NATO'dan Latin Amerika'ya Ukrayna baskısı

Emre Tirakioğlu Independent Türkçe için yazdı

Fotoğraf: Federal Government/Zahn

Rusya'nın Ukrayna'yı işgali bir yandan devam ederken Ukrayna'ya yardımlarını tam gaz sürdüren NATO güçleri, Ukrayna'nın askeri teçhizat ihtiyacı üzerine Latin Amerika turuna çıktı. 

Ukrayna'nın savaşı kazanması için daha çok askeri mühimmata ihtiyacı olduğunu düşünen NATO, diğer yandan ülkelerin tarafını belirlemesi için dolaylı olarak baskı uygulamakta. 

Bir yandan Rus menşeili silahlara aşina ama NATO silahlarına bir o kadar yabancı Ukrayna askerlerine askeri silah ve araç eğitimi vermeye çalışıyor.

Diğer yandan zaman kaybetmemek için Latin Amerika ülkelerinde bulunan Rus menşeili askeri mühimmatların ve halihazırda stratejik önem taşıyan diğer Ukrayna'ya bağışlanması için bölge ülkelerine resmi ziyaretlerde bulunuyor. 

Latin Amerika'da birçok ülke Rus askeri mühimmatına sahip ve bazı ülkelerin günümüzde Rusya ile güçlü bağları var.

Bunlar; Küba, Venezuela ve Nikaragua. Bu ülkelerin ABD ile ilişkileri pek de iyi olmaması dolayısıyla NATO'nun bu ülkelerden beklentisi yok. 

Uluslararası Stockholm Barış Araştırmaları Enstitüsü'nün iddiasına göre Arjantin, Uruguay, Brezilya, Peru, Ekvator, Kolombiya ve Meksika, Rus ve eski Sovyet mühimmatlarına sahip ve aynı zamanda NATO ile günümüzde işbirliği yapma potansiyeline sahip ülkeler. 


Peru

Latin Amerikalı birçok yazarın üzerinde hem fikir olduğu husus, bu belirtilen ülkeler arasında en çok Rus silahı mühimmatına sahip olduğu düşünülen ülke Peru.

Özellikle Peru eski Devlet Başkanı Alberto Fujimori döneminde alındığı belirtiliyor. 

Diğer yandan günümüz Peru'suna dönecek olursak, göreve geldikten 5 ay sonra meclisi feshetmeye çalışan sol görüşlü eski Peru Devlet Başkanı Pedro Castillo'ya, askeri darbe yapılıp görevden alındı.

Bu nedenle şu aralar iç karışıklık ile mücadele eden, sokaklarına korku ve şiddetin hakim olduğu Peru'da uluslararası bir mesele ile ilgili taraf olması veya askeri mühimmat destek vermesi hususunda Dina Boluarte'nin geçiş dönemi başkanlığını yaptığı hükümetin bir ajandası bulunmuyor.  


Kolombiya

Latin Amerika ülkeleri arasında şu ana kadar en net cevabı veren Kolombiya oldu.

Arjantin'de Buenos Aires'te düzenlenen Latin Amerika ve Karayip Devletleri Topluluğu (CELAC) toplantısında konuşan Kolombiya Devlet Başkanı Gustavo Petro, ne ellerinde bulunan hali hazırda işe yarayan Rus menşeili silahların ne de işe yaramaz halde bulunan Rus silahlarının Ukrayna-Rus çatışmasında kullanılmayacağını ve Kolombiya'dan hiçbir silahın gitmeyeceğini belirterek NATO'nun isteğine kapıyı kapatmış oldu. 

Latin Amerika'da özellikle Kolombiya'nın ABD ile yakın ilişkilere sahip ülkelerden biri olması ve NATO'nun üyesi olmasa da "Küresel Ortaklar" statüsünde NATO'da yerini alıyor olması önemli bir detay.

Fakat yakın bir zamanda Kolombiya başkanlık koltuğuna oturan Gustavo Petro'nun her ne kadar ABD ile ilişkilerinde bir problem olmasa da sol görüşlü olması, Ukrayna-Rusya krizinde NATO'ya destek vermeyip tarafsızlık kararında kilit unsurlardan biri. 


Almanya'nın Latin Amerika ziyareti

NATO güçleri sadece ABD üzerinden değil, Almanya da bölgeye ziyaretler gerçekleştirerek Rus-Ukrayna çatışmasına destek talebinde bulundu. 

Geçen haftalarda Almanya Başbakanı Olaf Scholz önce Arjantin ve Şili ve son olarak da Brezilya ile tamamladığı kısa bir Latin Amerika turu gerçekleştirdi.

Asıl ziyaret nedeni ekonomik ilişkileri geliştirmek olarak belirtilse de Başbakan Scholz Ukrayna-Rus çatışmasında ziyaret ettiği ülkelerden destek talebini açık bir şekilde belirtti. 


Arjantin 

Bölgede ilk ziyaretini zengin lityum madenlerine sahip bir ülke olan Arjantin'e gerçekleştiren Almanya Başbakanı Scholz, ekonomik ilişkileri geliştirmek adına çeşitli toplantılar gerçekleştirdi.

Yakın geleceğin en önemli madenlerinden olan Lityum, birçok ülke olduğu gibi, elektrikli araba üreticisi olan Almanya için de pil üretiminde kullanılan bu maden kritik önem taşıyor.

Arjantin Devlet Başkanı Alberto Fernandez Alman mevkidaşı ile verimli toplantılar geçirdiklerini belirtirken Ne Arjantin'in ne de Latin Amerika'nın Ne Ukrayna'ya ne de dünyada başka bir savaş bölgesine silah göndermeyi düşünmediğini belirtti. 

Arjantin sonrasında Şili ziyaretinden de Ukrayna meselesinde net sonuçlar alamayan Scholz son durağı olan Brezilya'ya geçti.


Brezilya 

Lula ile görüşen Scholz Lula'yı ikna etmeyi başaramadı. Bir basın toplantısı sırasında ikili liderlerin anlaşmaya vardığı Amazon Ormanlarının korunması ile ilgili doğal çevrenin korunması adına yapılacak destekten mutluluk duyduğunu belirten Brezilya Devlet Başkanı Lula da Silva, Güney Amerika Ortak Pazarı (MERCOSUR) ve Avrupa Birliği (AB) arasında ticari anlaşmaların artırılması ve genişletilmesi üzerine tarafların çalışması gerektiğini belirtti. 

Diğer yandan Ukrayna-Rusya krizine değinen Lula, eğer bir yerde savaş varsa bu iki tarafında buna istekli olmasından kaynaklandığını ve Brezilya'nın bu çatışmada askeri mühimmat göndererek yer almak istemediğini barışın ve diyalog yollarının aranması gerektiğini açıkça belirtti.

Barış yolunun aranabilmesi için bir grup arabulucu ülkenin belirlenmesi ve diyaloğun başlaması gerektiğini belirten Lula Çin'in burada aktif rolü olması gerektiğini ve muhtemel arabulucu grubun Brezilya, Çin, Hindistan, ABD, Fransa, İngiltere ve Almanya'dan oluşabileceğini dile getirdi.

Alman Başbakan Scholz İklim değişikliği üzerine Brezilya hükümetinin attığı adımları çok değerli bulduklarını belirtirken, Brezilyalı mevkidaşının Ukrayna-Rusya meselesi ile ilgili yorumlarına katılmayarak Rusya'nın Uluslararası Hukuku çiğneyerek savaşı kışkırtan tek taraf olduğunu söyledi.


II. Dünya Savaşı'nda da benzer senaryo yaşanmıştı

Birinci ve İkinci Dünya Savaşlarının başlarında olduğu gibi Latin Amerika ülkeleri kıtaya uzak, denizaşırı bölgelerdeki çatışmalara müdahil olmamaya, tarafsız kalmaya gayret gösteriyorlar.

Özellikle İkinci Dünya Savaşı'nda, ABD başta olmak üzere Batılı güçlerin baskılarına ve yaptırım tehditlerine boyun eğen Brezilya, Uruguay, Arjantin gibi birçok ülke tarafsızlığı bozup batılı güçlerden taraf olmak zorunda bırakılmışlardı.

NATO güçlerinin Ukrayna meselesi ile ilgili Latin Amerika ziyareti burada kalmayacak olup devamı gelmesi kuvvetle muhtemel.

Her ne kadar Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde (BMGK) Latin Amerika ülkelerinin yeri olmasa da kıta ülkelerinin dünya kamuoyu önünde Ukrayna krizinde Rusya'ya karşı NATO'nun yanında yer almaları, Batılı güçler için önem arz etmesinden dolayı Latin Amerika ülkelerine meseleye dahil olmaları için baskılarını sürdürmesi şaşırtıcı olmayacaktır. 

 

 

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. 

© The Independentturkish

DAHA FAZLA HABER OKU