Afrikalı bakanların ve yetkililerin Cezayir'e ziyaretleri son dönemde hız kesmeden devam ediyor; öyle ki gözlemciler bu durumu "Afrika çıkarması" olarak tanımlıyor.
Bu çıkarmanın nedenleri konusunda çeşitli düzeylerde tartışmalar yapılıyor ancak bölgedeki ve genel olarak Afrika kıtasındaki durum, çeşitli sorulara yanıt veriyor.
Sierra Leone Ordusu Genelkurmay Başkanı Peter Kako-wu, Moritanya Parlamentosu Başkanı Muhammed Bemp Makt'ın ayrılmasının ardından, önceki gün (çarşamba) askeri bir heyetin başında Cezayir'e geldi.
Benzer ziyaretlerde Kongo Dışişleri Bakanı Jean-Claude Gakoso, ondan önce de Moritanyalı mevkidaşı Muhammed Salim Veled Merzuk ve Nijerya Dışişleri Bakanı Bakari Singari yer aldı.
Bu arada Sierra Leone Devlet Başkanı Julius Maada Bio, 2 Ocak'ta herkesten önce Cezayir'e gitti ve burada üç gün geçirdi.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Yorumlar ve tercihler
Afrika'nın Cezayir'e yönelik hareketine ilişkin açıklamalar, Afrika Sahel bölgesinin tanık olduğu bir takım siyasi ve güvenlik sorunları ve bunların Afrika kıtasının tüm güvenliği üzerindeki yansımaları ışığında, ikili ve bölgesel konuların görüşülmesi ve ortak haklar için hazırlıkların yapılmasını kapsadı.
Bazı gözlemciler, Cezayir'in, Afrika kıtasını kucaklamaya güçlü bir geri dönüş için Afrika ülkelerini harekete geçirmeye ve birçok tarafa kaptırdığı liderlik rolünü yeniden kazanmaya çalıştığını ileri sürdü.
Bazı gözlemciler de Afrika başkentlerinin Cezayir'e akın ettiğini, Cezayir'in BM Güvenlik Konseyi'nin daimi olmayan üyesi olmasıyla ilgili endişe ve sorunlarına çözüm bulmak için yardım aradığını belirtti.
Bazıları ise bu adımın, Cezayir'in rakipleriyle yüzleşmek ve çıkarlarını korumak için yaptığı bir hazırlık olduğunu söylüyor.
Cezayir Genelkurmay Başkanı Said Şangariha'nın Sierra Leone'li mevkidaşı Peter Kako-wu'yu kabulünün ardından, Cezayir Savunma Bakanlığı, 2 ülke liderlerinin ikili ilişkileri daha üst seviyelere taşıma konusundaki istekliliğini açıkladı.
Özellikle BM Güvenlik Konseyi'nin daimi olmayan üyesi olan iki ülke, Afrika'nın çıkarlarını ve ortak pozisyonlarını savunmak amacıyla istişareyi artırma konusunda arzulu.
Bakanlık, türünün ilki olarak kabul edilen ziyaretin, özellikle Afrika kıtasının zorlu ve karmaşık güvenlik koşullarına sahne olduğu göz önüne alındığında, şüphesiz her iki ülke için de verimli ve faydalı askeri işbirliğinin başlangıcını oluşturacağını kaydetti.
Sierra Leone devlet başkanının ziyareti
Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Profesörü Abdulvehhab Hafyan, "Hiçbir çıkarımızı paylaşmadığımız Sierra Leone devlet başkanının ziyaretini alkışlamak ve bunu sanki diplomasiye yönelik açık bir açılımmış gibi pazarlamak, adeta izolasyona doğru ilerlediğimize dair bir kanaat yarattı. Afrikalıların durumu anlamış olması muhtemeldir ve bazı pozisyonlarda şantaja maruz kalabiliriz" dedi
Prof. Hafyan, sözlerine şunları ekledi:
Cezayir diplomasisinin ilkeler kartı yerine çıkar kartını oynaması gerekir. Aynı zamanda Afrika'daki çevreyle ilişkilerde eşitlik yerine üstünlük mantığına dayalı psikolojik bir yaklaşım benimsemelidir. Sahel ülkelerinin ulusal bayraktan daha fazla yabancı bayrakları, özellikle de Rus bayraklarını kaldırması, bu ülkelerde sadakat sorununu gündeme getiriyor. Dolayısıyla geçmişteki Afrika hareketi, sert Fransız sömürgeciliğinin yerine Rus yumuşak sömürgeciliğinin getirilmesinden başka bir şey değildir.
Hafyan, "Afrika'nın Cezayir'e diplomatik çıkışı, kıtanın sorunlarına çözüm bulmaktan aciz bir yapı olan Afrika Birliği'nin kurumları bünyesinde ortak hareket etme politikalarının belirlenmesinin yanı sıra, ikili ilişkilerin güçlendirilmesini amaçlayan rutin periyodik toplantılar ve öncelikle Sahel ülkelerinin tanık olduğu ve kronik bir durum haline gelen güvenlik sorunu ve kırılganlığa karşı ortak bir vizyon benimsenmesi bağlamında açıklanabilir. Nijer, Burkina Faso ve Mali’deki darbelerle açıkça ortaya çıktığı gibi Afrika Birliği'nin rolü, Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) lehine azaldı. Olan biten, kıtasal meselelere ilişkin nezaket diplomasisi ve görüş alışverişinden ibaret" şeklinde konuştu.
Afrikalılar ile küresel sistem arasında bir bağlantı
Nijerya Demokrat ve Cumhuriyetçi Yenilenme Partisi Siyasi Büro Üyesi Ömer el-Ensari, Independent Arabia'ya yaptığı açıklamada, "Afrikalılar, özellikle de Fransız sömürgeciliğinin kalıntılarından kurtulmak isteyenler, Cezayir'i bu kurtuluşun deneyimlerinden ve uzmanlığından yararlanılması gereken manevi lider olarak görüyor. Cezayir'in Sahel bölgesindeki konumu, büyük güçleri bu geniş, çalkantılı bölgenin kaderini belirlemek için ona danışmak zorunda bıraktı" dedi.
Ensari, sözlerini şöyle sürdürdü:
Bu nedenle Afrikalı yetkililer, Afrika egemenliği ile uluslararası iradeyi birleştiren bir çözüme ulaşmalarına yardım etmesi ve küresel sistemle kendileri arasında bir bağlantı olması için Cezayir'e akın ediyor. Cezayir'in güvenlik ve istikrar konusunda son dönemdeki tutumu ve özgürlüğe, adalete ve eşitliğe susamış Afrika halklarının aradığı adil ilkelere ve insani değerlere bağlı kalması, Afrika'nın bu ülkeye olan güvenini artırmıştır.
Cezayir'in Güvenlik Konseyi'ndeki varlığını Afrika ziyaretlerine bağlayanlara yanıt olarak Ensari sözlerine şöyle devam etti:
Güvenlik Konseyi'nin daimi olmayan üyesi olan Cezayir'in üye seçilmesinden önce de iletişim ve güven vardı, ancak bu adım sonrasında yakınlaşmanın artması doğal. Özellikle de Cezayir, Afrika'nın kamu çıkarlarını ve tüm haklı davaları savunmaya hazır olduğunu gösterdiğinden beri yakınlaşmanın artması tabii bir durum.
Cezayir'in kalkınma ve güvenlik arasındaki uyumu öngören ve Sahel bölgesinin güvenliğini sağlamanın en iyi yolunun bölge halklarına yönelik kalkınma projeleri yaratmak olduğunu benimseyen yaklaşımı, güvenlik ve istikrarın sağlanması konusundaki tecrübeyi gösteriyor. Özellikle de Sahel ülkelerindeki gençlerin çoğu, ideolojik aşırılık arzusundan çok, işsizlikten kaçmak için aşırılıkçı gruplara katılmakla meşguller.
Ensari, "Cezayir, kalkınmayı sağlamak ve hedeflenen gruplar için meşru alternatifler bulmak adına büyük miktarda para harcayarak bölgedeki güvensizlik kaynaklı boşluğu doldurmaya çalışıyor. Bu, Afrika'yı güçlendirmek ve en büyük zayıf noktaları aşmak için yapılan en büyük seferberlik olarak değerlendiriliyor" ifadeleriyle sözlerini sonlandırdı.
Independent Arabia