Uzun süredir görmediği bir sel felaketiyle karşı karşıya kalan İspanya bir yandan hasarın boyutunu saptamaya diğer yandan da yaralarını sarmaya çalışıyor.
Bir yıllık yağmurun saatler içinde yağması, ülkenin güney ve doğusundaki pek çok bölgeyi felç etti.
Salı günü başlayan fırtınayla birlikte ölenlerin sayısı 205'e çıkarken Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri Federasyonu (IFRC) birçok kişinin halen kayıp olduğunu ve ölü sayısının artmasının beklendiğini dün yaptığı açıklamada bildirdi.
En büyük hasarı nereler aldı?
İspanya'nın doğusundaki Valensiya özerk bölgesi en fazla ölüm sayısının kaydedildiği yer oldu.
Bölgeyle aynı adı taşıyan başkent Valensiya'daki bir mahkeme, geçici morga dönüştürüldü.
Özerk bölgedeki tren seferleri iptal edildi; okullar, müzeler ve kütüphaneler kapatıldı.
5 milyondan fazla kişiye ev sahipliği yapan Valensiya özerk bölgesindeki Operasyonal Kontrol Merkezi, sel ve su baskınlarından dolayı bölgede hayatını kaybedenlerin sayısının 155'e yükseldiğini dün bildirdi.
Ölenlerden 40'ı Valensiya'daki Paiporta kasabasından. Bunların 6'sının bir huzurevinde yaşamını yitirdiği aktarıldı.
Sonrasında toplam ölü sayısı 205 olarak güncellendi.
En çok etkilenen kasabalardan Utiel'de yaşayan 69 yaşındaki José Platero, felaketle ilgili şöyle konuştu:
Babam 100 yaşına girecek ve böyle bir sel hatırlamıyor. Burada olmak dehşet verici. Onu evinin yakınlarında eşyalarını ararken bulduk.
Angel adındaki bir mağdur da sigorta şirketi hasarları karşılamazsa çok zor durumda kalacaklarını vurguladı.
Selin ardından yurttaşlar bir yandan evlerini temizlemeye diğer yandan da sularla birlikte giden eşyalarını bulmaya çalışıyor.
Kırsal alandaki yerleşimler suyun altında kalırken ana otoyollar da kapandı.
Sel felaketinden en çok etkilenen bir diğer bölgeyse doğu tarafında denizin bulunduğu Valensiya'nın batısındaki Kastilya-La Mancha oldu. Orada da üç kişinin öldüğü açıklandı.
Buralar haricinde güneydeki Murcia ve Malaga kentleri civarında da sel bildirildi.
Hangi adımlar atıldı?
İspanya Savunma Bakanı Margarita Robles, bini aşkın ordu mensubunun kurtarma çalışmaları için sahada görevlendirildiğini duyurdu.
Bazı bölgelere yalnızca helikopterle gidilebilirken perşembe itibarıyla selden etkilenen her yere yardımların ulaştırıldığı açıklandı.
İspanya merkezi yönetimi, salı günü acil durum alarmı yayımlayarak herkesten ya kapalı mekanlara sığınmasını ya da yüksek bölgelere gitmesini istemişti. Ancak yine de pek çok kişi güvenliğini sağlayamadı.
Sosyal medyada "Fırtınanın ortasındayken alarm yayımladılar" tepkileri geldi.
Birleşik Krallık'taki Reading Üniversitesi'nde hidroloji dersleri veren Hannah Cloke bu eleştirilere hak veriyor:
Tüm meteoroloji tahminlerine ve uyarılara rağmen Avrupa'daki sellerde bu kadar çok kişinin öldüğünü görmek şoke edici. Halk yükselen sel sularından uzakta tutulabilirse otomobillerinde ölen ve sokaklarda sel sularıyla sürüklenen kişilerin trajedisinden tamamen kaçınılabilir. Valensiya'da alarm sisteminin ölümcül şekilde başarısız olduğu görülüyor. İnsanların selle karşı karşıya kaldığında ya da alarmları duyduğunda ne yapacağını bilmediği açık.
İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, sel mağdurlarına gereken tüm yardımların yapılacağını duyurdu.
Üç günlük ulusal yas ilan edilerek salıdan itibaren yürürlüğe kondu.
Valensiya'nın kenar mahallelerinde su ya da elektrik verilemeyen bölgeler perşembe günü hâlâ vardı.
Felaketin sebebi ne?
İspanyol meteorologların "gota fría" diye adlandırdığı olayın felakete yol açtığı bildiriliyor.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Türkçe'ye "soğuk düşüş" diye çevrilebilecek bu hava olayında, atmosferin üst kısımlarındaki soğuk hava havuzu jet akımından ayrışıyor. Bu da daha yoğun yağmurlara yol açabiliyor. "Soğuk düşüş" en çok sonbaharda görülüyor.
Bilim insanları bu olayda küresel iklim değişikliğinin etkisi olduğunu söylese de doğrudan nasıl bir rol oynadığını anlamak için daha fazla analize ihtiyaç var.
Daha geniş bir çerçeveden bakınca, ısınarak daha fazla nem tutabilen havanın daha şiddetli yağmurlara yol açtığını söylemek mümkün.
AEMET'ten Ernesto Rodríguez Camino, "Bu tarzdaki daha yoğun ve istisnai yağmur olayları daha yoğun ve sık gerçekleşecek ve bu yüzden daha da yıkıcı olacaklar" diyerek küresel iklim değişikliğini işaret ediyor.
Benzer felaketler yaşandı mı?
İspanya'nın bu hafta yaşadığı, on yıllarla ifade edilebilecek bir dönem içinde görülmedi.
1959'da Ribadelago adlı kasabada 144 kişi sel yüzünden ölse de bunun sebebi civardaki bir barajın su boşaltmasıydı.
1996'da Pirene dağları yakınlarındaki Biescas kasabasında sel suları 87 kişiyi öldürmüştü.
Almanya ve Belçika'da 2021'de yaşanan sel felaketi, 230'u aşkın kişinin yaşamını yitimesine neden olmuştu.
Independent Türkçe, CNN, AA