ABD-İsrail hattında silah tedariki tartışması: "Acil durum protokolü iptal"

"Netanyahu'nun şikayetleri Washington'ı kızdırdı"

ABD, İran'ın da karışacağı endişesiyle Lübnan sınırında İsrail-Hizbullah savaşını istemiyor (Reuters)

ABD ve İsrail arasındaki silah tedariki tartışması sürerken, Washington'ın mühimmat gönderme sürecini hızlandıran acil durum protokolünü iptal ettiği bildirildi.

Adının paylaşılmasını istemeyen ABD'li bir yetkili, İsrailli haber sitesi Times of Israel'e (ToI), savaşın ilk döneminde bürokratik gecikmeleri engellemek amacıyla kullanılan protokolün kaldırıldığını söyledi.

Tedarik tartışması, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun salı günü paylaştığı videoyla başlamıştı. Netanyahu, ABD'nin ülkesine silah sevkiyatı yapmayı reddettiğini öne sürmüştü. 

İsrail lideri, dünkü açıklamasında da iddialarını yineleyerek, ABD'den silah sevkiyatının 4 aydır "ciddi seviyede azaldığını" ve belirli parçalar dışında silahların büyük kısmının ulaşmadığını savunmuştu.  

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Netanyahu, ABD'li yetkililere sevkiyatın hızlandırılması için defalarca çağrıda bulunduklarını ancak durumun değişmediğini ileri sürmüştü. 

Beyaz Saray'dan yapılan açıklamadaysa Netanyahu'nun iddialarının doğru olmadığı savunuldu. Washington, İsrail'in nüfusun yoğun olduğu Refah kentinde kullanmasından endişe edilen bazı ağır bombaların sevkıyatı dışında tedarikin normal şekilde sürdüğü iddia edildi.

Öte yandan ABD'li yetkili, söz konusu "normal işleyişin" ABD'nin savaşın ilk aylarında İsrail'e sağladığı hızlı sevkıyata işaret etmediğini belirtti. 

Kaynak, birkaç ay önce Washington'un silah transferleri için acil durum protokolünü iptal edip, Kongre'nin onayı da dahil normal mekanizmaları kullanmaya başladığını söyledi. 

Yetkili, bu adımın Washington'ın özellikle Lübnan'daki Hizbullah'la İsrail arasında topyekun savaş çıkmasından endişelendiği bir döneme denk geldiğini de sözlerine ekledi. 

İsrailli medya kuruluşu Kanal 12, dünkü haberinde 7 Ekim'de başlayan savaşın ilk bölümünde ABD'nin İsrail'e yaklaşık 240 kez silah ve mühimmat tedariki yaptığını, bu sayının son dönemde neredeyse yarı yarıya azaldığını öne sürmüştü. Kuruluş, sevkıyatların dönemine veya iddiaların kaynağına dair bilgi paylaşmamıştı.

ABD'li yetkili, Netanyahu'nun kamuoyu önünde silah transferleriyle ilgili ABD Başkanı Joe Biden'ı eleştirmesinin Washington'da tepki topladığını da söyledi.

İsrail'in tanınmış gazetelerinden Haaretz'e konuşan Tel Aviv yönetiminden bir yetkili de Netanyahu'nun çıkışını doğru bulmadığını belirtti

Kimliğinin paylaşılmamasını isteyen yetkili, Hizbullah'la gerginliğin tırmandığı bir dönemde Netanyahu'nun Washington'ı eleştirmesinin "tehlike yarattığını" ifade etti. 

Sevkıyat tartışması sürerken, İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant bugün ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin ve Dışişleri Bakanı Antony Blinken dahil üst düzey yetkililerle bir araya gelecek.

Gallant'ın görüşmesinde Gazze savaşında rehine takası ve Lübnan sınırında Hizbullah'la çatışmalar ele alınacak. Haaretz, silah tedariki tartışmasının da toplantıda gündeme getirileceğini aktardı. 
 


Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin Kassam Tugayları'nın 7 Ekim'de düzenlediği Aksa Tufanı'yla başlayan Gazze savaşında, Hizbullah ve İsrail arasındaki çatışmalar da son dönemde yoğunlaştı. 

Hizbullah lideri Hasan Nasrallah, çarşamba günkü açıklamasında topyekun savaş halinde "hiçbir kural ve sınır tanımayacaklarını" söylemişti.

Nasrallah ayrıca savaş durumunda İsrail'e destek vermeleri halinde Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'ni (GKRY) vuracaklarını da belirtmişti. Bu tehdidin ardından GKRY Dışişleri Bakanı Konstantinos Kombos, olası savaş halinde İsrail'e destek sağlamayacaklarını duyurmuştu.

Netanyahu ise dünkü açıklamasında Lübnan sınırındaki duruma ilişkin harekete geçeceklerini belirterek şunları söylemişti:

Gazze'de yoğun çatışma aşaması sona ermek üzere ve Hamas'ı yok etmeden savaşı durdurmaya hazır değilim. İsrail, Gazze'deki Filistinlilerle işbirliği içinde sivil bir yönetim kurmak istiyor.

 

Independent Türkçe, Times of Israel, Haaretz, CNN, New York Times

DAHA FAZLA HABER OKU