Panik yaratan "domates gribine" dair bilinen her şey

Uzmanlara göre salgına verilen isim, olumsuz sonuçlar doğurabilir

Hindistan'da ortaya çıkan salgının genetiğine dair çalışmalar sürüyor (Reuters)

Hindistan'da en az 82 çocuğu etkileyen yeni salgın dünyayı alarma geçirdi. "Domates gribi" adı verilen salgının ilk kez 6 Mayıs'ta ülkenin Kerala eyaletinin Kollam bölgesinde tespit edildiği belirtiliyor. Hastalığın şimdiye kadar bulaştığı çocuklardan hiçbiri 5 yaşın üzerinde değildi.

Prestijli tıp dergisi Lancet'e göre, salgının adı, vücutta görülen iri, kırmızı kabarcıklardan geliyor. Bu kabarcıklar yer yer ufak domates boyutlarına ulaşabiliyor.

Domates gribinin kaynağı ne?

Lancet, Domates Gribi'ni yaşamı tehdit etmeyen, ancak salgının yayılmasını önlemek için dikkatle yönetilmesi gereken "yüksek derecede bulaşıcı" bir hastalık diye tanımlıyor.

Dergide yayımlanan bir makalede, konuyla ilgili şu ifadelere yer veriliyor:

Nadir görülen viral enfeksiyon, şimdilik endemik durumda ve yaşamı tehdit etmediği düşünülüyor. Ancak, Kovid-19 pandemisinin korkunç deneyimi nedeniyle ihtiyatlı yönetilmesini arzuluyoruz.

Hastalığın ilk kez tanımlandığı Lancet makalesinde hastalığın Kovid-19'a benzer semptomlar gösterdiği ama SARS-CoV-2'yle ilgisinin olmadığı ifade edildi.

Hastalığa tam olarak hangi virüsün neden olduğuna dair çalışmalar sürüyor. Uzmanlara göre domates gribi, yeni bir virüsten ziyade çocuklarda chikungunya veya dang humması hastalıklarının bir sonucu olabilir.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Chikungunya, virüs kaynaklı akut ateşli bir hastalık. Kelime anlamı yerel Tanzanya dilinde "iki büklüm yapan" anlamına geliyor. Eklem iltihapları ve şiddetli ağrılara bağlı olarak hastanın hareketlerinde ve duruşunda kısıtlanma gelişmesine sebebiyet veriyor.

Dang humması da tropikal ve subtropikal bölgelerde endemik görülen, şiddetli grip benzeri semptomlara neden olan viral bir hastalık. Bu da şiddetli kemik ağrılarıyla karakterize ediliyor. Dang virüsünün bilinen 4 tipi mevcut. Bir tipiyle hastalık geçirenler diğer tipleriyle de tekrar hastalanabiliyor.

İki hastalığın da sivrisineklerden insanlara geçtiği biliniyor.

Bunun yanı sıra uzmanlar, virüsün el, ayak ve ağız hastalığının yeni bir çeşidi olabileceğine inanıyor. Çin, Japonya, Malezya ve Tayvan gibi uzak doğu ülkelerinde görülen bu hastalık, özellikle 5 yaş altı çocuklarda görülen, çok bulaşıcı bir viral enfeksiyon. Nadiren daha büyük çocuklarda ve yetişkinlerde de görülebiliyor.

Hindistan'daki Sör Gangaram Hastanesi'nin Kıdemli Danışmanı Dr. Dhiren Gupta, "Eklem ağrıları ve yüksek dereceli ateş gibi ek semptomları olan bir el, ayak, ağız hastalığı şekli gibi görünüyor" diyor:

Zaten el ayak ağız hastalığının kendisi, farklı enterovirüslerin neden olabileceği bir sendrom. Semptomlar virüsün tipine göre değişir, hastanın yaş grubu ve bağışıklık durumuna göre de değişir. Genel olarak, genel popülasyonda hayati tehlike oluşturmaz.

Domates gribi yanlış bir isim

Bu arada tıpçılar, yeni salgının halk arasında domates gribi diye adlandırılmasının olumsuz sonuçlar doğurabileceğini vurguluyor.

Buna göre söz konusu niteleme, bazı insanların hastalığın domateslerden bulaştığına inanmasına sebebiyet verebilir.

Dr. Gupta, halkın Kovid pandemisinden yeni yeni çıkmaya başadığını ve yeni endemik hastalıklara karşı çok hassas olduğunu belirtiyor. Bu nedenle domates gribinin patlak verdiği haberi de insanlarda paniğe neden olabilir. 

 

 

Çocuklarda maruziyet riski daha yüksek

Lancet makalesinde, "Viral enfeksiyonlar bu yaş grubunda yaygın olduğundan ve bulaşmanın yakın temas yoluyla meydana gelmesi muhtemel olduğundan, çocukların domates gribine maruz kalma riski daha yüksek" ifadeleri yer alıyor:

El, ayak ve ağız hastalığına benzerlikler göz önüne alındığında, çocuklarda domates gribi salgını kontrol altına alınıp önlenmezse hastalık yetişkinlerde de yayılarak ciddi sonuçlara yol açabilir.

Domates gribinde semptomlar

Domates gribinin özellikle çocukları ve bağışıklığı zayıf yetişkinleri etkilediği belirtiliyor. Çocuklarda görülen birincil belirtiler arasında yüksek ateş, kızarıklık ve eklemlerde yoğun ağrı yer alıyor. Bunlar Chikungunya'ya benziyor.

Vücut ağrıları, ateş ve yorgunluk gibi bazı semptomları ise Kovid-19 hastalarının yaşadıklarını andırıyor. Diğer semptomlar arasında eklem şişmesi, mide bulantısı, ishal, su kaybı, eklem ağrıları ve yüksek ateş mevcut. Bunlar dang hummasını andırırken, ciltteki kızarıklıklar da bazı hastalarda göze çarpıyor.

Teşhis ve tedavi için ne yapılıyor?

Bu belirtileri gösteren hastalar, dang, chikungunya, zika virüsü, varicella-zoster virüsü ve herpes teşhisi için moleküler ve serolojik testlerden geçiriliyor.

Domates gribinin tedavisi veya önlenmesi için kullanılabilecek herhangi bir antiviral ilaç veya aşı mevcut değil.

Sağlık uzmanları yayılmayı önlemek için "izolasyon" tavsiyesinde bulunuyor.

Buna göre hastalığın önlenmesi için için en iyi çözüm, hijyen. Hasta çocukların diğerleriyle oyuncak giysi veya yiyecek paylaşması da engellenmeli.

Lancet'teki makalede şöyle yazıyor:

Enfeksiyonun diğer çocuklara veya yetişkinlere yayılmasını önlemek için belirtilerin başlangıcından itibaren 5 ila 7 gün boyunca izolasyon gerekli.

 

Independent Türkçe, Lancet, Livemint, India Today, 9 News

Derleyen: Çağla Üren

DAHA FAZLA HABER OKU