Dostları özlediğimiz gibi kitapları da özleriz.

Câhiz, kitapla arkadaşlığın, dostların arkadaşlığından daha önemli ve yakın olduğunu iddia etti.

Mütenebbi, yeryüzünde en iyi arkadaşın kitap olduğunu söylerken yanılmıyordu.

Benim kitaplarla olan maceram, çok eskiye dayanır. Ders kitabı dışında satın aldığım ilk kitap, 1964 yazında Belazuri'nin "Fütuhu'l-Buldan" adlı eseriydi.

Lübnanlı iki profesör tarafından yayımlanmıştı ve parlak bir kapağı vardı.

Daha sonra Mısır ile Almanya arasında hem yaş hem eğitim bakımından ilerlediğimde söz konusu yayının bilimsel olmadığını öğrendim.

Kitabın en iyi baskısı, şarkiyatçı De Goeje ile Salahaddin el-Müncid'in yayınları. Ama okuru niye yayın haberleriyle rahatsız ediyorum ki?!.

Neyse, o tarihî metne bayıldım ve bir yıl içerisinde on defadan fazla okudum. Sonra o son iki yayını almış olmama rağmen, ilk aldığıma yılda en az bir kez, o da ramazan ayında tekrar müracaat eder oldum.

Önce fetihlerin yapıldığı coğrafyaların haritasını çıkardım. Belazuri, fetihleri H 3/MS 9'uncu yüzyılın ortalarına kadar takip ediyor. Haritalardan sonra sancaklar, yani fatih komutanlar için bir fihrist hazırladım.

Sonra da "Tarih-i Taberi" ile mukayeseli okudum ve mekân ve şahıs adlarında birçok hata keşfettim.

Ben elde ettiğim sonuçlarla oldukça gurur duyarken, "Fütuhu'l-Belazuri"nin tahkikli bir neşrini yayımlamış olan merhum Dr. Salahaddin el-Müncid'i keşiflerimle rahatsız ettim; zira metni okurken onda kayda değer hatalar buldum.

Bu yazının amacı, ramazan ayında okumaktan bahsetmekti, o yüzden konumuza dönelim.

1960'lı yılların ortalarında Muhammed Esed'in Müslüman olma hikâyesini anlattığı "Mekke'ye Giden Yol" adlı kitabıyla tanıştım.

Beyrut'taki Diyanet Enstitüsü Kültür Dairesi, okumayı teşvik etmek maksadıyla hazırlanan dizinin bir parçası olarak hediye etti.

Dizi içinde Akkad'ın iki kitabı, "Tevfik el-Hakim'in Yevmiyyât-ı Nâib fi'l-Eryâf" (Bir Vekilin Günlükleri) adlı kitabı ve Hüseyin Fevzi'nin "Sinbad Bahri"si de yer alıyordu.

Bu hediye olayından 20 yıl sonra, artık emekli olan enstitü müdürüyle karşılaştım ve ona hediyeyi hatırlatarak 1966'da hediye edilen kitapları kimin seçtiğini sordum.

Ama hatırlamadı ve bunca yılın ardından bunu neden merak ettiğimi sordu. Ben de dedim ki: O dönemde kitapları seçen kişi kültürlü, bilgili ve fikri hür biriymiş!

Muhammed Esed'in kitabını okumaya hemen o gece başladım; ramazan ayının dördü ya da beşiydi. Tabi dili Arapçaydı, çevirmeni de sanırım Ömer ed-Diravi.

Kitap beni büyüledi ve dikkatimi, genelde yaptığım gibi çeviri ve baskı hataları bularak dağıtmadım. Kitaba olan ilgim 40 yıldan fazla sürdü.

Her ramazanda kitabı okurum. Muhammed Esed'in diğer kitaplarını da okuyorum…

Almanya ve ABD'de Talal Esed'i okurken onun oğlu olduğu söylendiğinde 1993'te New York'a gidip konferanslarını dinledim.

Talal Esed, 1970'lerde "Antropoloji ve Sömürgecilik" (1974) kitabını yayımladıktan sonra antropolojide yeni bir akımın lideri haline geldi.

Prof. Talal'ı babası hakkında bir şeyler yazmak için takip etmeyi sürdürdüm. Bir vesileyle yayımladığında o kısa biyografiyi tercüme ederek "İctihad" dergisinde yayımladım.

Leopold Weiss'in, yani Muhammed Esed'in biyografisini büyüleyici buldum ve Arapça tercümesi de iyi olsa da İngilizce ve Almancasının daha güzel ve hoş olduğunu fark ettim.

Daru'l-İlm li'l-Melayin yayınevi sonraki yayınlarda kitabın başlığını "İslam'a Giden Yol" olarak değiştirince ne kadar rahatsız oldum!

Elbette bu, onun İslam'a yönelişinin hikâyesidir, ancak "Mekke'ye" şeklindeki başlık daha çekici.

1967 ya da 1968'de Kahire'deydik; işgal altındaki topraklardan Mahmud Derviş'in bir antolojisi geldiğinde Mısırlı bir entelektüel bu kitabı "Gecenin Sonu… Gündüz" başlığıyla yayımladı.

Edebiyatçılar onu suçladı, çünkü sadece "Gecenin Sonu" çok daha şiirsel ve güzel.

Hepimiz Taha Hüseyin'in "el-Eyyâm" adlı kitabını okumuşuzdur. Ama 1966'da Kahire'de onunla tanıştığımızda bize şöyle dedi:

Şeyhân (İki Şeyh/Halife), Alâ Hâmişi's-Sîre (Bir Tutam Siyer) ve el-Va'du'l-Hakk (Hak Söz) hani?!.

Sonra Şeyhân'ı, el-Fitne'yi ve Hadîsü'l-Erbiâ seçkisini de okudum. Ancak şu iki büyüleyici kitabı ramazan ayında sürekli okumam, on yıllarca sürdü: "Alâ Hâmişi's-Sîre", üç küçük bölüm; "el-Va'du'l-Hak" da kısa bir bölümden ibaret.

Bu iki kitap sanki kelimesi kelimesine yazılmış. Bize fasih Arapçanın duygu ve tasavvurların inceliklerini taşımadığı söylenir, ama Taha Hüseyin'in fasih Arapçası kastedilen her şeyi ifade edebiliyor ve biz okurları etkisi altına alıyor.

Resulullah'ın da (selam salât üzerine olsun) dediği gibi;

Bazı ifadeler büyü etkisine sahiptir.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  23 Aralık 2024 - Mozambik'te protestocular başkent Maputo'da yanan bir barikatın yanında toplanıyor. Hile iddialarının haftalarca süren ölümcül sokak çatışmalarını tetiklemesinin ardından ülkenin en yüksek mahkemesi, iktidar partisinin tartışmalı ekim seçimindeki zaferini onayladı. Kararın ardından muhalefetin ayaklanma tehdidinde bulunması sonrası Güney Afrika ülkesinde daha fazla şiddet olayının patlak vermesinden endişe ediliyor (Amilton Neves/AFP)

• 2/30

  22 Aralık 2024 - Filistinliler, İsrail'in Gazze'deki El-Jalaa Caddesi'ne düzenlediği saldırıda isabet alan sivil aracı inceliyor. Gazze Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan son güncellemeye göre, İsrail saldırıları son 24 saatte Gazze Şeridi genelinde en az 32 Filistinlinin ölümüne ve 54 kişinin yaralanmasına yol açtı. İsrail güçleri, kuşatma altındaki Kuzey Gazze'de zorlukla faaliyet gösteren Kamal Adwan Hastanesi'nin içindeki ve yakınındakilere tahliye emri verdikten sonra hastaneye saldırı düzenledi (Omar Al-Qattaa/AFP)

• 3/30

  21 Aralık 2024 - Dün akşam Almanya'da en az 5 kişinin ölümüne ve 200 kişinin yaralanmasına yol açan saldırının gerçekleştiği Noel pazarının yakınındaki kilisenin girişine çiçekler bırakılıyor. Ölümcül saldırıda bir kişi aracını pazardaki kalabalığın üzerine sürmüştü. Kiliseye çiçek bırakanlardan Almanya Başbakanı Olaf Scholz, ülkenin birlik içinde kalması gerektiğini vurgulayarak failin cezasız kalmayacağına söz verdi. Polis, saldırıdan sorumlu olduğunu düşündüğü 50 yaşındaki Suudi Arabistanlı bir doktoru gözaltına aldı (Michael Probst/AP)

• 4/30

  20 Aralık 2024 - Tayvan'da ana muhalefetteki Çin Milliyetçi Partisi (Komintang) milletvekilleri (beyaz giyenler) parlamentoya girmeye çalışıyor. Demokratik İlerleme Partisi'nden (DPP) çok sayıda milletvekili, perşembe gecesi parlamentoyu basarak tartışmalı tasarıların geçmesini önlemek için Yasama Yuanı'na girişleri engellemiş ve içeride barikat kurmuştu. Sözkonusu yasa tasarıları arasında seçilmiş yetkililerin görevden alınma koşullarının sıkılaştırılması için planlanan bir değişiklik de yer alıyor (I-Hwa Cheng/AFP)

• 5/30

  19 Aralık 2024 - Luigi Nicholas Mangione, Pensilvanya'nın Hollidaysburg kentindeki Blair County Adliyesi'nden ayrılıyor. UnitedHealthcare CEO'su Brian Thompson'ı 4 Aralık'ta Manhattan'da bir sokakta vurmakla suçlanan 26 yaşındaki Mangione, geçen hafta Pensilvanya'daki bir McDonald's'ta görüldüğünde sona eren, ülke çapında bir aramayı tetiklemişti. Eski veri mühendisi, cinayetle ilgili suçlamalarla yüzleşmek üzere New York'a iade edilme çabalarıyla mücadele ederken bu eyalette hapiste tutuluyor (Gene J. Puskar/AFP)

• 6/30

  18 Aralık 2024 - Suriye'de başkent Şam'ın dışındaki Cobar'da bir aile, tahrip olmuş mezarlıkta. Baas rejiminin devrilmesinin ardından Suriye'de toplu mezarlar ve cesetler bulunmaya devam ediyor. Şam'daki Seyyide Zeynep bölgesinde bir depoda aralarında çocukların da olduğu, 20'den fazla kişiye ait olduğu düşünülen ceset kalıntıları bulundu. Öte yandan Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB'nin Suriye'nin yeniden imarına katkı sağlamaya hazır olduğunu belirtti (Aris Messinis/AFP)

• 7/30

  17 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus kentinde Filistinli bir kız çocuğu yemek dağıtım merkezinde sıra bekliyor. Gazze Savaşı sürerken, ateşkesin sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılmasına dair aylardır süren açmazın ardından İsrail ve Hamas'ın anlaşmaya yakın olabileceği belirtiliyor. İsrail'in Gazze'deki askeri varlığını sürdürmekte ısrar etmesi ve Hamas'ın İsrail askerleri çekilene kadar rehineleri serbest bırakmayı reddetmesi nedeniyle bu yıl defalarca yapılan görüşmeler başarısızlıkla sonuçlanmıştı (Bashar Taleb/AFP)

• 8/30

  16 Aralık 2024 - Almanya'da Başbakan Olaf Scholz başkanlığındaki hükümet, Federal Meclis'te yapılan güven oylamasını geçemeyerek düştü. Hür Demokrat Parti'nin (FDP) ayrılması sonrasında Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller'den oluşan koalisyon hükümeti dağıldı ve erken seçimin yolu açıldı. Almanya 23 Şubat'ta sandık başına gidecek (John Macdougall/AFP)

• 9/30

  15 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'da sokaklara dökülen halk, ülkenin yeni yöneticilerinin belirlediği bayrağı açtı. Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye'de Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından ilk kez Şam'a gitti. Pedersen, "Elbette bu değişim kendi başına büyük umutlar oluşturuyor, ancak hepimiz önümüzde hala birçok zorluk olduğunu biliyoruz" diye konuştu. Öte yandan Golan Tepeleri civarındaki tampon bölgeye giren İsrail ordusu, işgali daha ileriye taşıyarak başkent Şam'ın 25 kilometre yakınlarına kadar sokuldu (Amr Abdallah Dalsh/Reuters)

• 10/30

  14 Aralık 2024 - Güney Kore Ulusal Meclisi Başkanı Woo Won-sik, Seul'daki genel kurulda, Başkan Yoon Suk Yeol'un azledilmesine yönelik önergeyi kabul ederek tokmağı vuruyor. Güney Koreli milletvekilleri, 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişiminin ardından Yoon'un görevden alınması için bugün oy kullandı. Yoon, önergenin kabulünden sonra yaptığı açıklamada "Şimdilik ara versem de halkla birlikte geleceğe uzanan yolculuğumu sürdüreceğim" dedi (YONHAP/AFP)

• 11/30

  13 Aralık 2024 - İtalya'da polis, öğrencilerin Filistinlilere destek ve hükümetin politikalarına karşı eylemi sırasında, Torino Politeknik Üniversitesi'nin önünde nöbet tutuyor. USB ve Cobas sendikalarının düzenlediği eğitim, ulaşım ve kamu sağlığını kapsayan ulusal grev gününde, Reuters'e konuşan bir sendika sözcüsü "Bizim grevimiz savaş ekonomisine ve dolayısıyla hükümetimizin İsrail devletine verdiği desteğe karşı bir grev" dedi. Hükümetin İsrail politikalarının protesto edilmesinin yanı sıra daha yüksek ücretler ve daha kısa çalışma haftası da eylemcilerin talepleri arasında yer alıyor (Marco Bertorello/AFP)

• 12/30

  12 Aralık 2024 - Donald Trump, Time dergisinin New York Borsası'nda düzenlediği Yılın Kişisi etkinliğinde konuştu. Time, seçilmiş başkanın artık "dünyanın en güçlü adamı" olduğunu belirtti. Dergiden yapılan açıklamada Trump'ın, "tarihi boyutlarda bir geri dönüşe imza attığı, nesilde bir kez görülen siyasi bir yeniden yapılanmaya öncülük ettiği" belirtildi. Trump bu unvanı ilk başkanlık seçim zaferinin ardından 2016 yılında da almıştı (Alex Brandon/AP)

• 13/30

  11 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'nde çocuklar, enkaz yığınlarının arasında su taşıyor. İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları 14 aydan fazla süredir devam ederken, son 15 günde 556 Filistinli hayatını kaybetti, 1511 kişi yaralandı (Ömer el-Kette/AFP)

• 14/30

  10 Aralık 2024 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Malibu kentinde çıkan yangın büyüyor. Rüzgarın şiddetlendirdiği yangın, Hollywood elitlerinin ikamet ettiği kıyı topluluğundaki evleri ve işyerlerini tehdit ediyor (David Swanson/AFP)

• 15/30

  9 Aralık 2024 - Suriyeli kurtarma ekipleri Şam'daki Sednaya hapishanesinde gizli bodrum katlarını ararken insanlar hapishanenin çatısında duruyor. Beşar Esad yönetiminin pazar günü düşmesinden beri, yakınlarından haber almayı uman Suriyeli siviller ülkenin en gizli ve en kötü şöhretli hapishanesi Sednaya'ya akın ediyor. İnsan hakları kuruluşlarınca "insan mezbahası" adıyla anılan Sednaya çok sıkı saklanan bir sırdı ve şu ana dek hapishanenin içinden hiç görüntü hiç alınamamıştı (Abdülaziz Ketaz/AFP)

• 16/30

  8 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'daki Emevi Camii. Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı örgütler başkent Şam'ın kontrolünü ele geçirdi. BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, ülkenin bir dönüm noktasında olduğunu söyledi. Suriyeli muhalifler, bugün 16.00'dan yarın 05.00'e kadar Şam'da sokağa çıkma yasağı ilan etti. Kutlama amacıyla da olsa kalabalık meydanlarda ateş açılmaması için çağrı yapıldı (Aref Tammawi/AFP)

• 17/30

  7 Aralık 2024 - İtfaiyeciler, Hollanda'nın Lahey kentindeki bir mahallede meydana gelen patlamanın etkisiyle yıkılan bir binanın önünde duruyor. Sabah erken saatlerde yaşanan patlamada 5 daire yerle bir oldu. Yetkililer en az bir kişinin hayatını kaybettiğini ve 3 kişinin yaralı olduğunu bildirdi. Enkaz altında kalanların sayısıysa net değil. Patlamanın nedeni henüz bilinmiyor fakat polis olay yerinden hızla ayrılan bir arabayı aradıklarını belirtti (Phil Nijhuis/AP)

• 18/30

  6 Aralık 2024 - Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un görevden alınmasını talep eden protestocular, başkent Seul'deki Ulusal Meclis önünde toplandı. Yoon, hem muhalefetten hem de kendi partisinden aldığı tepkilerle 3 Aralık'taki sıkıyönetim kararından yaklaşık 6 saat sonra geri adım atmak zorunda kalmıştı. Muhalefet partileri, başkanın azledilmesi için önerge verirken sivil toplum kuruluşları da lideri istifaya çağırıyor (Kim Hong-ji/Reuters)

• 19/30

  5 Aralık 2024 - İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus yakınlarındaki Mevasi kampına hava saldırısı düzenledi. İsrail hava saldırıları çarşamba günü Gazze'nin güneyinde yerlerinden edilmiş Filistinlilerin kaldığı kampı vurdu ve yakındaki bir hastanenin yöneticisine göre en az 21 kişi hayatını kaybetti. Cenevre merkezli sivil toplum kuruluşu Avrupa-Akdeniz İnsani Hakları İzleme Örgütü (Euro-Med), İsrail'in dün düzenlediği saldırıda Filistinlileri "diri diri yaktığını" belirtti (Abdel Kareem Hana/AP)

• 20/30

  4 Aralık 2024 - ABD'nin New York kentinin Manhattan bölgesinde polis, Hilton Otel'in önünde gerçekleşen saldırının ardından olay yerindeki mermi kovanlarını işaretliyor. ABD'nin en büyük sağlık sigorta şirketlerinden UnitedHealthcare'in CEO'su Brian Thompson, silahlı saldırıda öldürüldü. Saldırganın olay yerinden bisikletle kaçıp Central Park'a gittiği açıklandı. Polis, sokak ortasında 50 yaşındaki Thompson’ı öldüren katili hâlâ arıyor (Stefan Jeremiah/AP)

• 21/30

  3 Aralık 2024 - Eski Gana Devlet Başkanı ve Ulusal Demokratik Kongre'nin (NDC) başkan adayı John Mahama'nın destekçileri Akra'da, 7 Aralık'ta yapılacak başkanlık seçimi öncesinde seçim konvoyunda NDC siyasi partisinin bayraklarını kaldırıyor. Gana'da iki dönem görev yaptıktan sonra istifa eden Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo'nun yerine geçecek isim için yapılacak oylamada ekonominin yönetimi kilit rol oynayacak. Oylama, Akufo-Addo'nun iktidardaki Yeni Yurtsever Parti'nin (NPP) adayı ve mevcut Başkan Yardımcısı Mahamudu Bawumia'yla eski başkan ve NDC partisinin adayı John Mahama arasında sıkı bir yarışa dönüştü. Akufo-Addo'nun ikinci dönemine ekonomik kriz, enflasyon ve Gana'nın borç yükünü yönetmek için Uluslararası Para Fonu'yla 3 milyar dolarlık bir anlaşma yapmak zorunda bırakan zayıf para birimi damgasını vurmuştu (Olympia De Maismont/AFP)

• 22/30

  2 Aralık 2024 - Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te Avrupa Birliği (AB) kararının ardından başlayan protestolar sürüyor. Hükümet, AB'ye katılım müzakerelerinin 2028'e kadar askıya alınmasına karar vermişti. İçişleri Bakanlığı protestolarda 113 polisin yaralandığını ve 224 göstericinin de gözaltına alındığını duyurdu (Zurab Tsertsvadze/AP)

• 23/30

  1 Aralık 2024 - Şili'nin başkenti Santiago'da dev Örümcek-Adam balonu, Noel festivalinde sokaklardan geçti. Noel sezonunun başlangıcına işaret eden geleneksel Disney geçidinde Oyuncak Hikayesi'nden Buzz Lightyear ve ikonik Mickey Mouse'un yanı sıra birçok çizgi film karakteri vardı (Esteban Felix/AP)

• 24/30

  30 Kasım 2024 - Kosova'nın kuzeyinde, ülkenin elektriğinin neredeyse tamamını üreten iki termik santrale su sağlayan hasarlı kanalda bir polis devriye geziyor. Polis, cuma günü Varage köyünde meydana gelen patlamanın ardından kanalın çevresinde güvenlik önlemlerini artırdı. Patlama sonrasında güç kaynaklarının büyük ölçüde sağlam olduğu görülmüş ancak bazı bölgelere içme suyu tedarikinde sıkıntı yaşanmıştı. Gece boyunca yapılan çalışmalarla, sabah saatlerinde geçici bir çözümle tekrar su verilmeye başlandı. Komşu ülke Sırbistan, önemli kanaldaki patlamadan sorumlu olduğu suçlamalarını reddetmişti (Valdrin Xhemaj/Reuters)

• 25/30

  29 Kasım 2024 - Notre-Dame Katedrali'nin restorasyonunda çalışan işçiler de dahil olmak üzere katılımcılar, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un konuşması için katedralin nefinde toplandı. Macron, katedrali ziyaret ederek restorasyonda görev alanlara teşekkür etti. Fransa'nın en ünlü anıtlarından Notre Dame Katedrali, 2019'da çıkan yangında kullanılmaz hale gelmişti. Katedral yangından 5 yıl sonra, 7 ve 8 Aralık 2024'te düzenlenecek törenlerle yeniden açılacak (Sarah Meyssonnier/AFP)

• 26/30

  28 Kasım 2024 - Ukrayna'nın Lviv kentinde uygulanan elektrik kesintisi sırasında, jeneratörle aydınlatılan güzellik salonu faaliyet göstermeyi sürdürüyor. Bugün Ukrayna'nın enerji altyapısına devasa bir saldırı başlatan Rusya, dondurucu soğukların görüldüğü ülkeyi acil elektrik kesintileri uygulamaya zorluyor. Rusya-Ukrayna Savaşı'nda bin gün eşiği geçen hafta geçilmişti (Yuriy Dyachyshyn/AFP)

• 27/30

  27 Kasım 2024 - Lübnan'da yerinden edilmiş yurttaşlar, Beyrut'un Dahiye bölgesindeki evlerine dönüyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki ateşkes bugün devreye girdi. Lübnan'la İsrail hükümetleri arasında ateşkes antlaşmasına varıldığını ABD Başkanı Joe Biden duyurdu. ABD ve Fransa'nın başını çektiği bir uluslararası koalisyonun ateşkes antlaşmasının uygulanmasına ilişkin destek sunacak (Bilal Hussein/AP)

• 28/30

  26 Kasım 2024 - Pakistan'ın başkenti İslamabad'da Pakistan Ordusu'ndan askerler, meclise çıkan yolu kapatmak için yerleştirilen konteynırın üzerinde nöbette. İmran Han'ın partisi Pakistan Adalet Hareketi'nin destekçileri, eski başbakanın hapishaneden çıkartılması talebiyle hükümet karşıtı protesto düzenledi. Eylemcilerle güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada ölü ve yaralılar var (Akhtar Soomro/Reuters)

• 29/30

  26 Ekim 2024 - Gürcistan'da parlamento ilk oturumunu gerçekleştirirken başkent Tiflis'te bir kadın geçen ayki genel seçimin sonuçlarına yönelik protestoda böyle görüntülendi. Parlamento önünde çadırlar kurarak eylem yapan muhalefet partililer ve destekçileri, meclise giren milletvekilleri protesto etti. Hükümeti seçimlerde hile yapmakla suçlayan göstericiler, yeniden seçime gidilmesini talep ediyor (Vano Shlamov/AFP)

• 30/30

  24 Kasım 2024 - Filistinliler, bir yardım kuruluşunun mutfağından yemek almak için toplanıyor. Gazze'deki ailelerin, yardım ekiplerinin nispeten daha fazla erişimi olduğu bölgelerde bile genelde günde sadece bir kez yemek yiyebildiği bildiriliyor. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, Gazze'de devam eden insani krize önlem alınmazsa bu durumun yakında kıtlığa dönüşebileceğini aktarıyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin, İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı hakkında bu hafta çıkardığı tutuklama emri gerekçeleri arasında "bir savaş yöntemi olarak aç bırakma" suçu da vardı (Mohammed Salem/Reuters)

Abu Dabi Kitap Fuarı'nda, Taha Hüseyin yılın kişisiydi. Arapça Dil Merkezi, Taha Hüseyin'in tüm kitaplarını yayınlamak için Mısırlı Daru'l-Maarif yayıneviyle yeniden sözleşme yaptı. Dizide, daha önce okumadığım üç kitap daha bulunca çok mutlu oldum.

Gözden kaçırılması, bilinmemesi ya da yok sayılması doğru olmayan kitap veya kişileri birilerinin gözden kaçırması mümkün.

Bu, farklı dillerde on binlerce kitap toplayan biri olarak benim başıma geldi. Amerika'da önce Harvard, daha sonra Chicago üniversitelerine (1993) misafir öğretim üyesi olarak gittiğimde John Rawls'un "Bir Adalet Teorisi" (1971) adlı kitabıyla ilk kez Harvard'da tanıştım.

Chicago Üniversitesi'nde de Marshall Hodgson'ın "İslam'ın Serüveni: Bir Dünya Medeniyetinde Bilinç ve Tarih adlı" (ve 1972'de yazarın ölümünden sonra üç cilt halinde basılan) kitabını tanıdım.

"Bir Adalet Teorisi", hukuk ve siyaset felsefesine vâkıf olmayı gerektiren zor bir kitap. Onu bir haftada okudum.

Sonra hikâyesini ve ateşlemiş olduğu, hala da ateşlediği tartışmaları takip ettim; bu kitaba eklenen veya eleştiren onlarca kitap yayımlandı.

O zamandan bu yana bu kitabı şimdi de olduğu gibi ramazan ayında okurum ve yanına Amartya Sen veya McIntyre gibi bir eleştirmenini de eklerim.

Genç yaşta ölen Marshall Hodgson (1922-1968) ise o muhteşem kitabını yazmış, ancak basılı halini görememiş; kitapla daha sonra karısı ve öğrencileri ilgilenmiş.

Hodgson, İslam tarihi ve medeniyeti alanında, büyük bir kısmında neredeyse yenilikçi olan bir teorinin sahibidir.

Bu hacimli kitap, çok sayıda jeostratejik plan içerse de aslında benim Almanya'da eğitim alırken tanıştığım bir "düşünce tarihi" çalışması. Kitabın başlığında "serüven" kelimesini kullanmış.

İctihad dergisinde kitap ve yazar hakkında iki sayı (1998) yayımladığımda bu başlığı tercüme ederken "serüven" ve "tecrübe" kelimeleri arasında tereddütte kalmıştım.

Ancak kitabı ramazan ayında çokça okuduğum için doğru tercümenin "tecrübe" olduğuna kanaat getirdim.

Kitabın üç cildi de Arapçaya tercüme edilirken (ki bu iyi bir çeviridir) çevirmenin "İslam'ın Serüveni" başlığını kullanması beni bu yüzden rahatsız etti! Kitabın okura ait olduğu ya da okurun yorumlama yetkisine sahip olduğu söylenir.

Ama bence "Bir Adalet Teorisi" ya da "İslam'ın Serüveni" gibi bir kitap, yazarın zihnine ve kalbine nüfuz edebilmemiz için, aşinalık sınırlarına kadar okunmalı.

"Bir Adalet Teorisi"nden sonra Rawls'un eleştirmenlerin eleştirilerine cevap olarak yazdığı "Hakkaniyet Olarak Adalet" kitabını okudum.

İnsanın fikir dünyasını değiştiren kitaplar var ve o kadar çoklar ki saymak mümkün değil. Bundan dolayı belirli kitaplara sürekli müracaat etmekle yetinmek ve huzur bulmak gerekir.

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. 

Independent Türkçe için çeviren: Asasmedia

Şarku'l Avsat