Brezilya yükselen Neonazi tehdidine savaş açtı: 10 eyalette operasyon

"Radikal sağcı gruplar, eski lider Jair Bolsonaro döneminde palazlandı"

Brezilya federal polisi, temmuzda Santa Catarina eyaletine düzenlediği baskınlarda, Crew 38 olarak da bilinen Neonazi hareketi Hammerskins'e ait eşyalar ele geçirmişti (Reuters)

Brezilya'da artan Neonazizm tehdidine karşı, bu yıl 10 farklı eyalette geniş kapsamlı operasyonlar düzenlendi. 

ABD'nin önde gelen gazetelerinden New York Times (NYT), Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva'nın da girişimiyle federal polisin, Neonazilerin yer aldığı şiddet ve propaganda olaylarıyla ilgili bu yıl 21 soruşturma açtığını yazdı. Bu sayının, önceki üç yılda Neonazi hareketlerle ilgili yürütülen soruşturmaların toplamına eşit olduğuna dikkat çekildi.

Haberde, özellikle ABD'nin Teksas eyaletindeki Dallas şehrinde 1988'de kurulan Hammerskins adlı Neonazi örgütün, Brezilya'nın güneyindeki muhafazakar eyaletlerde aktif olduğu belirtildi. 

Geçen yıl eylülde Brezilya polisinin güneydeki Santa Catarina eyaletinde başlattığı operasyonda toplamda 10 Hammerskins üyesinin yakalandığı aktarıldı. Bu kişiler hakkındaki hukuki süreçlerin devam ettiği, şüphelilerinse davaları görülene kadar elektronik kelepçeyle serbest bırakıldığı bildirildi.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Bu yıl temmuzda düzenlenen ve güneydeki 4 eyaleti kapsayan operasyonlardaysa Santa Catarina'nın Yeni SS'leri adlı Neonazi örgüte üye 15 kişi yakalandı.  

Bunlara ek olarak Neonazi hareketlerin okullardaki şiddet olaylarını körüklediği de yazıldı. 

Ülkenin güneydoğusundaki Sao Paulo eyaletinde yer alan Monte Mor bölgesinde Nazilerin sembollerinden gamalı haç bandı takan 17 yaşındaki bir çocuk, bu yıl şubatta bir liseye ev yapımı patlayıcıyla saldırı düzenlemiş, olayda kimse yaralanmamıştı. 

Yine bu yıl martta aynı eyalette Neonazi gruplara ait bir kurukafa maskesi takan 13 yaşındaki çocuğun, okulundaki öğretmeni bıçaklayarak öldürdüğü, 5 kişiyi de yaraladığı aktarılmıştı. 

Brezilya Adalet Bakanı Flavio Dino da nisandaki açıklamasında, "Neonazi, neofaşist ve aşırılık yanlısı grupların nefret ve hoşgörüsüz söylemlerinin" arttığına dikkat çekerek, bu gruplara karşı kapsamlı soruşturmalar başlatıldığını söylemişti.

Sao Paulo eyaletindeki Campinas Devlet Üniversitesi'nden Adriana Dias, 2019-2022'de Neonazi grupların sayısının bini geçtiğine işaret etti. 

Brezilyalı sivil toplum kuruluşu SaferNet ise 2017'de Neonazi hareketlere dair internette 1200 şikayet yapıldığını, bu sayının 2021'de yaklaşık 14 bin 500'e çıktığını bildirdi. Birçok grubun WhatsApp ve Telegram gibi özel mesajlaşma platformlarına geçtiğine dikkat çekilirken, bu yılın ilk 6 ayında söz konusu gruplarla ilgili 945 şikayet alındığı aktarıldı.
 


Öte yandan 7 Ekim'de Gazze'de başlayan savaşın ardından Brezilya'daki Yahudi düşmanlığının da arttığı belirtildi. Brezilya'daki Yahudi cemaatinin merkezi kuruluşu Brezilya-İsrail Konfederasyonu, geçen ay 467 Yahudi düşmanlığı olayıyla ilgili şikayet aldıklarını, bu sayının Ekim 2022'de 47 olduğunu bildirdi. NYT'nin aktardığına göre, yaklaşık 214 milyon nüfusa sahip Brezilya'da yüz bin Yahudi var. 

Ülkede Neonazi ve radikal sağcı gruplardaki artışın özellikle eski Devlet Başkanı Jair Bolsonaro döneminde yaşandığına da dikkat çekildi.

Bolsonaro, Kudüs'teki Yad Vaşem Holokost Müzesi'ne Nisan 2019'da düzenlediği ziyarette Nazizmi "solcu bir hareket" diye nitelemişti. Radikal sağcı Bolsonaro, aynı ay Rio de Janeiro'da yaptığı açıklamada da "Holokost'u affedebiliriz ama unutamayız" demişti


Independent Türkçe, New York TimesBrazil Reports, Reuters

DAHA FAZLA HABER OKU