Karada yaşayan dinozorların sonunu getiren göktaşı çarpmasının, kuş çeşitliliğinin artmasında önemli bir rol oynadığı bulundu.
Dünyada halihazırda en az 10 bin kuş türü var. Fosil örnekleri bu uçabilen tüylü canlıların çoğunun, 66 milyon yıl önce gezegene çarpan göktaşının dinozorlar çağını bitirmesinin ardından ortaya çıktığına işaret ediyor.
Ancak bilim insanları kuşların nasıl bu kadar hızlı evrimleştiğini bilmiyordu.
Science Advances adlı hakemli dergide dün (31 Temmuz) yayımlanan çalışmada kuşların evrimsel yolculuğu boyunca meydana gelen DNA değişimleri analiz edildi.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Araştırmacılar, kuşların evriminin kitlesel yok oluşla doğrudan bağlantılı ilk genetik kanıtını sunduklarını söylüyor.
Bilim insanları halen yaşayan 198 kuş türünün genomunun bir kısmını ve fosil örneklerinden elde edilen verileri, bir bilgisyar modeli kullanarak analiz etti.
Daha önceki çalışmalarda kullanılan modellerde genellikle, DNA'yı oluşturan ve A, T, S ve G harfleriyle tanımlanan nükleotitlerin oranının aynı kaldığı varsayılıyordu.
Fakat örneğin T'lerin S'ye dönüşmeye yatkın olduğunu söyleyen araştırmacılar bu varsayımları içermeyen ve DNA yapısında gerçekleşmesi en muhtemel değişimleri dikkate alan bir model kullandı.
Bilim insanları kitlesel yok oluşun ardından kuşların genetik yapısını değiştiren 17 ayrı olay tespit etti. Bunların çoğu göktaşı çarpmasından sonraki yaklaşık 5 milyon yıl içinde gerçekleşmişti.
Araştırmacılar bu olayların, hayvanların davranışı ve boyutlarındaki değişimle de bağlantılı olduğunu saptadı. Bulgular, kuşların hızlı evrimsel sürecinin genetik geçmişini gözler önüne seriyor.
Kitlesel yok oluşun ardından, yumurtadan çıkan kuşların daha küçük ve bakıma daha muhtaç olduğu bulundu. Bilim insanları küçük hayvanların daha az gıdaya ihtiyaç duyduğunu söylüyor.
Ayrıca daha önceki çalışmalarda, bakıma muhtaç ve az gelişmiş doğan kuşların daha hızlı geliştiği bulunmuştu.
Kuşların geçirdiği bu değişimler evrimsel başarı göstermelerine ve çeşitlenmelerine katkı sağlamış olabilir.
Araştırmanın başyazarı Jacob Berv "Yeni istatistiksel modeller kullanarak DNA dizilimlerinde daha önce tespit edemediğimiz özel örüntüleri tespit ettik" diyerek ekliyor:
Bu sayede kuş genomlarındaki büyük değişiklikleri bu kitlesel yok oluş olayıyla doğrudan ve çok net bir şekilde ilişkilendirebiliyoruz ki bunu daha önce yapamamıştık.
Independent Türkçe, Popular Science, Science Daily, Science Advances
Derleyen: Büşra Ağaç