Dostları özlediğimiz gibi kitapları da özleriz.

Câhiz, kitapla arkadaşlığın, dostların arkadaşlığından daha önemli ve yakın olduğunu iddia etti.

Mütenebbi, yeryüzünde en iyi arkadaşın kitap olduğunu söylerken yanılmıyordu.

Benim kitaplarla olan maceram, çok eskiye dayanır. Ders kitabı dışında satın aldığım ilk kitap, 1964 yazında Belazuri'nin "Fütuhu'l-Buldan" adlı eseriydi.

Lübnanlı iki profesör tarafından yayımlanmıştı ve parlak bir kapağı vardı.

Daha sonra Mısır ile Almanya arasında hem yaş hem eğitim bakımından ilerlediğimde söz konusu yayının bilimsel olmadığını öğrendim.

Kitabın en iyi baskısı, şarkiyatçı De Goeje ile Salahaddin el-Müncid'in yayınları. Ama okuru niye yayın haberleriyle rahatsız ediyorum ki?!.

Neyse, o tarihî metne bayıldım ve bir yıl içerisinde on defadan fazla okudum. Sonra o son iki yayını almış olmama rağmen, ilk aldığıma yılda en az bir kez, o da ramazan ayında tekrar müracaat eder oldum.

Önce fetihlerin yapıldığı coğrafyaların haritasını çıkardım. Belazuri, fetihleri H 3/MS 9'uncu yüzyılın ortalarına kadar takip ediyor. Haritalardan sonra sancaklar, yani fatih komutanlar için bir fihrist hazırladım.

Sonra da "Tarih-i Taberi" ile mukayeseli okudum ve mekân ve şahıs adlarında birçok hata keşfettim.

Ben elde ettiğim sonuçlarla oldukça gurur duyarken, "Fütuhu'l-Belazuri"nin tahkikli bir neşrini yayımlamış olan merhum Dr. Salahaddin el-Müncid'i keşiflerimle rahatsız ettim; zira metni okurken onda kayda değer hatalar buldum.

Bu yazının amacı, ramazan ayında okumaktan bahsetmekti, o yüzden konumuza dönelim.

1960'lı yılların ortalarında Muhammed Esed'in Müslüman olma hikâyesini anlattığı "Mekke'ye Giden Yol" adlı kitabıyla tanıştım.

Beyrut'taki Diyanet Enstitüsü Kültür Dairesi, okumayı teşvik etmek maksadıyla hazırlanan dizinin bir parçası olarak hediye etti.

Dizi içinde Akkad'ın iki kitabı, "Tevfik el-Hakim'in Yevmiyyât-ı Nâib fi'l-Eryâf" (Bir Vekilin Günlükleri) adlı kitabı ve Hüseyin Fevzi'nin "Sinbad Bahri"si de yer alıyordu.

Bu hediye olayından 20 yıl sonra, artık emekli olan enstitü müdürüyle karşılaştım ve ona hediyeyi hatırlatarak 1966'da hediye edilen kitapları kimin seçtiğini sordum.

Ama hatırlamadı ve bunca yılın ardından bunu neden merak ettiğimi sordu. Ben de dedim ki: O dönemde kitapları seçen kişi kültürlü, bilgili ve fikri hür biriymiş!

Muhammed Esed'in kitabını okumaya hemen o gece başladım; ramazan ayının dördü ya da beşiydi. Tabi dili Arapçaydı, çevirmeni de sanırım Ömer ed-Diravi.

Kitap beni büyüledi ve dikkatimi, genelde yaptığım gibi çeviri ve baskı hataları bularak dağıtmadım. Kitaba olan ilgim 40 yıldan fazla sürdü.

Her ramazanda kitabı okurum. Muhammed Esed'in diğer kitaplarını da okuyorum…

Almanya ve ABD'de Talal Esed'i okurken onun oğlu olduğu söylendiğinde 1993'te New York'a gidip konferanslarını dinledim.

Talal Esed, 1970'lerde "Antropoloji ve Sömürgecilik" (1974) kitabını yayımladıktan sonra antropolojide yeni bir akımın lideri haline geldi.

Prof. Talal'ı babası hakkında bir şeyler yazmak için takip etmeyi sürdürdüm. Bir vesileyle yayımladığında o kısa biyografiyi tercüme ederek "İctihad" dergisinde yayımladım.

Leopold Weiss'in, yani Muhammed Esed'in biyografisini büyüleyici buldum ve Arapça tercümesi de iyi olsa da İngilizce ve Almancasının daha güzel ve hoş olduğunu fark ettim.

Daru'l-İlm li'l-Melayin yayınevi sonraki yayınlarda kitabın başlığını "İslam'a Giden Yol" olarak değiştirince ne kadar rahatsız oldum!

Elbette bu, onun İslam'a yönelişinin hikâyesidir, ancak "Mekke'ye" şeklindeki başlık daha çekici.

1967 ya da 1968'de Kahire'deydik; işgal altındaki topraklardan Mahmud Derviş'in bir antolojisi geldiğinde Mısırlı bir entelektüel bu kitabı "Gecenin Sonu… Gündüz" başlığıyla yayımladı.

Edebiyatçılar onu suçladı, çünkü sadece "Gecenin Sonu" çok daha şiirsel ve güzel.

Hepimiz Taha Hüseyin'in "el-Eyyâm" adlı kitabını okumuşuzdur. Ama 1966'da Kahire'de onunla tanıştığımızda bize şöyle dedi:

Şeyhân (İki Şeyh/Halife), Alâ Hâmişi's-Sîre (Bir Tutam Siyer) ve el-Va'du'l-Hakk (Hak Söz) hani?!.

Sonra Şeyhân'ı, el-Fitne'yi ve Hadîsü'l-Erbiâ seçkisini de okudum. Ancak şu iki büyüleyici kitabı ramazan ayında sürekli okumam, on yıllarca sürdü: "Alâ Hâmişi's-Sîre", üç küçük bölüm; "el-Va'du'l-Hak" da kısa bir bölümden ibaret.

Bu iki kitap sanki kelimesi kelimesine yazılmış. Bize fasih Arapçanın duygu ve tasavvurların inceliklerini taşımadığı söylenir, ama Taha Hüseyin'in fasih Arapçası kastedilen her şeyi ifade edebiliyor ve biz okurları etkisi altına alıyor.

Resulullah'ın da (selam salât üzerine olsun) dediği gibi;

Bazı ifadeler büyü etkisine sahiptir.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  21 Kasım 2024 - Lübnan'da itfaiye, başkent Beyrut'un güneyindeki Haret Hreik mahallesine İsrail'in düzenlediği hava saldırısı sonucu çıkan yangınlara müdahale ediyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki çatışmalar sürerken bugün Uluslararası Ceza Mahkemesi, Gazze'de savaş suçu işledikleri gerekçesiyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı çıkardı. (Lahey'deki mahkeme, açıklamasında Hamas lideri Muhammed Deif hakkında da tutuklama emri çıkardığını duyurdu (AFP)

• 2/30

  20 Kasım 2024 - Yunanistan'da ekonomik koşulların iyileştirilmesi çağrısıyla ülke genelinde işçiler 24 saatlik genel greve gitti. Grev ülke genelinde toplu taşımayı aksattı ve hayatı durma noktasına getirdi. Yunanistan Genel İşçi Konfederasyonu açıklamasında "Fiyatlar ve kiralar fırladı, maaşlarsa düşük kaldı" ifadelerini kullandı (Aris Messinis/AFP)

• 3/30

  19 Kasım 2024 - Birleşik Krallık'ta çiftçiler başkent Londra'da protesto düzenledi. Sokaklara dökülen binlerce çiftçi, veraset vergisinin değiştirilme planının geri çekilmesi talep etti. Protestocular arasında ünlü Top Gear programının sunucusu Jeremy Clarkson da yer aldı (Ben Stansall/AFP)

• 4/30

  18 Kasım 2024 - Gazze'nin merkezindeki El-Cela Caddesi caddesinde halk, İsrail saldırısı sonrasında yıkılan evin başında toplanıp enkaz altında kalanları kurtarmaya çalışıyor. Hamas kontrolündeki Gazze'de Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucunda 76 kişinin öldüğünü ve 158 de yaralı olduğunu açıkladı. İsrail, Lübnan'ın başkenti Beyrut'a da saldırılar düzenledi (Ömer El-Kattaa/AFP)

• 5/30

  18 Kasım 2024 - Brezilya yerlileri Rio de Janerio'daki G20 zirvesi öncesinde düzenlediği protestoda ABD Başkanı Joe Biden, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Japonya Başbakanı İşiba Şigeru'nun figürlerini suya gömdü. Protesto, dünyanın en zengin ülkelerinin gezegendeki iklim ve biyolojik çeşitlilik sorunlarının çözümüne liderlik etmedikleri söylemiyle düzenlendi (Pablo Porciuncula/AFP)

• 6/30

  16 Kasım 2024 - Ölen bir kambur balina, Güney Afrika'nın yasama başkenti Cape Town'da Ulusal Deniz Kurtarma Enstitüsü (NSRI) tarafından çekiliyor. Avcılık, geçmişte kambur balina sayısında ciddi bir düşüşe yol açmıştı. ABD, 1973'te tüm kambur balinaları nesli tehlikede kategorisine almıştı. 1985'te ticari balina avcılığına getirilen moratoryum, kambur balina popülasyonunun artışında önemli bir rol oynadı. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi, halihazırda 14 farklı popülasyonun 4'ünün neslinin tehlikede, birininse tehdit altında olduğunu bildiriyor (Nic Bothma/Reuters)

• 7/30

  15 Kasım 2024 - Bangkok'ta bir kadın, Loy Krathong festivali sırasında nehir tanrıçasına şükranlarını sunmak için yaprak ve çiçeklerden yapılmış Krathong'u parktaki bir lagüne yerleştiriyor. Festival her yıl, Tayland Ay takviminin 12. ayında, dolunayda kutlanıyor. Ülkedeki en büyük festivallerden biri olan Loy Krathong'da Taylandlılar, su tanrıçasına şükranlarını temsil eden adakları küçük teknelerle yüzdürüyor. Bununla kirlilik veya israf gibi davranışları için af da diliyorlar (Chalinee Thirasupa/Reuters)

• 8/30

  14 Kasım 2024 - National Geographic Pristine Seas, Pasifik Okyanusu'ndaki Solomon Adaları'nın yakınında keşfedilen dünyanın en büyük mercanının 24 Ekim'de çekilen fotoğrafını bugün paylaştı. Bilim insanları, Pristine Seas araştırma gemisinde çalışırken buldukları mercanın "hayat ve renkle dolu" önemli bir keşif olduğunu söylüyor. Genişliği 34 metre ve 5 metreden daha yüksek olan mercan, uzaydan bile görülebiliyor. Devasa mercanın 300 yıllık olduğu tahmin ediliyor (Manu San Felix/National Geographic Pristine Seas/AFP)

• 9/30

  13 Kasım 2024 - Fransa'da, Michelin'in Clermont-Ferrand'daki merkezinde düzenlenen eylemde, Genel Emek Konfederasyonu ceketi giyen bir protestocu bir sis bombasının yanından geçiyor. Araç lastiği üreticisi Michelin, 5 Kasım'da 1250'den fazla kişinin çalıştığı iki fabrikasını kapatmayı planladığını açıklamış ve kararın "son çare" olarak alındığını söylemişti. Sadece işten çıkarma planlarından vazgeçilmesini değil, maaş artışının da garanti altına alınmasını talep eden sendikalarla şirket yönetimi arasında henüz bir uzlaşmaya varılamadı (Olivier Chassignole/AFP)

• 10/30

  12 Kasım 2024 - Bakü'deki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesi COP29'un açılış töreninde dansçılar performans sergiliyor. Bu sene gerçekleştirilen COP’ta ülkelerin enerji politikalarının yanı sıra yeni kolektif finansal hedeflerin belirlenmesi bekleniyor. Zirve, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. İklim aktivistleri pazartesi günü Gürcistan'da bir miting organize ederek Azerbaycan'ın iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını protesto etmişti. Tiflis'te bir araya gelen birçok aktivist, Azerbaycan'ın baskıcı politikaları nedeniyle iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmayı hak etmediğini savunmuştu. Greta Thunberg, Azerbaycan'ın zirveyi "işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini yeşil aklama yoluyla örtbas etme şansı" gibi gördüğünü ileri sürmüştü (Maxim Shemetov/Reuters)

• 11/30

  11 Kasım 2024 - Sudan ordusuyla ilişkili silahlı kişileri taşıyan kamyon, ülkenin doğusundaki Gedaref sokaklarında. Sudan'da rakip generaller arasında Nisan 2023'ten beri süren savaş onbinlerce kişinin ölümüne ve 11 milyondan fazlasının da yerinden olmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'e göre yerinden edilenlerden 3,1 milyonu ülke sınırları dışında sığınacak bir yer arıyor (AFP)

• 12/30

  10 Kasım 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Deyr El Balah'ta Filistinliler yemek kuyruğunda. BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze'nin kuzeyinde kıtlık yaşanabileceğini belirterek, "Açlık İsrail devleti tarafından silah olarak kullanılıyor" dedi. Lazzarini, "Gazze Şeridi'ne girmesine izin verilen yardım yetersiz. Günde ortalama 30 tırın biraz üzerinde ve bu günlük ihtiyacın yalnızca yüzde 6'sına tekabül ediyor" ifadelerini kullandı (Ramadan Abed/Reuters)

• 13/30

  9 Kasım 2024 - Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Berlin Duvarı'nın yıkılışının 35. yıldönümünde düzenlenen çiçek bırakma törenine katıldı. Törende Soğuk Savaş döneminde Doğu Berlin'den Batı Berlin'e geçerken hayatını kaybedenler anıldı. Berlin Duvarı'nın yıkılışının yıldönümü kapsamında her yıl canlı müzik, sergiler ve eski duvarın bir ucundan diğerine yapılan koşu da dahil olmak üzere çeşitli etkinlikler gerçekleştiriliyor (Ebrahim Noroozi/AP)

• 14/30

  8 Kasım 2024 - İspanya'daki atlı sivil muhafızlar, ölümcül afetin ardından ülkenin doğusundaki Valensiya bölgesinde zarar gören araçların yanından geçerek mağdurları arıyor. Ülkede son 50 yılda yaşanan en kötü sel felaketi, 210'dan fazla kişinin ölümüne, onlarca kişinin kaybolmasına ve kasabaların çamur altında kalmasına yol açtı. Sel özellikle Valensiya'da büyük bir yıkıma sebep oldu (Jose Jordan/AFP)

• 15/30

  7 Kasım 2024 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye sarılıyor. Avrupa Siyasi Topluluğu'nun 5'inci zirvesi, kıtanın karşı karşıya olduğu güvenlik zorluklarını ele almak amacıyla Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de başladı. Zirvede Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderleriyle üye olmayan ülkelerin liderleri bir araya geliyor. Ana gündem maddeleri arasında düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği ve iklim de var (Ludovic Marin/AFP)

• 16/30

  6 Kasım 2024 - 2024 ABD Başkanlık Seçimi'ni kazanan Donald Trump, Florida eyaletindeki West Palm Beach Kongre Merkezi'nde konuşma yaptı. Trump, zafer konuşmasında kendisini destekleyen herkese teşekkür etti ve ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulundu. Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterse de Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak zafere ulaştı. Trump, rakibi Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'ten yaklaşık 5 milyon fazla oy aldı (Jim Watson/AFP)

• 17/30

  5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP)

• 18/30

  4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP)

• 19/30

  3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP)

• 20/30

  2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters)

• 21/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

• 22/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 23/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 24/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 25/30

  28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP)

• 26/30

  27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters)

• 27/30

  26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters)

• 28/30

  25 Ekim 2024 - Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sırasında Kursk bölgesinde Rus askerleriyle girdiği çatışmada hayatını kaybeden Ukraynalı asker Volodimir Baranov için Çernihiv'de düzenlenen cenaze töreninde halk milli marş söylüyor (Maksym Kishka/Reuters)

• 29/30

  24 Ekim 2024 - Mozambik'in başkenti Maputo'daki Maxaquene mahallesinde protestocular, güvenlik güçleriyle çatıştı. Çevik kuvvet polisi, iki muhalifin vurularak öldürülmesinden günler sonra seçimlere hile karıştırıldığı iddiasıyla eylem düzenleyen kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Avrupa Birliği gözlemcileri de Mozambik seçimlerinde düzensizlikler ve bazı sandık sonuçlarında oynama olduğunu tespit etmişti (Alfredo Zuniga/AFP)

• 30/30

  23 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta un kıtlığı yaşanıyor. İsrail, Gazze Şeridi'ne gıda, su, yakıt ve elektrik girişini engellemeye devam ediyor. Savaştan önce bile Gazze nüfusunun sadece yüzde 4'ü güvenli ve temiz suya erişim sağlayabiliyordu. Öte yandan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, "Gazze'nin kuzeyindeki çocuk felci aşılama kampanyasının son aşamasının artan şiddet ve erişim eksikliği nedeniyle ertelenmesinden büyük endişe duyduğunu" söyledi (Bashar Taleb/AFP)

Abu Dabi Kitap Fuarı'nda, Taha Hüseyin yılın kişisiydi. Arapça Dil Merkezi, Taha Hüseyin'in tüm kitaplarını yayınlamak için Mısırlı Daru'l-Maarif yayıneviyle yeniden sözleşme yaptı. Dizide, daha önce okumadığım üç kitap daha bulunca çok mutlu oldum.

Gözden kaçırılması, bilinmemesi ya da yok sayılması doğru olmayan kitap veya kişileri birilerinin gözden kaçırması mümkün.

Bu, farklı dillerde on binlerce kitap toplayan biri olarak benim başıma geldi. Amerika'da önce Harvard, daha sonra Chicago üniversitelerine (1993) misafir öğretim üyesi olarak gittiğimde John Rawls'un "Bir Adalet Teorisi" (1971) adlı kitabıyla ilk kez Harvard'da tanıştım.

Chicago Üniversitesi'nde de Marshall Hodgson'ın "İslam'ın Serüveni: Bir Dünya Medeniyetinde Bilinç ve Tarih adlı" (ve 1972'de yazarın ölümünden sonra üç cilt halinde basılan) kitabını tanıdım.

"Bir Adalet Teorisi", hukuk ve siyaset felsefesine vâkıf olmayı gerektiren zor bir kitap. Onu bir haftada okudum.

Sonra hikâyesini ve ateşlemiş olduğu, hala da ateşlediği tartışmaları takip ettim; bu kitaba eklenen veya eleştiren onlarca kitap yayımlandı.

O zamandan bu yana bu kitabı şimdi de olduğu gibi ramazan ayında okurum ve yanına Amartya Sen veya McIntyre gibi bir eleştirmenini de eklerim.

Genç yaşta ölen Marshall Hodgson (1922-1968) ise o muhteşem kitabını yazmış, ancak basılı halini görememiş; kitapla daha sonra karısı ve öğrencileri ilgilenmiş.

Hodgson, İslam tarihi ve medeniyeti alanında, büyük bir kısmında neredeyse yenilikçi olan bir teorinin sahibidir.

Bu hacimli kitap, çok sayıda jeostratejik plan içerse de aslında benim Almanya'da eğitim alırken tanıştığım bir "düşünce tarihi" çalışması. Kitabın başlığında "serüven" kelimesini kullanmış.

İctihad dergisinde kitap ve yazar hakkında iki sayı (1998) yayımladığımda bu başlığı tercüme ederken "serüven" ve "tecrübe" kelimeleri arasında tereddütte kalmıştım.

Ancak kitabı ramazan ayında çokça okuduğum için doğru tercümenin "tecrübe" olduğuna kanaat getirdim.

Kitabın üç cildi de Arapçaya tercüme edilirken (ki bu iyi bir çeviridir) çevirmenin "İslam'ın Serüveni" başlığını kullanması beni bu yüzden rahatsız etti! Kitabın okura ait olduğu ya da okurun yorumlama yetkisine sahip olduğu söylenir.

Ama bence "Bir Adalet Teorisi" ya da "İslam'ın Serüveni" gibi bir kitap, yazarın zihnine ve kalbine nüfuz edebilmemiz için, aşinalık sınırlarına kadar okunmalı.

"Bir Adalet Teorisi"nden sonra Rawls'un eleştirmenlerin eleştirilerine cevap olarak yazdığı "Hakkaniyet Olarak Adalet" kitabını okudum.

İnsanın fikir dünyasını değiştiren kitaplar var ve o kadar çoklar ki saymak mümkün değil. Bundan dolayı belirli kitaplara sürekli müracaat etmekle yetinmek ve huzur bulmak gerekir.

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. 

Independent Türkçe için çeviren: Asasmedia

Şarku'l Avsat