Shilajit aslında geleneksel tıpta binlerce yıldır kullanılan koyu renkli, yapışkan bir madde.
Bu katran benzeri maddeyle ilgili kanıta dayalı bilimsel çalışmalar yok. Ancak bazıları onun faydalarından bir kısmının doğru olabileceğini düşünüyor.
Mumiyo diye de bilinen materyal bu yüzden son günlerde yine popüler.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Siyah bir madde olan mumiyo, tipik olarak Himalayalar ve Tibet Dağları'ndaki yüksek dağ yamaçlarından toplanıyor. Ancak Asya ve Güney Amerika'daki bir dizi yüksek rakımlı noktadan da elde edilebiliyor.
Bitkilerin ve organik maddelerin mikroskobik canlılar tarafından uzun süreler boyunca kademeli olarak parçalanmasıyla ortaya çıkıyor.
Ana etken maddesi fulvik asit başta olmak üzere mineral açısından son derece zengin olan mumiyo, organik maddenin son derece yavaş parçalanmasıyla meydana geliyor.
Konuyla ilgili çeşitli çeviriler olsa da shilajit'in eski Sanskritçe dilinde "zayıflığı yok eden" veya "kayaların fatihi" gibi anlamlara geldiği söyleniyor.
Mumiyo çoğu zaman "yaşam iksiri" diye pazarlanıyor.
Büyük İskender rivayeti
Shilajit koyu kahverengi ve hatta siyaha yakın bir rengi olan mumiyo, katranı ve reçineyi andıran ağır akışkan bir yapıya sahip.
Öte yandan suda çözünebiliyor ve genellikle de suya karıştırılarak tüketiliyor.
Antik Yunan, Roma, Çin ve Orta Asya'da kullanıldığına dair iddialar olsa da genellikle Hindistan'da ortaya çıkan eski bir şifa sistemi olan Ayurveda'yla ilişkilendiriliyor.
Bir efsanede Büyük İskender, Hindistan seferi sırasında savaş yaralarını iyileştirmek için bu maddeyi kullandığı rivayet ediliyor.
Mumiyo ne için kullanılır?
Maddenin kullanım alanlarından en önemlisi enerjiyi artırmak ve ömrü uzatmak.
Bununla ilgili yapılan çalışmaların çoğu ya küçük bir örneklem üzerinde gerçekleştirildi ya da hayvanlar üzerinde yapıldı. Bu da söz konusu çalışmaların bulgularına temkinli yaklaşılması gerektiği anlamına geliyor.
Mumiyo bazen güçlü bir afrodizyak olarak görülüyor. Cinsel istek ve cinsel gücü artıran maddelere afrodizyak deniyor.
Bir çalışma, mumiyonun düşük testosteron seviyelerini tedavi etmek için kullanılabileceğini göstermişti. 45 ila 55 yaşlarındaki 96 sağlıklı erkek üzerinde yapılan çalışmada bir gruba günde iki kez 250 miligram saflaştırılmış mumiyo verilmişti. 90 gün sonra bu maddeyi tüketen katılımcıların önemli ölçüde daha yüksek testosteron seviyesine sahip olduğu ortaya çıkmıştı.
Başka bir çalışmada ise doğurganlık sorunları olan 60 erkeğe yemeklerden sonra yine 90 gün boyunca günde iki kez mumiyo verilmişti. Çalışmanın sonucunda katılımcıların yüzde 60'ından fazlasının toplam sperm sayısında artış görülmüştü. Ayrıca sperm hareketliliğinde yüzde 12 artış kaydedilmişti.
Alzheimer tedavisinde kullanılabilir mi?
Mumiyonun Alzheimer tedavisinde kullanılıp kullanılamayacağı da bilim insanları arasında tartışma konusu.
Bir çalışmada farelerden alınan ve petri kabına yerleştirilen beyin hücrelerinin mumiyo sayesinde büyüdüğü öne sürülmüştü.
Ayrıca bazı kişiler maddenin, Alzheimer ve diğer nörodejeneratif bozuklukların doğrudan nedeni olduğu düşünülen tau proteinlerinin oluşumunu durduduğunu öne sürüyordu. Ancak buna dair yeterli kanıt mevcut değil.
Shilajit bazen yorgunluk ve uyuşukluk için de çare olarak lanse ediliyor.
Buradan hareketle 63 erkek üzerinde yapılan bir çalışmada mumiyonun, "kas gücünde yorgunluğa bağlı azalmalara" iyi gelip gelmeyeceğine bakılmıştı. Sonunda takviyeyi alanların daha az yorgun olduğu anlaşılmıştı.
IFL Science'ın aktarımına göre mumiyoyla ilgili iyi bir haber, maddenin minimum yan etkiye sahip olması.
Ancak uzmanlar bu maddenin ham halde tüketilmemesi gerektiğini vurguluyor. Zira işlenmemiş maddeler, mikroplar ve ağır metallerle kirlenmiş olabilir.
Aynı şekilde bireylerin mumiyoya alerjisi olması da mümkün. Tüketimin en güvenli yolu ise doktora danışarak kullanılması.
Independent Türkçe, IFL Science, Health News
Derleyen: Çağla Üren
