Bilim insanları, yıllık balığının aylar süren kuraklıkta nasıl hayatta kaldığını ortaya koydu. 

ABD'nin prestijli üniversitelerinden Stanford'da yapılan araştırmada, bilimsel adı nothobranchius furzeri olan Afrika turkuaz yıllık balığının, 473 milyon yıldan daha uzun süre önce ortaya çıkan genleri kullanarak kuraklığa karşı yaşamını sürdürebildiğini tespit etti.

Hakemli dergi Cell'de yayımlanan çalışmada, Afrika turkuaz yıllık balığının kurak mevsimlerde yaklaşık 8 ay boyunca diyapoz durumuna geçtiği belirtildi. 

Diyapoz, yaşamsal faaliyetlerin asgari düzeye indirgenmesiyle canlının gelişiminin bir süreliğine durması anlamına geliyor.

Bilim insanları, Mozambik ve Zimbabve'deki mevsimsel göletlerde yaşayan yıllık balıklarının bu özelliği yaklaşık 18 milyon yıl önce kazandığını fakat bunu mümkün kılan genlerin en az 473 milyon yıl önce geliştiğini buldu.

Moleküler biyolog Anne Brunet, balıkların bu özelliklerine dair şunları söyledi: 

Diyapoz özelliği nispeten yakın zamanda evrimleşmiş olsa da diyapozda uzmanlaşmış genler gerçekten çok eski. Yıllık balığında diyapoz için özelleşen genlerin çoğunun çok eski paraloglar olduğunu bulduk, bu da tüm omurgalıların ortak atasında kopyalandıkları anlamına geliyor.

Paralog, bir genin aynı kromozomda ya da ayrı bir kromozomda genoma kopyalanıp yapıştırılmasıyla oluşan gen çiftlerini tarif etmek için kullanılıyor. 

Bu genetik çoğalma, yeni genlerin üretilmesinin veya yeni işlevler kazanmasının ana yollarından biri. 

Araştırmaya göre diyapoz döneminde bu gen çiflerinden biri çok aktifken, diğeri gelişim süreci başladığında devreye giriyor. 

Genlerin koordineli şekilde çalıştığına dikkat çeken Brunet, "Tüm mekanizma gece ve gündüz gibi işliyor" dedi.

Independent Türkçe, Science Alert, Eurekalert