gerektiğini defalarca kez dile getirdi.

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman geçtiğimiz eylül ayında yaptığı bir konuşmada, ülkesinin başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız bir Filistin devletinin kurulması için yorulmak bilmeyen çabalarını durdurmayacağını vurguladı.

Veliaht Prens, Suudi Arabistan'ın bağımsız bir Filistin devleti kurulmadan İsrail ile diplomatik ilişkiler kurmayacağının da altını çizdi.

Trump'ın ilk yönetimi, İsrail ve Arap ülkeleri arasında yapılan normalleşme anlaşmalarını, yıllardır bölgesel üstünlük için vekalet savaşları veren İran'a karşı uzun vadeli bir stratejinin parçası olarak görüyordu.

Ancak son iki yılda İranlı diplomatların Suudi Arabistan, BAE ve diğer Körfez ülkelerinden yetkililerle doğrudan görüşmeler gerçekleştirmesiyle İran ve Körfez ülkeleri arasındaki ilişkilerde bir evrim yaşandı.

İran resmi haber ajanslarına göre İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi geçtiğimiz ay, İsrail'in Gazze Şeridi'nde ve Lübnan'da işlediği "suçları" durdurmak amacıyla çok sayıda Körfez ülkesini ziyaret etti.

Mazzetti ise bu gelişmeyi en iyi ihtimalle kırılgan bir atılım olarak nitelendirse de bunun ABD'nin yıllardır Ortadoğu'dan çekilmeye çalıştığını anlayan Arap ülkelerinin kısmi pragmatizminin bir sonucu olduğunu da vurguluyor.

Suudi Arabistanlı yetkililer, bu noktayı pekiştirmek için Trump'ın önceki yönetimi sırasında yaşanan bir olayı örnek gösteriyor.

Beyaz Saray, İran'ın 2019 yılında Suudi Arabistan'ın iç bölgelerinde yer alan Aramco petrol tesislerine insansız hava araçları (İHA) ve füzelerle düzenlediği saldırılara karşılık vermemeyi tercih etmişti.

ABD Merkezî İstihbarat Teşkilatı (CIA) için çalışmış bir Ortadoğu uzmanı olan Chip Usher'e göre Suudi Arabistan ve diğer Körfez ülkeleri muhtemelen iddialarını korumaya devam edecekler.

Körfez ülkeleri liderlerinin 10-15 yıl sonrasına bakarak ABD'nin bölgeden çekilmesinin güç dengelerini nasıl değiştirebileceğine dair hesaplar yaptıklarını söyleyen Usher, "Bu, Trump ekibinin birlikte yaşamak zorunda kalacağı bir gerçek" yorumunda bulundu.

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

Bu makale Independent Türkçe için Independent Arabia gazetesinden çevrilmiştir.

Independent Arabia