Hartum'un reddetmesine rağmen önceki gün İnsan Hakları Konseyi, Sudan'daki durumla ilgili bağımsız bir uluslararası araştırma misyonu kurulmasına yönelik bir kararı kabul ederek, Sudan’da hangi insan hakları ihlallerinin işlendiğini ve nerede meydana geldiğini acilen soruşturmanın gerekliliğine vurgu yaptı. Siyasi partiler ve hukuk organları kararı memnuniyetle karşılayarak, bunu adaletin sağlanması ve hesap verebilirlikten kaçışın önlenmesi için bir adım olarak değerlendirdi.

Birleşmiş Milletler'in (BM) son istatistiklerine göre, Nisan ortasında Sudan'da patlak veren savaş sonucunda 7 binden fazla kişi öldü, binlercesi de yaralandı.

Sudan ordusu ve Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) devam eden çatışma sırasında sivillere karşı yaygın insan hakları ihlalleri yapmakla suçlanıyor.

Sudan Dışişleri Bakanlığı, kararın henüz taslak aşamasındayken verilmesini öngörmüş, kararın Sudan Silahlı Kuvvetlerine karşı önyargılı olması nedeniyle kategorik olarak reddetmişti.

Karara 19 ülke onay oyu verirken, 16 ülke reddetti, 3 ülke ise çekimser kaldı.

Kararda, çatışmanın taraflarına, çalışmalarını yürütürken bilgi toplama misyonuyla tam işbirliği yapmaları çağrısında bulunulurken, uluslararası toplumu misyona, görev yönergesinin uygulanmasında tam destek verme çağrısı yapıldı.

Misyon, İnsan Hakları Konseyi Başkanı tarafından mümkün olan en kısa sürede bir yıllık başlangıç ​​dönemi için atanacak, uluslararası insan hakları hukuku ve uluslararası insancıl hukuk alanında uzman 3 üyeden oluşuyor.

Uluslararası misyon, mültecilere karşı işlenenler de dahil olmak üzere, insan hakları ihlalleri, suiistimaller ve uluslararası insancıl hukuk ihlallerine ilişkin tüm iddiaların gerçeklerini, koşullarını ve temel nedenlerini araştırmak ve tespit etmekle görevlendirildi.

Karara göre misyonun, sorumluların hesap vermesini sağlamak amacıyla ihlallerden veya diğer ilgili suçlardan sorumlu kişi ve kuruluşları belirlemesi gerekiyor.

Kararda, soruşturma heyetinin uygun olduğu şekilde hesap verebilirlik tedbirleri, bireysel cezai sorumluluk ve mağdurların adalete erişimi konularında tavsiyelerde bulunması öngörülüyor.

Karara memnuniyet

Sudan Acil Durum Avukatları  Derneği konuyla ilgili yaptığı açıklamada, Birleşmiş Milletler Konseyi'nin savaşın başlangıcından bu yana işlenen yaygın insan hakları ihlallerine ilişkin bir soruşturma komisyonu kurma yönündeki onayını memnuniyetle karşıladı.

Dernek İngiltere, ABD, Almanya ve Norveç liderliğindeki kararı onaylayan ülkelerin, cezasız kalmamayı garanti eden şeffaf ve adil bir soruşturma istediğini bildirdi.

Sudan Dışişleri Bakanlığı, HDK’yı Darfur'da etnik temizlik ve toplu katliamlar da dahil olmak üzere sivillere karşı zulüm yapmak, cinayetler, tecavüzler, işkenceler yapmak ve binlerce sivili yerinden etmekle suçluyor.

5 Ekim’de ABD, Almanya, İngiltere, Norveç Cenevre'deki Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi'ne insan hakları ihlallerini izlemek, kadınlara, mültecilere ve çocuklara karşı işlenen olası suçları araştırmak üzere Sudan'a bir Birleşmiş Milletler uzman heyeti gönderme talebinde bulundu.

Birleşmiş Milletler, Sudan'ın bölgeyi istikrarsızlaştıracak "topyekün bir iç savaşa" sürüklenmenin eşiğinde olduğu yönündeki uyarılarını tekrarladı.

Uluslararası müdahale

Nasıri Partisi Başkanı Sati el-Hac, ihlallere ilişkin bir araştırma komitesinin oluşturulmasının savaşan taraflara, mücadelenin sürdürülmesinin, Yedinci Madde uyarınca askeri müdahale aşamasına ulaşabilecek dış müdahalelere izin verdiği yönünde bir mesaj olduğunu düşünüyor.

Şarku’l Avsat’a konuşan Hac, Hartum'un kararı reddetmesinin uluslararası hukuka uygun olarak oluşturulan bir komitenin görevlerini yerine getirmesine engel olmadığını ancak bu tür komitelerin arkasında ülkenin parçalanmasına katkıda bulunan gizli gündemlerin olmasından korktuğunu aktardı.

Ayrıca, İnsan Hakları Konseyi'nden oluşan komitenin görünüşte iyi bir karar olduğunu, ancak içeriden ülkeyi zayıflatan ve devrilen Ömer el Beşir rejim dönemindeki haline döndüren bariz bir müdahale olduğunu düşünüyor.

Açıklamasında bu tür kararların ulusu, güvenliğini ve birliğini etkileyen sert sonuçları olduğunu ve çatışmanın taraflarının savaşı derhal durdurması gerektiğine dikkati çeken Hac, uluslararası toplumun, Arap ve Afrika bölgelerinde yaşanan tüm savaşların ayrılmaz bir parçası olduğuna inandığı Sudan'daki savaşı durdurmak için ciddi bir çalışma yapmadığını bildirdi.

Bu bağlamda Sudan Egemenlik Konseyi dün, İnsan Hakları Konseyi'nin kararına ilişkin gerekli tedbirleri aldığını duyurdu.

Sudan Egemenlik Konseyi medyası, Egemenlik Konseyi Üyesi İbrahim Cabir başkanlığında Port Sudan’da bir toplantı düzenlendiğini ve toplantıya Sudan Genelkurmay Başkanı Korgeneral Muhammed Osman el-Hüseyin, Dışişleri Bakan vekili Ali Sıddık, Başsavcı Ahmed ve çok sayıda liderin katıldığını aktardı.

Sudan Kültür ve Enformasyon Bakanı vekilli Cerahim Abdulkadir, toplantıda İngiltere'nin İnsan Hakları Konseyi'ne sunduğu kararın ve bu kararla ilgili yapılanların tartışıldığını söyledi.

Abdulkadir, kararın içeriği hakkında toplantıya bilgi verildiğini ve bu konuda gerekli tedbir ve işlemler yapıldığını ifade etti. Ayrıca, Ulusal Suçlar ve İhlaller Komisyonu'nun çalışmaları ile Başsavcı'nın Cenevre'deki İnsan Hakları Konseyi toplantılarına katılımı sırasındaki çabaların gözden geçirildiğini bildirdi.

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

Şarku'l Avsat'ın haberlerine ulaşmak için tıklayın