Irak hükümeti, türünün ilk örneği bir adım atarak, vatandaşlarından ülkede kalan Uluslararası Koalisyon güçleriyle ilgili görüş belirtmelerini istedi. Bu talep, Bağdat ile koalisyon güçlerine liderlik eden ABD arasındaki ilişkilerde krizin doruğa çıktığı bir dönemde kaydedildi. Nitekim Gazze ile dayanışma amacıyla Irak ve Suriye'de ABD kuvvetlerinin bulunduğu bölgelere ve kamplara karşı gerçekleştirilen saldırılara yanıt olarak son zamanlarda silahlı grupların mevzilerine ve önde gelen isimlerine yönelik bir dizi saldırı başlatıldı.
Nuceba milislerinin lideri ve Haşdi Şabi’deki Bağdat Kuşağı Operasyonları komutan yardımcısı Ebu Takva es-Saidi’nin geçtiğimiz perşembe günü bir ABD hava saldırısında öldürülmesi, ülkedeki Amerikan varlığına son verilmesinde ısrar eden silahlı grupların ve Şii partilerin öfkesini ve memnuniyetsizliğini artırdı.
Bağdat hükümetinin ülkedeki yabancı askeri varlığına ilişkin genel eğilimleri ortaya çıkarmak istediği bir kamuoyu yoklaması hazırlayan Irak hükümeti, son iki günde çok sayıda Iraklıya SMS yoluyla bir anket gönderdi. SMS’te, “Sayın vatandaşımız. Uluslararası Koalisyon’un Irak'taki misyonunun devamından yana mısınız?” ifadeleri kullanılırken sorunun yanıtı için mesaj metnine bir bağlantı eklendi.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
SMS’te kaynağının Irak Görüş Ölçüm Merkezi olduğu belirtilse de gönderilen bağlantı, “ur” alan adına yönlendiriyor.
Bu anketin boyutları ve hedefleri konusunda Başbakan'ın iki danışmanı ile iletişime geçmeye çalışan Şarku'l Avsat, ancak herhangi bir yanıt alamadı.
Saidi’nin ölümü ardından geçtiğimiz hafta Bağdat, Washington liderliğindeki IŞİD ile mücadeleye yönelik Uluslararası Koalisyon’un misyonuna son verilmesine yönelik düzenlemeleri belirlemek üzere ABD ile ikili bir komite kurulduğunu duyurdu.
Cuma günü Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani, “Bu varlığın sona ermesine yönelik düzenlemeleri belirlemek üzere oluşturulan ikili komite aracılığıyla diyaloğun başlama tarihini belirleme sürecindeyiz. Bu, hükümetin geri adım atmayacağı bir taahhüttür. Irak topraklarında, hava sahası ve sularında milli egemenliği tamamlayacak hiçbir şeyi ihmal etmeyecektir” açıklamalarında bulundu.
Hükümetin vatandaşlara gönderdiği SMS hususundaki yerel görüşler farklılık gösteriyor. Bazıları bunu yalnızca silahlı grupları memnun etmenin bir yolu olarak görürken diğerleri ise sahada hiçbir sonucu olmayan önemli bir değişiklik olarak görüyor. Hükümetinin Irak’ın iç kesimlerinin fikrine önem verdiğine ve önemli kararları yalnız almadığına ikna etmek için bunun Irak'ın iç kesimlerine yönelik olduğunu düşünenler de var.
Diplomat ve eski büyükelçi Dr. Gazi Faysal, “Görünen o ki Irak hükümeti, misyonun görevlendirildiği anayasa uyarınca koalisyon güçlerinin görevden alınması konusunu meclise gitmekten kaçınıyor. Washington ile Bağdat arasındaki stratejik ortaklık ve işbirliği anlaşmasına ilişkin yasa çıkarıldı. Bu nedenle Parlamento bu konuyla ilgileniyor” ifadelerini kullandı.
Mesaj ile baskı
Şarku’l Avsat’a konuşan Faysal, “Stratejik Çerçeve Anlaşması, hükümlerinin değiştirilmesinin, imzacı iki taraf Bağdat ve Washington arasındaki müzakereler ve anlaşmalar yoluyla gerçekleşmesi gerektiğini açıkça belirtiyor. Irak hükümetinin bu tedbirle Temsilciler Meclisi ile karşı karşıya gelmekten kaçınmaya çalıştığını da açıkça gösteriyor. Zirâ meclis, Kürt ve Sünni partiler ile bazı Şii güçlerin formül üzerinde anlaşmaya varmaması halinde koalisyonun misyonunu sona erdirmeyi kesinlikle reddedecektir. Nitekim İran, Irak'taki ajanları aracılığıyla şiddet eylemleri gerçekleştirerek ABD-Irak ilişkilerinin gidişatını değiştirmeye çalışıyor. SMS üzerinden Washington'a yapılan baskı, Irak hükümetinin anayasal ve yasal sorumluluklarını ve uluslararası ve bölgesel ilişkilerdeki sorumluluklarını ifade etmiyor ve bunlarla tutarlılık göstermiyor. Ulusal çıkarlara değil, tamamen tepkiye dayalı hareket ediyor” ifadelerine başvurdu.
Devrim Muhafızları’na bağlı Kudüs Gücü komutanı Kasım Süleymani ve Haşdi Şabi Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi el-Mühendis’in Bağdat Uluslararası Havaalanı yakınlarında düzenlenen bir ABD saldırısında öldürülmesi ardından 2020'nin başlarında Irak Parlamentosu, hükümetin Irak topraklarındaki yabancı güçlerin varlığını sona erdirmek için çalışmasını zorunlu kılan bir kararı onaylamıştı.
Baskı kartı
Bağdat Üniversitesi Kamu Politikası Profesörü İhsan eş-Şemmari, Irak hükümetinin Uluslararası Koalisyon’un misyonunu sona erdirmek için böyle bir yönteme başvurmasına şaşırdığını dile getirdi. Şarku’l Avsat’a konuşan Şemmari, şöyle ekledi:
Çok tuhaf bir durum, anketin hiçbir anayasal ve yasal dayanağı yok, büyük paralar ayrılırsa yolsuzlukla lekelenebilir. Bu anket aracılığıyla belli bir trend oluşturmak isteyenler var. Seçimlerin bütünlüğü de tartışma konusu olduğu için anket sonuçlarından şüpheliyim. Bu linkteki sonuçlara nasıl güvenebiliriz! Anket sonuçları, lehte veya aleyhte siyasi baskı oluşturmak amacıyla onaylanacak. Bana göre bu anketin hiçbir değeri ya da etkisi yok. Zirâ konu, ülkenin yüksek çıkarları, yasal ve anayasal metinlerle belirlenen kamu politikasıyla bağlantılı. Konunun, silahlı gruplara yabancı güçlerin uzaklaştırılmasındaki ciddiyetleri konusunda bir mesaj vermek amacıyla yapılan hükümet propagandasının ötesine geçemeyeceğini düşünüyorum. Bu, anket için tehlikeli bir emsal teşkil ediyor. Bunu öneren ve başlatanların sorumlu tutulması gerekiyor. Zirâ yabancı güçlerin ve başkalarının varlığı meselesiyle ilgili tüm anayasal ve hukuki mekanizmaları baltalıyor.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
