Ünlü el-Ahram gazetesinde 8 Kasım 2010'da yayımlanan "Sudan meselesine bir başka bakış" başlıklı makalemin üzerinden neredeyse 13 yıl geçti.

Makalenin ilk paragrafı şöyleydi:

Sudan meselesinde yakın zamana kadar düşünülmesi mümkün olmayanı düşünmek gerekiyor. Önceki koşullarda alışık olduğumuz şekilde değil, geleneksel olmayan yollarla düşünmeliyiz. Sudan meselesinde olabilecek en kötü senaryoların sonuçlarını düşünmeliyiz.

Bu senaryolardan biri, Güney Sudan vatandaşlarının kaderlerini tayin hakkıyla ilgili 9 Ocak'ta yapılması beklenen referandumun Sudan devletinden ayrılma kararı ile sonuçlanması durumunda kendisine kuzey ve güney Sudan'da, doğmakta olan devlet ile ana devlet arasında yeni şiddet dalgalarının eşlik etmesine dayanıyor. Bahsi geçen senaryo çok kötümser görünebilir ve Sudan hükümetinin umduğu gibi daha iyimser diğer senaryolar üstün gelebilir.

Sudan hükümeti, Güneyin seçiminin Sudan'ın birliğinden yana olmasını veya ayrılığın şiddetsiz ya da iki tarafı da rahatlatacak, Güneyin ayrı ve bağımsız göründüğü, Kuzeyin ise bölünmez bir birlikten söz edebileceği bir konfederasyon çerçevesinde gerçekleşmesini umuyor. Bütün bu senaryolarda ve tartışılmalarında yanlış bir şey yok, çünkü her birinin savunucuları var. Keza kehanet arenasına her biri kendince katkıda bulunmak için falcılar ve büyücüler de bu senaryolar arenasına giriş yapabilir.

Açıkça görüldüğü gibi, devletin birlik ve bütünlük içinde kalması ya da bir bölünme ve ayrılık yaşanması arasında referandum, Sudan tarihinin belirleyici anlarından biriydi.

Her iki durumda da her biri kendi yoluna gittikten sonra durumun ne olacağı ve iki tarafın birbiriyle ilişkilerinin nasıl olacağı bilinmiyordu.

Ama artık sonucun ne olduğunu biliyoruz; en kötü senaryo gerçek oldu ve sadece ayrılma gerçekleşmedi, ister yeni Güney Sudan devletinde ister ana devlet Sudan Cumhuriyeti'nde olsun, ayrılığı çokça şiddet izledi.

O dönemde Sudan'da yaşananlar gerçekleşmiş korkunç bir kehanetin ya da insanın uyanarak kurtulamadığı rahatsız edici bir kabusun ifadesi olsa bile, "Arap Baharı" henüz başlamamıştı.

En azından şu anda Sudan'da tanık olduğumuz şey bu ve Ramazan Bayramı'ndan önce bu makale yazılırken, Sudan'da şiddetin kurbanları artıyordu.

Uluslararası ve bölgesel çağrıların tümü, mübarek ayın son günlerine saygı gösterilmesi veya Ramazan Bayramı günlerinde müzakere ve pazarlıklara olanak tanıyacak bir zaman aralığı kazanmak için Sudan ordusu ile Hızlı Destek Kuvvetlerini ateşkese davet ediyordu.

Ama her iki durumda da önemli bir gerçeğin gözden kaçırılması söz konusu; taraflardan her biri karşı tarafın varlığından kurtulma planları ve hazırlıkları olmasaydı bir askeri operasyon başlatmazdı.

Akıllara gelmeyen bir diğer şey ise, bunun Sudan sorununun çözümü için bir temel olmayacak, aksine onu daha da ileriye itecek ve en azından Sudan'ın mevcut sınırları içinde birleşik bir devleti koruyacak bir model olmadığıdır.

Diplomasinin en kötü senaryolardan kaçınmak için daha fazla zaman ve zemin kazanmaya çalıştığı ve Sudan'daki iki tarafa zafer deklare etmeleri için bir kılıf sağladığı açık.

Ama bize öyle geliyor ki -yanılıyor da olabiliriz- aralarında bir süredir yaşanan acılar, gerilim, hüsran ve akan kandan sonra taraflardan her biri karşı tarafı yenmeyi daha çok istiyor.

Burada endişe verici olan, iki Sudan "askeri unsuru" arasındaki çatışmanın, devam eden etkileşimlerinin Sudan'ın çeşitli bölgelerinde yankı bulduğu, aynı zamanda yakın ülkelerde bir fırsat arama ve değerlendirme durumu yarattığı gerçeğini neredeyse görmezden gelmesidir.

Ukrayna konusunda devam eden uluslararası çatışmanın yansımalarının Sudan'da görülebileceğini de göz ardı edemeyiz.

Mevcut Sudan depremi bölge için yeni değil. Son on yılın başında Arap Baharı olarak adlandırılan en büyük deprem meydana geldiğinde, sonunda iki Arap devleti modeli ortaya çıktı.

İlki, Sudan'daki mevcut durumdan çok da farklı değil; etnik parçalanmaların karıştığı silahlı çatışmalar, şiddet ve ateşkes arasında gidip gelmeler ve yabancı emellere uygun bir dengesizlik durumu.

Yabancı güçlerin görülen gerçek ve koşulları mutlaka planlamış olmaları gerekmiyor, ama bunları değerlendirilecek fırsatlar olarak gördükleri kesin.

İkinci modele gelince, yaşanan şok onun geçmişteki hataların ve çıkmazların farkına varmasını, geleceğin tüm geçmişten farklı olması gerektiği gerçeğini anlamasını sağladı.

Böylece "dini ve sivil düşüncenin çağdaş yönde yenilenmesi", ekonomi, teknoloji, yaratıcılık ve yenilikçilik alanlarında dünya ile barışçıl bir şekilde rekabet etme ve yarışma gibi hedefler ve yollar belirleyen bir vizyon yoluyla "ulus-devlet" ve "sürdürülebilir kalkınma" temelli reformist Arap devleti ortaya çıktı.

Aslına bakılırsa, iki model arasında üçüncü bir model yok ve aralarındaki fark, mevcut Sudan krizine yönelik bakış açısıdır.

İkinci reformist model, sadece yaraları geçici olarak sarıp yeni bir kanamayı önlemekle kalmayacak, Sudan sorununun çözümüne yaklaştıracak bir referansa sahiptir.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  2 Aralık 2024 - Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te Avrupa Birliği (AB) kararının ardından başlayan protestolar sürüyor. Hükümet, AB'ye katılım müzakerelerinin 2028'e kadar askıya alınmasına karar vermişti. İçişleri Bakanlığı protestolarda 113 polisin yaralandığını ve 224 göstericinin de gözaltına alındığını duyurdu (Zurab Tsertsvadze/AP)

• 2/30

  1 Aralık 2024 - Şili'nin başkenti Santiago'da dev Örümcek-Adam balonu, Noel festivalinde sokaklardan geçti. Noel sezonunun başlangıcına işaret eden geleneksel Disney geçidinde Oyuncak Hikayesi'nden Buzz Lightyear ve ikonik Mickey Mouse'un yanı sıra birçok çizgi film karakteri vardı (Esteban Felix/AP)

• 3/30

  30 Kasım 2024 - Kosova'nın kuzeyinde, ülkenin elektriğinin neredeyse tamamını üreten iki termik santrale su sağlayan hasarlı kanalda bir polis devriye geziyor. Polis, cuma günü Varage köyünde meydana gelen patlamanın ardından kanalın çevresinde güvenlik önlemlerini artırdı. Patlama sonrasında güç kaynaklarının büyük ölçüde sağlam olduğu görülmüş ancak bazı bölgelere içme suyu tedarikinde sıkıntı yaşanmıştı. Gece boyunca yapılan çalışmalarla, sabah saatlerinde geçici bir çözümle tekrar su verilmeye başlandı. Komşu ülke Sırbistan, önemli kanaldaki patlamadan sorumlu olduğu suçlamalarını reddetmişti (Valdrin Xhemaj/Reuters)

• 4/30

  29 Kasım 2024 - Notre-Dame Katedrali'nin restorasyonunda çalışan işçiler de dahil olmak üzere katılımcılar, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un konuşması için katedralin nefinde toplandı. Macron, katedrali ziyaret ederek restorasyonda görev alanlara teşekkür etti. Fransa'nın en ünlü anıtlarından Notre Dame Katedrali, 2019'da çıkan yangında kullanılmaz hale gelmişti. Katedral yangından 5 yıl sonra, 7 ve 8 Aralık 2024'te düzenlenecek törenlerle yeniden açılacak (Sarah Meyssonnier/AFP)

• 5/30

  28 Kasım 2024 - Ukrayna'nın Lviv kentinde uygulanan elektrik kesintisi sırasında, jeneratörle aydınlatılan güzellik salonu faaliyet göstermeyi sürdürüyor. Bugün Ukrayna'nın enerji altyapısına devasa bir saldırı başlatan Rusya, dondurucu soğukların görüldüğü ülkeyi acil elektrik kesintileri uygulamaya zorluyor. Rusya-Ukrayna Savaşı'nda bin gün eşiği geçen hafta geçilmişti (Yuriy Dyachyshyn/AFP)

• 6/30

  27 Kasım 2024 - Lübnan'da yerinden edilmiş yurttaşlar, Beyrut'un Dahiye bölgesindeki evlerine dönüyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki ateşkes bugün devreye girdi. Lübnan'la İsrail hükümetleri arasında ateşkes antlaşmasına varıldığını ABD Başkanı Joe Biden duyurdu. ABD ve Fransa'nın başını çektiği bir uluslararası koalisyonun ateşkes antlaşmasının uygulanmasına ilişkin destek sunacak (Bilal Hussein/AP)

• 7/30

  26 Kasım 2024 - Pakistan'ın başkenti İslamabad'da Pakistan Ordusu'ndan askerler, meclise çıkan yolu kapatmak için yerleştirilen konteynırın üzerinde nöbette. İmran Han'ın partisi Pakistan Adalet Hareketi'nin destekçileri, eski başbakanın hapishaneden çıkartılması talebiyle hükümet karşıtı protesto düzenledi. Eylemcilerle güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada ölü ve yaralılar var (Akhtar Soomro/Reuters)

• 8/30

  26 Ekim 2024 - Gürcistan'da parlamento ilk oturumunu gerçekleştirirken başkent Tiflis'te bir kadın geçen ayki genel seçimin sonuçlarına yönelik protestoda böyle görüntülendi. Parlamento önünde çadırlar kurarak eylem yapan muhalefet partililer ve destekçileri, meclise giren milletvekilleri protesto etti. Hükümeti seçimlerde hile yapmakla suçlayan göstericiler, yeniden seçime gidilmesini talep ediyor (Vano Shlamov/AFP)

• 9/30

  24 Kasım 2024 - Filistinliler, bir yardım kuruluşunun mutfağından yemek almak için toplanıyor. Gazze'deki ailelerin, yardım ekiplerinin nispeten daha fazla erişimi olduğu bölgelerde bile genelde günde sadece bir kez yemek yiyebildiği bildiriliyor. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, Gazze'de devam eden insani krize önlem alınmazsa bu durumun yakında kıtlığa dönüşebileceğini aktarıyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin, İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı hakkında bu hafta çıkardığı tutuklama emri gerekçeleri arasında "bir savaş yöntemi olarak aç bırakma" suçu da vardı (Mohammed Salem/Reuters)

• 10/30

  23 Kasım - Birleşmiş Milletler'in belirlediği 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü öncesinde İtalya'da binlerce kişi sokağa döküldü. Birleşmiş Milletler'e göre, kadınlara ve kızlara yönelik şiddet dünyadaki en yaygın insan hakları ihlallerinden biri. Dünya çapında, neredeyse üç kadından biri hayatında en az bir kez fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalıyor. İtalyda'da "Non Una di Meno (Bir Kadın Daha Eksilmesin)" adlı sivil inisiyatifin girişimiyle gerçekleştirilen yürüyüşte kadınlar "Ataerkilliği silahsızlandıralım" yazılı pankart taşıdı (Yara Nardi/Reuters)

• 11/30

  22 Kasım 2024 - Sırbistan'ın Novi Sad kentindeki bir tren istasyonunun çatısının çökmesiyle 15 kişinin hayatını kaybetmesinden üç hafta sonra, göstericiler Belgrad'ın merkezinde sessiz bir protesto düzenliyor. Tren istasyonundaki büyük beton çatı, 1 Kasım'da aniden çökmüştü. Yetkililer geniş kapsamlı bir soruşturma sözü vermiş ve Sırbistan İnşaat, Ulaşım ve Altyapı Bakanı Goran Vesic istifa etmişti. Eylemciler, ölümcül kazanın sorumlularının tutuklanmasını talep ediyor (Andrej Isakovic/AFP)

• 12/30

  21 Kasım 2024 - Lübnan'da itfaiye, başkent Beyrut'un güneyindeki Haret Hreik mahallesine İsrail'in düzenlediği hava saldırısı sonucu çıkan yangınlara müdahale ediyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki çatışmalar sürerken bugün Uluslararası Ceza Mahkemesi, Gazze'de savaş suçu işledikleri gerekçesiyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı çıkardı. (Lahey'deki mahkeme, açıklamasında Hamas lideri Muhammed Deif hakkında da tutuklama emri çıkardığını duyurdu (AFP)

• 13/30

  20 Kasım 2024 - Yunanistan'da ekonomik koşulların iyileştirilmesi çağrısıyla ülke genelinde işçiler 24 saatlik genel greve gitti. Grev ülke genelinde toplu taşımayı aksattı ve hayatı durma noktasına getirdi. Yunanistan Genel İşçi Konfederasyonu açıklamasında "Fiyatlar ve kiralar fırladı, maaşlarsa düşük kaldı" ifadelerini kullandı (Aris Messinis/AFP)

• 14/30

  19 Kasım 2024 - Birleşik Krallık'ta çiftçiler başkent Londra'da protesto düzenledi. Sokaklara dökülen binlerce çiftçi, veraset vergisinin değiştirilme planının geri çekilmesi talep etti. Protestocular arasında ünlü Top Gear programının sunucusu Jeremy Clarkson da yer aldı (Ben Stansall/AFP)

• 15/30

  18 Kasım 2024 - Gazze'nin merkezindeki El-Cela Caddesi caddesinde halk, İsrail saldırısı sonrasında yıkılan evin başında toplanıp enkaz altında kalanları kurtarmaya çalışıyor. Hamas kontrolündeki Gazze'de Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucunda 76 kişinin öldüğünü ve 158 de yaralı olduğunu açıkladı. İsrail, Lübnan'ın başkenti Beyrut'a da saldırılar düzenledi (Ömer El-Kattaa/AFP)

• 16/30

  18 Kasım 2024 - Brezilya yerlileri Rio de Janerio'daki G20 zirvesi öncesinde düzenlediği protestoda ABD Başkanı Joe Biden, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Japonya Başbakanı İşiba Şigeru'nun figürlerini suya gömdü. Protesto, dünyanın en zengin ülkelerinin gezegendeki iklim ve biyolojik çeşitlilik sorunlarının çözümüne liderlik etmedikleri söylemiyle düzenlendi (Pablo Porciuncula/AFP)

• 17/30

  16 Kasım 2024 - Ölen bir kambur balina, Güney Afrika'nın yasama başkenti Cape Town'da Ulusal Deniz Kurtarma Enstitüsü (NSRI) tarafından çekiliyor. Avcılık, geçmişte kambur balina sayısında ciddi bir düşüşe yol açmıştı. ABD, 1973'te tüm kambur balinaları nesli tehlikede kategorisine almıştı. 1985'te ticari balina avcılığına getirilen moratoryum, kambur balina popülasyonunun artışında önemli bir rol oynadı. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi, halihazırda 14 farklı popülasyonun 4'ünün neslinin tehlikede, birininse tehdit altında olduğunu bildiriyor (Nic Bothma/Reuters)

• 18/30

  15 Kasım 2024 - Bangkok'ta bir kadın, Loy Krathong festivali sırasında nehir tanrıçasına şükranlarını sunmak için yaprak ve çiçeklerden yapılmış Krathong'u parktaki bir lagüne yerleştiriyor. Festival her yıl, Tayland Ay takviminin 12. ayında, dolunayda kutlanıyor. Ülkedeki en büyük festivallerden biri olan Loy Krathong'da Taylandlılar, su tanrıçasına şükranlarını temsil eden adakları küçük teknelerle yüzdürüyor. Bununla kirlilik veya israf gibi davranışları için af da diliyorlar (Chalinee Thirasupa/Reuters)

• 19/30

  14 Kasım 2024 - National Geographic Pristine Seas, Pasifik Okyanusu'ndaki Solomon Adaları'nın yakınında keşfedilen dünyanın en büyük mercanının 24 Ekim'de çekilen fotoğrafını bugün paylaştı. Bilim insanları, Pristine Seas araştırma gemisinde çalışırken buldukları mercanın "hayat ve renkle dolu" önemli bir keşif olduğunu söylüyor. Genişliği 34 metre ve 5 metreden daha yüksek olan mercan, uzaydan bile görülebiliyor. Devasa mercanın 300 yıllık olduğu tahmin ediliyor (Manu San Felix/National Geographic Pristine Seas/AFP)

• 20/30

  13 Kasım 2024 - Fransa'da, Michelin'in Clermont-Ferrand'daki merkezinde düzenlenen eylemde, Genel Emek Konfederasyonu ceketi giyen bir protestocu bir sis bombasının yanından geçiyor. Araç lastiği üreticisi Michelin, 5 Kasım'da 1250'den fazla kişinin çalıştığı iki fabrikasını kapatmayı planladığını açıklamış ve kararın "son çare" olarak alındığını söylemişti. Sadece işten çıkarma planlarından vazgeçilmesini değil, maaş artışının da garanti altına alınmasını talep eden sendikalarla şirket yönetimi arasında henüz bir uzlaşmaya varılamadı (Olivier Chassignole/AFP)

• 21/30

  12 Kasım 2024 - Bakü'deki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesi COP29'un açılış töreninde dansçılar performans sergiliyor. Bu sene gerçekleştirilen COP’ta ülkelerin enerji politikalarının yanı sıra yeni kolektif finansal hedeflerin belirlenmesi bekleniyor. Zirve, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. İklim aktivistleri pazartesi günü Gürcistan'da bir miting organize ederek Azerbaycan'ın iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını protesto etmişti. Tiflis'te bir araya gelen birçok aktivist, Azerbaycan'ın baskıcı politikaları nedeniyle iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmayı hak etmediğini savunmuştu. Greta Thunberg, Azerbaycan'ın zirveyi "işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini yeşil aklama yoluyla örtbas etme şansı" gibi gördüğünü ileri sürmüştü (Maxim Shemetov/Reuters)

• 22/30

  11 Kasım 2024 - Sudan ordusuyla ilişkili silahlı kişileri taşıyan kamyon, ülkenin doğusundaki Gedaref sokaklarında. Sudan'da rakip generaller arasında Nisan 2023'ten beri süren savaş onbinlerce kişinin ölümüne ve 11 milyondan fazlasının da yerinden olmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'e göre yerinden edilenlerden 3,1 milyonu ülke sınırları dışında sığınacak bir yer arıyor (AFP)

• 23/30

  10 Kasım 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Deyr El Balah'ta Filistinliler yemek kuyruğunda. BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze'nin kuzeyinde kıtlık yaşanabileceğini belirterek, "Açlık İsrail devleti tarafından silah olarak kullanılıyor" dedi. Lazzarini, "Gazze Şeridi'ne girmesine izin verilen yardım yetersiz. Günde ortalama 30 tırın biraz üzerinde ve bu günlük ihtiyacın yalnızca yüzde 6'sına tekabül ediyor" ifadelerini kullandı (Ramadan Abed/Reuters)

• 24/30

  9 Kasım 2024 - Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Berlin Duvarı'nın yıkılışının 35. yıldönümünde düzenlenen çiçek bırakma törenine katıldı. Törende Soğuk Savaş döneminde Doğu Berlin'den Batı Berlin'e geçerken hayatını kaybedenler anıldı. Berlin Duvarı'nın yıkılışının yıldönümü kapsamında her yıl canlı müzik, sergiler ve eski duvarın bir ucundan diğerine yapılan koşu da dahil olmak üzere çeşitli etkinlikler gerçekleştiriliyor (Ebrahim Noroozi/AP)

• 25/30

  8 Kasım 2024 - İspanya'daki atlı sivil muhafızlar, ölümcül afetin ardından ülkenin doğusundaki Valensiya bölgesinde zarar gören araçların yanından geçerek mağdurları arıyor. Ülkede son 50 yılda yaşanan en kötü sel felaketi, 210'dan fazla kişinin ölümüne, onlarca kişinin kaybolmasına ve kasabaların çamur altında kalmasına yol açtı. Sel özellikle Valensiya'da büyük bir yıkıma sebep oldu (Jose Jordan/AFP)

• 26/30

  7 Kasım 2024 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye sarılıyor. Avrupa Siyasi Topluluğu'nun 5'inci zirvesi, kıtanın karşı karşıya olduğu güvenlik zorluklarını ele almak amacıyla Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de başladı. Zirvede Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderleriyle üye olmayan ülkelerin liderleri bir araya geliyor. Ana gündem maddeleri arasında düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği ve iklim de var (Ludovic Marin/AFP)

• 27/30

  6 Kasım 2024 - 2024 ABD Başkanlık Seçimi'ni kazanan Donald Trump, Florida eyaletindeki West Palm Beach Kongre Merkezi'nde konuşma yaptı. Trump, zafer konuşmasında kendisini destekleyen herkese teşekkür etti ve ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulundu. Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterse de Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak zafere ulaştı. Trump, rakibi Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'ten yaklaşık 5 milyon fazla oy aldı (Jim Watson/AFP)

• 28/30

  5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP)

• 29/30

  4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP)

• 30/30

  3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP)

Sudan'daki mevcut durum, birinci dalganın hatalarından ve trajedilerinden ders almış olabileceği düşünülen Arap Baharı'nın yeni bir dalgasından kaynaklandı.

Ancak ilk andan itibaren ve Beşir rejiminden kurtulduktan sonra tek devlet ve tek vatana bağlı kalmak yerine "askeri unsur" ile "sivil unsur" arasında bölünme varsayımına dayandı.

Bu anlamda, iki bileşenden her biri de kendi içinde bölünmüştü. Ordu, biriyle savaştığı, diğeriyle caydırdığı iki silahla silahlanmışken, sivil bileşen de sokağın aralıksız gösteri ve oturma eylemleriyle silahlanmıştı.

Her iki durumda da yeni Sudan'ı inşa etmeye yönelik ulusal bir proje yoktu.

Hal böyleyken her iki taraf da 3 yıllık geçiş sürecinde kendisinden devleti inşa etmeyi düşünmesi yerine, müzakereler ve pazarlıklar yapmasının, sözlü atışmalara ve "sessiz diyaloglara" girmesinin, çatışma nöbetleri ve ateşkes saatleri arasında gidip gelmesinin istendiği konusunda fikir birliğine varmış gibiydi.

Bu nedenle Sudan gerçekliğinde gidişatın daha da kötüye gitmesi dışında hiçbir şey değişmedi.

Kötüleşmeyse, reformcu Arap ülkelerinin reform alanını büyütme, inşa etme alanını genişletme, geleceği bugüne yaklaştırma gibi bölgede inşa etmeye çalıştıklarının aksi yönünde giden bir durum.

Reformcu ülkelerin bu çerçevesi içinde Sudan yalnız bırakılamayacak bir büyüklüğe, konuma ve tarihe sahip.

Arap reform sistemi şu anda Suriye'yi trajedisinin üstesinden gelmesi ve yaralarını sarması için yanına çekmeye çalışırken, Sudan'ın sonu gelmeyen çatışmalar arenasında Suriye'nin yerini alması akıllıca olmaz.

 Arap Birliği toplantıları yapmak veya tarafları şiddeti durdurmaya ve ateşkese saygı duymaya çağırmak yetmez, aksine, ulus-devletin sadece tek bir meşru silahlı gücü tanıyacağını söyleyecek kadar açık yürekli olunmalı.

Sudan devletinin, acınası gerçeği aşıp onu tüm Sudanlılar için parlak bir gerçekliğe dönüştürmeye kararlı tek bir ulusal projenin ifadesi olması gerektiği açık sözlülükle belirtilmeli.

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. 

Independent Türkçe için çeviren: Asasmedia

Şarku'l Avsat