Peru taht oyunlarında yeni perde: Castillo, yerine geçen yardımcısı Boluarte'ye "gaspçı" dedi

Görevden alınan cumhurbaşkanı hapishanede "aşığlanmış ve alıkonulmuş" olduğunu söylerken, gösterilerde ölenlerin sayısı arttı

Peru'da gösterilerin yoğunlaştığı güneydeki Arequipa, ülkenin ikinci büyük kenti ve Peru Anayasa Mahkemesi'ne ev sahipliği yapıyor (AFP)

Peru'daki protestolarda ölü sayısı 7'ye çıkarken, Peru Cumhuriyeti Kongresi tarafından azledilerek hapse atılan eski Cumhurbaşkanı Pedro Castillo, yerine geçen eski yardımcısı Dina Boluarte için "gaspçı" dedi.

"Darbe" yapmakla suçladığı kongreyi 7 Aralık'ta feshetme kararı alan Castillo'nun bu kararını kolluk güçleri tanımayınca, milletvekilleri karşı hamle yaparak Castillo'yu azletmişti. Castillo'nun görevinden alınması kararı, 101 lehte oya karşı 6 aleyhte ve 10 çekimser oyla kabul edilmişti.

Ertesi gün Castillo'nun yardımcısı ve siyasette fazla deneyimli olmayan Boluarte yemin ederek göreve başlamıştı.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Latin Amerika ülkesinin ilk kadın cumhurbaşkanı oluveren Boluarte'nin normalde Nisan 2026'da yapılacak seçimleri iki sene erkene alma önerisi, sokağa çıkan Castillo taraftarlarını sakinleştirmeye yetmedi.

Ombudsmanlık ve hastane sözcüleri, polisle çatışmalarda silahla vurularak ölen 7 kişiden 6'sının, başkent Lima'nın güneyindeki Andahuaylas kentinde hayatını kaybettiğini duyurdu. Ayrıca, ölenlerden 5'inin 18 yaşından küçük olduğu kaydedildi. Gösterilerde en az 15 polis yaralandı.

Ülkenin güneyindeki Apurimac, Arequipa ve Ica kentlerinde yoğunlaşan gösterilerde kongre "darbecilikle" suçlanıyor. 

Lima'nın San Martin Meydanı'ndaki göstericilerden Laura Pacheco, Castillo'nun "yalan ve hileyle" görevden alındığını öne sürdü:

O cumhurbaşkanı olmayı hak etmiyor, halk tarafından seçilmedi. Demokratik haklarımızı savunuyoruz, bir gaspçı tarafından yönetilmek istemiyoruz.

Castillo, elle kaleme alarak dışarıya ulaştırdığı ve Twitter hesabından paylaşılan mektubunda şöyle dedi:

Size, hükümetimin en zor durumunda sesleniyorum; aşağılanmış, hücre hapsinde, kötü muamele altında ve alıkonulmuş durumda ama sizin güveniniz ve mücadelenizle, egemen halkın görkemiyle kuşanmış, aynı zamanda atalarımızın şanlı ruhundan ilham almış haldeyim.

Devrilmiş lider, "gaspçı" Boluarte karşısında kendisinin meşru cumhurbaşkanı olduğu iddiasını vurguladığı mektubunun sonunda derhal kurucu meclis toplanmasını ve özgürlüğünün geri verilmesini talep etti.

Yeni cumhurbaşkanını aynı akıbet bekliyor olabilir

Boluarte, yerine geçtiği Castillo gibi, 1930'da ölen Marksist-Leninist entelektüel Jose Carlos Mariategui'nin izinden giden Özgür Peru partisinin üyesiydi ama geçen yıl seçilmesinden yaklaşık 6 ay sonra bir röportajda partinin çizgisini benimsemediğini söyleyince ihraç edilmişti. Castillo da kabine kurmadaki anlaşmazlıklar nedeniyle partiden haziranda ayrılarak yoluna bağımsız olarak devam etti. 

Sadece üç hafta öncesine kadar kongredeki çoğunluk, nüfus müdürlüğünde avukat olarak çalıştığı sırada usulsüzlük yaptığı gerekçesiyle Boluarte'nin de azledilmesini istiyordu ama teklif geri çekildi. Yorumculara göre, milletvekillerinin tek amacı önce Castillo'yu devreden çıkarmaktı.

Eski Peru Seçim Komisyonu Başkanı ve Lima Katolik Üniversitesi siyaset bilimi öğretim üyesi Fernando Tuesta, Guardian'a yaptığı açıklamada krizin henüz sona ermediğini belirtti:

Zaten zayıf olan Dina Boluarte hükümeti güvenilmez bir kongreyi ve bazı koltukları boş kabineyi idare etmek zorunda ve hepsinden önemlisi, öfke düzeyi gittikçe daha da artan gösterileri nasıl yatıştıracağını bilmeli. Eğer bunlarla başa çıkamazsa kendisi saldırıların merkezine oturabilir.

Gelişmeleri, Americas Quarterly'deki makalesinde değerlendiren Perulu siyaset bilimi uzmanı ve gazeteci Andrea Moncada, Boluarte'nin bazı avantajlarını şöyle sıraladı:

Hiçbir zaman Castillo'nun yakın çevresinde olmadı, yani eski cumhurbaşkanına yönelik artan yolsuzluk suçlamaları nedeniyle lekelenmedi. Aksi durumda hükümetinde yer almayı reddedecek teknokrat ve politikacıları davet ederek bir kabine kurmasına yardım edebilir bu özelliği. Boluarte'nin kimlerle beraber yönetmek isteyeceği bundan sonra belirleyici olacak.

Lima'daki Peru Araştırmaları Enstitüsü'nün kasımda yaptığı ankete göre, halkın yüzde 86'sı kongreden ve yüzde 61'i Castillo'dan memnun değildi. Ankete katılanların yüzde 87'si Castillo'nun görevden alınması halinde erken cumhurbaşkanlığı ve kongre seçimleri yapılmasını tercih ediyordu. 

 

Independent Türkçe, AA, Guardian, Telesur, Americas Quarterly

Derleyen: Engin Esen

DAHA FAZLA HABER OKU