Kuş gribi üzerine yapılan yeni bir çalışma, virüsün memeliler arasında ne kadar etkili bir şekilde bulaştığını ortaya koydu. Uzmanlar virüsün yeni beceriler kazanacağından endişeleniyor. 

H5N1 adlı kuş gribi virüsünün şiddetli bir varyantı 2020'den beri dünya genelindeki hayvanlar arasında yayılıyor. 

Bu yıl ilk kez bir inekten insana A(H5N1) virüsünün bulaştığının kaydedilmesi geniş çapta endişeye yol açmıştı. ABD çiftliklerinde görülen vakalar artarken Dünya Sağlık Örgütü, insanlara yönelik riskin düşük olduğunu ifade ediyor. 

Öte yandan bazı uzmanlar, kuş gribinin her an yeni bir pandemiye yol açabileceği görüşünde. 

ABD'deki ineklerdeki virüsü inceleyen bilim insanları, kuş gribinin farklı memeli türleri arasında yayıldığını tespit etti.

Önde gelen hakemli dergi Nature'da yayımlanan araştırmada ABD'de yer alan 9 çiftlikteki ineklerde görülen ilk kuş gribi vakaları incelendi. 

Araştırmacılar H5N1 virüsünün çiftlikler arasında hızla yayıldığını ortaya koydu. Ayrıca genetik inceleme yapan ekip, kedi ve rakunların da virüsü ineklerden kaptığını buldu. Daha önce pastörize edilmemiş süt içen kedilerin öldüğü bildirilmişti. 

Cornell Üniversitesi'nden virolog Diego Diel, yazarları arasında yer aldığı çalışmayı şöyle değerlendiriyor:

Memeliden memeliye etkili ve sürekli bir bulaşmanın ilk kanıtlarından biri.

Bilim insanları farklı türler arasındaki geçişin durumu kontrol etmeyi zorlaştırdığını ve insanlara yayılma riskini artırdığını söylüyor. 

Çalışmada virüs bulaşan ineklerin ürettiği sütün azaldığı ve kötüleştiği, bazı çiftliklerdeki hayvanların da neredeyse iki kat daha hızlı ölmeye başladığı kaydedildi. 

Haziranda virüsün H5N2 adlı farklı bir varyantı ilk kez bir insanın ölümüne yol açmıştı. Meksika'daki vakanın ardından virüsün evrim geçirdiğine yönelik endişeler artırıyor. 

H5N1 halihazırda kutup ayıları, su samurları, sincaplar, yunus ve keçiler gibi çeşitli memelilerde tespit edildi. Uzmanlar virüsün, diğer grip virüslerinden aldığı genlerle türler arasında sıçrama potansiyeline karşı uyarıyor. 

Emory Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden virolog Anice Lowen, bir kişinin aynı anda hem mevsimsel grip hem de H5N1 virüsüne yakalanma riskine karşı yetkililerin dikkatli olması gerektiğini ifade ediyor.

Yeni çalışmada yer almayan Lowen, ineklerdeki virüsün halihazırda insanlara ciddi bir tehdit oluşturmadığını söyleyerek ekliyor:

Ancak bence risk virüsün evrimde yatıyor. Virüsler yeni konakçılara adapte olduklarında değişiyor.

Independent Türkçe, NBC News, Science Alert, Reuters, Dünya Sağlık Örgütü

Derleyen: Büşra Ağaç