İstilacı bir karınca ordusu Kenya ekosistemine o kadar zarar verdi ki bir aslan sürüsünün avlanma alışkanlıklarını değiştirdi.

Mauritius adasında ortaya çıkan büyük başlı karınca türü, Doğu Afrika'dan ABD'nin güneyindeki eyaletlere kadar 1600 noktada tespit edilen kolonileriyle dünyanın en istilacı böceklerinden biri.

2014'te yapılan bir araştırmaya göre, sıcak iklimlerde bu karıncaların gelişleri yerli böcekler için "neredeyse kesin bir kıyamet anlamına geliyor"; orantısız şekilde büyük kafalarını diğer karıncalara saldırmak ve avlarını parçalamak için kullanıyorlar.

Wyoming Üniversitesi'nin perşembe günü yayımlanan araştırması, Kenya'nın Laikipia County'sinde bulunan yaban hayatı koruma alanı Ol Pejeta'ya gelişlerinin etkisini ortaya koydu. 

Büyük başlı karıncalar, bölgenin yerli akasya karıncalarıyla Vachellia drepanolobium (bir akasya türü -çn.) arasındaki simbiyotik ilişkiyi bozdu.

İllüstrasyonlar, ağaç eksikliğinin Ol Pejeta'da aslanların avlanma alanlarını nasıl etkilediğini gösteriyor (Wyoming Üniversitesi)

Doğu Afrika'nın büyük bölümünde baskın tür olan bu ağaçlar, yerli karıncalara nektar ve barınak sağlıyor. Karıncalar da karşılık olarak formik asit yayarak ve kendileriyle ziyafet çekmeye çalışan otçulları ısırarak ağaçları savunuyor. Bu özellikle fillere karşı etkili bir strateji.

Ancak büyük başlı karıncalar bu bölgeye yerleştiğinde sadece yerli karıncaları öldürmekle kalmaz, aynı zamanda Vachellia drepanolobium'u da korumayı başaramaz. 

Bu durum, fillerin ağaçları aşırı tüketmesine ve "istilacı karıncaların bulunduğu bölgelerde, istilacıların bulunmadığı bölgelere kıyasla 5 ila 7 kat daha fazla oranda" ağaçların çiğnenmesine ve kırılmasına neden oluyor.

Ağaçlar olmayınca arazi daha çok çıplak kalıyor ve aslanlara tercih ettikleri avları olan zebraları takip ederken saklanacak çok az yer kalıyor.

Çalışma sonucunda aslanların öldürdüğü zebraların, büyük başlı karıncaların istila etmediği bölgelerde neredeyse üç kat daha fazla olduğu tespit edildi.

Böcek istilası üzerine aslan nüfusu azalmamış olsa da bu Afrika mandası için iyi bir haber olmadı. Zebraları avlamak için daha az fırsat bulan aslanlar, dikkatlerini daha büyük ve öldürmesi daha zor olan bu türlere çevirdi.

Araştırmacılar, son 20 yılda aslanların öldürdüğü zebraların oranının bölgede yüzde 67'den yüzde 42'ye düştüğünü, öldürülen bufalo sayısının da yüzde 0'dan yüzde 42'ye yükseldiğini tespit etti.

Wyoming Üniversitesi Zooloji ve Fizyoloji Bölümü'nden doktora öğrencisi Douglas Kamaru liderliğindeki araştırmacılar, "Küçük bir istilacının ikonik türler arasındaki av-avcı dinamiklerini yeniden şekillendirdiğini gösteriyoruz" diye yazdı.

Bilim insanları, karıncaların Ol Pejeta'daki aslan sürülerinin dinamiklerini değiştirebileceği hipotezini öne sürdü ancak büyük başlı karıncaların istilası devam ettiği için uzun vadeli sonuçların bilinemeyeceğini belirtti.


* İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. 

https://www.independent.co.uk/climate-change

Independent Türkçe için çeviren: Gökçe Uçak