Eski üst düzey Birleşmiş Milletler (BM) yetkilileri, hızla şiddetlenen iklim kriziyle mücadele sürecinin "artık amaca uygun olmadığını" belirterek COP (İklim Değişikliği Konferansı) iklim görüşmelerinin tamamen gözden geçirilmesi için çağrı yapan bir açık mektup yazdı.

İmzalayanlar arasında eski BM Genel Sekreteri Ban Ki-moon, eski BM İklim Şefi Christiana Figueres ve eski İrlanda Cumhurbaşkanı Mary Robinson'un da yer aldığı mektup, Azerbaycan'ın başkenti Bakü'deki COP29 müzakerelerinin ilk haftası sona ererken BM'nin iklim sürecine dair artan hayal kırıklığına işaret ediyor.

Mektupta, COP çerçevesinin Paris Anlaşması ve fosil yakıtları aşamalı bir şekilde devre dışı bırakma taahhütleri gibi önemli diplomatik dönüm noktalarına ulaştığı halde iklim krizinin aciliyetiyle başa çıkmak için artık "amaca uygun" olmadığı belirtiliyor.

Mektupta "COP'un mevcut yapısının, insanlığın güvenli bir iklime ulaşması için ihtiyaç duyulan değişimi, gereken hız ve ölçekte sağlayamayacağı açık" deniyor.

Mektubu imzalayanlar "sözleşmeye taraf olan tüm devletlere reform" çağrısı yaparak müzakeredense uygulamaya daha fazla odaklanılması ve hesap verebilirliğin geliştirilmesi gerektiğini ifade etti.

Mektupta "Bilim bize 1,5 C derece sınırında kalabilmek için küresel sera gazı emisyonlarının yılda yüzde 7,5 oranında düşürülmesi gerektiğini söylüyor" yazıyor.
 

Bakü'de düzenlenen COP29'daki eylemciler, çevreyi kirletenlerin zirveden atılmasını talep ediyor (AP)

Mektupta "fosil enerjiden aşamalı vazgeçme/geçiş sürecini desteklemeyen ülkeleri dışarıda tutmak üzere sıkı uygunluk şartları" çağrısı da yapılıyor.

Ev sahibi ülkeler, Paris Anlaşması'nın hedeflerini desteklemeye son derece istekli olduğunu göstermeli.

Bu çağrı, salı günü Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in petrol ve doğalgazı "Allah vergisi" diye nitelemesinin ardından yapılıyor.

Yetkililer, fosil yakıt alanındaki yöneticilerinin iklim zirvelerindeki varlığına ilişkin endişeleri de yineledi.

Mektupta "İklim zirvesi COP'un yeni şeffaflık kurallarına rağmen COP28'de 2 bin 456 fosil yakıt lobicisine erişim izni verilerek rekor kırılmıştı, bu sayı COP27'nin neredeyse 4 katıydı" diye belirtildi.

Kick Big Polluters Out (KBPO) koalisyonunun cuma günkü analizi, kömür, petrol ve doğalgaz sektörüyle bağlantılı en az 1773 kişiye COP29 zirvesine giriş izni verildiğini ortaya koymuştu.

Bu sayı, Bakü'de olan neredeyse her ülkenin delegasyonunu aşıyor. En kırılgan 10 ülkenin toplam delegasyonu bin kişiden biraz daha fazla.

Bu delegelerin çoğu, başta Küresel Kuzey ülkelerinden ticaret birliklerine üye olduğu için COP29'a erişim hakkına sahip.

İklim aktivistleri de eski BM yetkililerin mektupta yaptığı çağrıları yineledi. Bazıları da sürecin önemine dikkat çekerek COP'lar dışında uygulamaya odaklanan koalisyonlar olduğunu ekledi.

E3G'de program yöneticisi olan Alex Scott "(COP) iklim faaliyetlerinde her ülkeye masada yer veren çok taraflı tek süreç" dedi.

Örneğin bu hafta sonu yapılacak G20'ye kırılgan ülkeler katılmayacak. Tabii ki bu durum, sürecin iklim krizinin ölçeğinin gerektirdiğinden daha yavaş ilerlemesine yol açıyor.

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

independent.co.uk/climate-change

Independent Türkçe için çeviren: İdil Barım