Küresel ekonomik gelişmelere yönelik son dönemde yapılan değerlendirmeler, uluslararası kuruluşların yıllık raporları ve ekonominin seyri ile ilgili hararetli tartışmalarla birlikte stagflasyon denilen olguya yapılan atıflar çoğaldı.

Bu terim ilk olarak 1965'te, söz konusu dönemde muhalefette olan Muhafazakar Parti'nin gölge hazine bakanıi Britanyalı politikacı Iain MacLeod tarafından kötüleşen ekonomik koşulları tanımlama bağlamında ortaya atıldı.

MacLeod, kötü ekonomik durumu şöyle tanımlamıştı:

Bugün çok kötü koşullarda yaşıyoruz. Çünkü yalnızca bir fiyat enflasyonundan veya yalnızca bir durgunluk durumundan muzdarip değiliz. İkisini birlikte yaşıyoruz ve bu da bir tür stagflasyon sayılabilir.

MacLeod'un muhalefette olmasına rağmen buhran yerine durgunluk ifadesini kullandığına dikkat edelim.

Bunun nedeni, bir devlet adamı olarak İkinci Dünya Savaşı öncesinde yaşanmış sıkıntılı, kötü hazırlanmış ve oldukça taraflı Versailles Antlaşması ile birlikte bu yıkıcı savaşın nedenlerinden biri olan ekonomik dönemi hatırlatma konusundaki isteksizliği olabilir.

Stagflasyonla mücadeleyi karmaşık zorluklar çevreliyor. Zira durgunluk bileşenine karşı alınacak önlemler enflasyonda alevlenmeye neden olabilir.

Diğer yandan enflasyon bileşenine karşı önlemler de durgunluğu şiddetlendirebilir. Stagflasyonla mücadele çok zor olduğundan ekonomik olarak gelişmiş bir ülkeden bir yetkilinin, küresel ekonomiye ilişkin bir raporu tartıştığımız toplantıda verdiği tepkiye şaşırmadım.

Söz konusu yetkili, stagflasyonun olası belirtilerinin görülmediğini kanıtlamak için çeşitli argümanlar sunmuş ve bu yazının başlığına seçtiğim "Lütfen stagflasyon demeyin" demişti.

Katılımcılardan "stagflasyon" terimini kullanmamalarını rica etmiş ve beklentileri rasyonalize etmek amacıyla mevcut durumu geçici fiyat artışlarıyla birlikte piyasalarda yaşanan darboğazlar şeklinde tanımlamayı tercih etmişti. 
 

Bu terim yaygınlaşmadan önce yapılan ekonomik analizler, işsizliğin eşlik ettiği fiyat enflasyonu ve durgunluk olgularının çeliştiği ve eş zamanlı yaşanmayacakları eğilimindeydi.

Yani ya daha yüksek işsizlik oranı pahasına enflasyon düşer ya da aksi yaşanırdı.

1980'lerden 2008 küresel finans krizine kadar gelişmiş ülkelerin tanık olduğu ekonomik patlama dönemlerinde, işsizlik ve enflasyonda istikrarlı bir düşüş ve ekonomik dalgalanmaların azaltılmasıyla birlikte artan verimlilik sayesinde ekonomik büyümenin devam edebileceği ortaya çıktı.

Bir dönem ABD Merkez Bankası başkanlığı da yapan ekonomist Ben Bernanke, "Büyük Ilımlılık" dönemi olarak adlandırılan dönemde yaşanan patlamayı 3 nedenle açıklıyordu:

Olumlu yapısal değişiklikler, izlenen ekonomi politikalarında iyileşme ve iyi şans.

Ancak 4 yıl geçmedi ki küresel ekonomi tek başına talihsizliğe bağlanamayacak, en büyük finans kriziyle karşı karşıya kaldı.

Krizin nedenleri üzerine yapılan araştırmalar ve meclis soruşturma raporları, finans piyasalarına yönelik yetersiz denetimi, manipülasyonu, sahtekarlığı ve finans piyasalarının üstlerine düşen rolü oynamadıklarını açığa çıkardı.

Dünya tıpkı işsizlik oranlarının düştüğü ve yıllık fiyat değişimlerinin en düşük seviyeye gerilediği bu büyük ılımlı dönem gibi geçen yüzyılın yetmişli yıllarında da işsizlik oranlarındaki en az yüzde 6'lık artışla birlikte petrol fiyatlarındaki yükselişe tanık oldu.

Ortalama fiyat enflasyonunun yüzde 7,5'in üzerine çıktığı zor bir stagflasyon dönemi yaşandı. Bu oranlar, gelişmiş ekonomilerin performans standartlarına göre çok yüksekti.

Bu kriz ve buna karşı alınan önlemlerin, gelişmekte olan ülke ekonomileri üzerinde ciddi yankıları oldu.

Gelişmekte olan ülkeler bu dönemde yüksek oranda dış borçlanmaya gitmiş olduklarından uluslararası faiz oranlarındaki yükselişe hazırlıksız yakalandılar.

Bu da döviz kurlarında çalkantılara, finans akışında dalgalanmalara ve ülkelerin borçlarını geri ödeyememesine neden oldu.

Gelişmekte olan ülkeler, ilk küresel borç dalgası olarak bilinen dönemin sonunda tanık olunduğu gibi, borç krizinden çıkmak için uygulamak zorunda kaldıkları prosedürleri ve politikaları benimsediler.

Geçtiğimiz aylarda pamuk, kereste, yarı iletkenler ve hazır giyim gibi çeşitli emtia fiyatları ve üretim girdilerinin oranında ardı ardına artışlar yaşandı.

Francesca Cassells ve Prachi Mishra tarafından bu ay yayınlanan bir makalede, koronavirüs salgını sırasında gıda fiyatlarında yaklaşık yüzde 40'lık sıçramalar olduğuna işaret edildi.

Bu durum, gıda tüketiminin hane halkı harcamalarının büyük bir bölümünü oluşturduğu düşük gelirli ülkeler üzerinde baskılara neden oluyor.

Gıda fiyatlarındaki artışın devam etmesiyle birlikte Dünya Ticaret Örgütü Genel Direktörü Ngozi Okonjo-Iweala, ülkeleri genel olarak uluslararası ticarette ve özel de gıda ürünleri ticaretinde kurallara uymaya davet etti.

Tarım ve gıda ürünlerinde uluslararası ticari hareketi kolaylaştırmak için çarpık önlemlerden vazgeçme çağrısı yaptı.

İngiliz Economist dergisi peş peşe iki sayısında, pandemi sonrası piyasalardaki ürün kıtlığı olgusunu ve tedarik zincirlerinin salgının ardından üreticilern ve tüketicilerin artan taleplerine ayak uyduramaması nedeniyle piyasalarda yaşanan kaosu ele aldı.

Bu dönemde aynı şekilde petrol, kömür ve doğal gaz fiyatları da geçtiğimiz mayıs ayından bu yana yüzde 95 oranında arttı.

Pandemiyi ve üretim hatları ile nakliye lojistiğinde neden olduğu aksaklıkları suçlamak kolay. Ancak pandemi öncesinde takip edilen ve sonrasında sürdürülen, ticari hareketi engelleyen, fiyatları artıran ve mal arzını azaltan korumacı tedbirlerin etkisini görmezden gelmek de mümkün değil.

Buna ek olarak aşırı siyasi baskılar ve aceleyle alınan doğaçlama önlemler, karbon emisyonlarını azaltmaya geçiş dönemini yönetme politikalarını da çarpıttı.

Yeni ve yenilenebilir enerjiye yapılan yatırımlar halen gerekli seviyenin yarısından daha az. Paris İklim Anlaşması'na katılan ülkelerin taahhütlerine uygun olarak 2050 veya 2060 yılına kadar nötr karbon hedeflerine ulaşmak için geleneksel enerji sektörlerinden çekilme politikaları, kötü yönetim ve disiplinsizlik nedeniyle zarar görüyor.

Denetleyici ve yasal önlemler korkusuyla eş zamanlı olarak ortaya çıkan bu kargaşa, fosil yakıtlara yapılan yatırımların azalmasına neden oldu.

Economist'e göre fosil yakıtlar 2015'ten bu yana yüzde 40 oranı ile birincil enerji ihtiyacının yüzde 80'inden fazlasının ana kaynağı olmaya devam ediyor.

Avrupa ülkeleri, Glasgow'un İklim Zirvesi'ne ev sahipliği yapmaya ve iklim sorunlarının müzakere edilmeye hazırlanıldığı bir dönemde, karmaşık jeopolitik riskler ve artan gaz fiyatları ile birlikte yıllardır kapısına kilit vurmuş oldukları ve bir daha kullanmamayı taahhüt ettikleri kömürle çalışan elektrik santrallerini yeniden çalıştırmak zorunda kaldılar.

Enflasyonist baskılarda bir artış veya bir durgunluğa ilişkin yükselen beklentiler şaşırtıcı değil.

Şarkul Avsat bu yılın mart ayında, bu satırların yazarının enflasyonun dönüşüne ilişkin artan işaretler hakkındaki bir makalesini yayımlamıştı.

Makalemde, tam ve kısmi bir kapanma döneminden sonra pandemi ile getirilen kısıtlamaların gevşetilmesiyle birlikte, arz talebine yetişme gücünün zayıf olması nedeniyle mal ve hizmet fiyatlarının artacağını belirtmiştim.

Orta olarak sınıflandırılan ülkelerin, enflasyon beklentilerini kontrol altına almak için kısa vadeli menkul kıymetleri hedef alan küresel faiz oranlarındaki ani değişikliklerin etkisine karşı erken önlemler almaları gerektiğini söylemiştim.

Özellikle de kredi notlarının düşürülmesi halinde buna eşlik edebilecek döviz kurlarındaki değişikliklere ve gerçek borç maliyetindeki artışlara karşı uyarıda bulunmuştum.

Geçen yılın şubat ayında yayınlanan makalemde de durgunluk korkularına, bazı gelişmekte olan ülkelerin küresel ortalamanın altında büyüme oranlarına tanık olacakları ve uzun sürebilecek bir döneme girmeleri ihtimaline değinmiştim.

O dönemde V veya U tipi bir yol izleyen hızlı toparlanma hakkında söylenenlerin, kamu harcamalarını artırma ve düşük maliyetle borç alabilme yeteneği ile bağlantılı olduğunu ve bunun çoğu gelişmekte olan ülke için mümkün olmadığını söylemiştim.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  23 Aralık 2024 - Mozambik'te protestocular başkent Maputo'da yanan bir barikatın yanında toplanıyor. Hile iddialarının haftalarca süren ölümcül sokak çatışmalarını tetiklemesinin ardından ülkenin en yüksek mahkemesi, iktidar partisinin tartışmalı ekim seçimindeki zaferini onayladı. Kararın ardından muhalefetin ayaklanma tehdidinde bulunması sonrası Güney Afrika ülkesinde daha fazla şiddet olayının patlak vermesinden endişe ediliyor (Amilton Neves/AFP)

• 2/30

  22 Aralık 2024 - Filistinliler, İsrail'in Gazze'deki El-Jalaa Caddesi'ne düzenlediği saldırıda isabet alan sivil aracı inceliyor. Gazze Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan son güncellemeye göre, İsrail saldırıları son 24 saatte Gazze Şeridi genelinde en az 32 Filistinlinin ölümüne ve 54 kişinin yaralanmasına yol açtı. İsrail güçleri, kuşatma altındaki Kuzey Gazze'de zorlukla faaliyet gösteren Kamal Adwan Hastanesi'nin içindeki ve yakınındakilere tahliye emri verdikten sonra hastaneye saldırı düzenledi (Omar Al-Qattaa/AFP)

• 3/30

  21 Aralık 2024 - Dün akşam Almanya'da en az 5 kişinin ölümüne ve 200 kişinin yaralanmasına yol açan saldırının gerçekleştiği Noel pazarının yakınındaki kilisenin girişine çiçekler bırakılıyor. Ölümcül saldırıda bir kişi aracını pazardaki kalabalığın üzerine sürmüştü. Kiliseye çiçek bırakanlardan Almanya Başbakanı Olaf Scholz, ülkenin birlik içinde kalması gerektiğini vurgulayarak failin cezasız kalmayacağına söz verdi. Polis, saldırıdan sorumlu olduğunu düşündüğü 50 yaşındaki Suudi Arabistanlı bir doktoru gözaltına aldı (Michael Probst/AP)

• 4/30

  20 Aralık 2024 - Tayvan'da ana muhalefetteki Çin Milliyetçi Partisi (Komintang) milletvekilleri (beyaz giyenler) parlamentoya girmeye çalışıyor. Demokratik İlerleme Partisi'nden (DPP) çok sayıda milletvekili, perşembe gecesi parlamentoyu basarak tartışmalı tasarıların geçmesini önlemek için Yasama Yuanı'na girişleri engellemiş ve içeride barikat kurmuştu. Sözkonusu yasa tasarıları arasında seçilmiş yetkililerin görevden alınma koşullarının sıkılaştırılması için planlanan bir değişiklik de yer alıyor (I-Hwa Cheng/AFP)

• 5/30

  19 Aralık 2024 - Luigi Nicholas Mangione, Pensilvanya'nın Hollidaysburg kentindeki Blair County Adliyesi'nden ayrılıyor. UnitedHealthcare CEO'su Brian Thompson'ı 4 Aralık'ta Manhattan'da bir sokakta vurmakla suçlanan 26 yaşındaki Mangione, geçen hafta Pensilvanya'daki bir McDonald's'ta görüldüğünde sona eren, ülke çapında bir aramayı tetiklemişti. Eski veri mühendisi, cinayetle ilgili suçlamalarla yüzleşmek üzere New York'a iade edilme çabalarıyla mücadele ederken bu eyalette hapiste tutuluyor (Gene J. Puskar/AFP)

• 6/30

  18 Aralık 2024 - Suriye'de başkent Şam'ın dışındaki Cobar'da bir aile, tahrip olmuş mezarlıkta. Baas rejiminin devrilmesinin ardından Suriye'de toplu mezarlar ve cesetler bulunmaya devam ediyor. Şam'daki Seyyide Zeynep bölgesinde bir depoda aralarında çocukların da olduğu, 20'den fazla kişiye ait olduğu düşünülen ceset kalıntıları bulundu. Öte yandan Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB'nin Suriye'nin yeniden imarına katkı sağlamaya hazır olduğunu belirtti (Aris Messinis/AFP)

• 7/30

  17 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus kentinde Filistinli bir kız çocuğu yemek dağıtım merkezinde sıra bekliyor. Gazze Savaşı sürerken, ateşkesin sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılmasına dair aylardır süren açmazın ardından İsrail ve Hamas'ın anlaşmaya yakın olabileceği belirtiliyor. İsrail'in Gazze'deki askeri varlığını sürdürmekte ısrar etmesi ve Hamas'ın İsrail askerleri çekilene kadar rehineleri serbest bırakmayı reddetmesi nedeniyle bu yıl defalarca yapılan görüşmeler başarısızlıkla sonuçlanmıştı (Bashar Taleb/AFP)

• 8/30

  16 Aralık 2024 - Almanya'da Başbakan Olaf Scholz başkanlığındaki hükümet, Federal Meclis'te yapılan güven oylamasını geçemeyerek düştü. Hür Demokrat Parti'nin (FDP) ayrılması sonrasında Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller'den oluşan koalisyon hükümeti dağıldı ve erken seçimin yolu açıldı. Almanya 23 Şubat'ta sandık başına gidecek (John Macdougall/AFP)

• 9/30

  15 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'da sokaklara dökülen halk, ülkenin yeni yöneticilerinin belirlediği bayrağı açtı. Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye'de Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından ilk kez Şam'a gitti. Pedersen, "Elbette bu değişim kendi başına büyük umutlar oluşturuyor, ancak hepimiz önümüzde hala birçok zorluk olduğunu biliyoruz" diye konuştu. Öte yandan Golan Tepeleri civarındaki tampon bölgeye giren İsrail ordusu, işgali daha ileriye taşıyarak başkent Şam'ın 25 kilometre yakınlarına kadar sokuldu (Amr Abdallah Dalsh/Reuters)

• 10/30

  14 Aralık 2024 - Güney Kore Ulusal Meclisi Başkanı Woo Won-sik, Seul'daki genel kurulda, Başkan Yoon Suk Yeol'un azledilmesine yönelik önergeyi kabul ederek tokmağı vuruyor. Güney Koreli milletvekilleri, 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişiminin ardından Yoon'un görevden alınması için bugün oy kullandı. Yoon, önergenin kabulünden sonra yaptığı açıklamada "Şimdilik ara versem de halkla birlikte geleceğe uzanan yolculuğumu sürdüreceğim" dedi (YONHAP/AFP)

• 11/30

  13 Aralık 2024 - İtalya'da polis, öğrencilerin Filistinlilere destek ve hükümetin politikalarına karşı eylemi sırasında, Torino Politeknik Üniversitesi'nin önünde nöbet tutuyor. USB ve Cobas sendikalarının düzenlediği eğitim, ulaşım ve kamu sağlığını kapsayan ulusal grev gününde, Reuters'e konuşan bir sendika sözcüsü "Bizim grevimiz savaş ekonomisine ve dolayısıyla hükümetimizin İsrail devletine verdiği desteğe karşı bir grev" dedi. Hükümetin İsrail politikalarının protesto edilmesinin yanı sıra daha yüksek ücretler ve daha kısa çalışma haftası da eylemcilerin talepleri arasında yer alıyor (Marco Bertorello/AFP)

• 12/30

  12 Aralık 2024 - Donald Trump, Time dergisinin New York Borsası'nda düzenlediği Yılın Kişisi etkinliğinde konuştu. Time, seçilmiş başkanın artık "dünyanın en güçlü adamı" olduğunu belirtti. Dergiden yapılan açıklamada Trump'ın, "tarihi boyutlarda bir geri dönüşe imza attığı, nesilde bir kez görülen siyasi bir yeniden yapılanmaya öncülük ettiği" belirtildi. Trump bu unvanı ilk başkanlık seçim zaferinin ardından 2016 yılında da almıştı (Alex Brandon/AP)

• 13/30

  11 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'nde çocuklar, enkaz yığınlarının arasında su taşıyor. İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları 14 aydan fazla süredir devam ederken, son 15 günde 556 Filistinli hayatını kaybetti, 1511 kişi yaralandı (Ömer el-Kette/AFP)

• 14/30

  10 Aralık 2024 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Malibu kentinde çıkan yangın büyüyor. Rüzgarın şiddetlendirdiği yangın, Hollywood elitlerinin ikamet ettiği kıyı topluluğundaki evleri ve işyerlerini tehdit ediyor (David Swanson/AFP)

• 15/30

  9 Aralık 2024 - Suriyeli kurtarma ekipleri Şam'daki Sednaya hapishanesinde gizli bodrum katlarını ararken insanlar hapishanenin çatısında duruyor. Beşar Esad yönetiminin pazar günü düşmesinden beri, yakınlarından haber almayı uman Suriyeli siviller ülkenin en gizli ve en kötü şöhretli hapishanesi Sednaya'ya akın ediyor. İnsan hakları kuruluşlarınca "insan mezbahası" adıyla anılan Sednaya çok sıkı saklanan bir sırdı ve şu ana dek hapishanenin içinden hiç görüntü hiç alınamamıştı (Abdülaziz Ketaz/AFP)

• 16/30

  8 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'daki Emevi Camii. Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı örgütler başkent Şam'ın kontrolünü ele geçirdi. BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, ülkenin bir dönüm noktasında olduğunu söyledi. Suriyeli muhalifler, bugün 16.00'dan yarın 05.00'e kadar Şam'da sokağa çıkma yasağı ilan etti. Kutlama amacıyla da olsa kalabalık meydanlarda ateş açılmaması için çağrı yapıldı (Aref Tammawi/AFP)

• 17/30

  7 Aralık 2024 - İtfaiyeciler, Hollanda'nın Lahey kentindeki bir mahallede meydana gelen patlamanın etkisiyle yıkılan bir binanın önünde duruyor. Sabah erken saatlerde yaşanan patlamada 5 daire yerle bir oldu. Yetkililer en az bir kişinin hayatını kaybettiğini ve 3 kişinin yaralı olduğunu bildirdi. Enkaz altında kalanların sayısıysa net değil. Patlamanın nedeni henüz bilinmiyor fakat polis olay yerinden hızla ayrılan bir arabayı aradıklarını belirtti (Phil Nijhuis/AP)

• 18/30

  6 Aralık 2024 - Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un görevden alınmasını talep eden protestocular, başkent Seul'deki Ulusal Meclis önünde toplandı. Yoon, hem muhalefetten hem de kendi partisinden aldığı tepkilerle 3 Aralık'taki sıkıyönetim kararından yaklaşık 6 saat sonra geri adım atmak zorunda kalmıştı. Muhalefet partileri, başkanın azledilmesi için önerge verirken sivil toplum kuruluşları da lideri istifaya çağırıyor (Kim Hong-ji/Reuters)

• 19/30

  5 Aralık 2024 - İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus yakınlarındaki Mevasi kampına hava saldırısı düzenledi. İsrail hava saldırıları çarşamba günü Gazze'nin güneyinde yerlerinden edilmiş Filistinlilerin kaldığı kampı vurdu ve yakındaki bir hastanenin yöneticisine göre en az 21 kişi hayatını kaybetti. Cenevre merkezli sivil toplum kuruluşu Avrupa-Akdeniz İnsani Hakları İzleme Örgütü (Euro-Med), İsrail'in dün düzenlediği saldırıda Filistinlileri "diri diri yaktığını" belirtti (Abdel Kareem Hana/AP)

• 20/30

  4 Aralık 2024 - ABD'nin New York kentinin Manhattan bölgesinde polis, Hilton Otel'in önünde gerçekleşen saldırının ardından olay yerindeki mermi kovanlarını işaretliyor. ABD'nin en büyük sağlık sigorta şirketlerinden UnitedHealthcare'in CEO'su Brian Thompson, silahlı saldırıda öldürüldü. Saldırganın olay yerinden bisikletle kaçıp Central Park'a gittiği açıklandı. Polis, sokak ortasında 50 yaşındaki Thompson’ı öldüren katili hâlâ arıyor (Stefan Jeremiah/AP)

• 21/30

  3 Aralık 2024 - Eski Gana Devlet Başkanı ve Ulusal Demokratik Kongre'nin (NDC) başkan adayı John Mahama'nın destekçileri Akra'da, 7 Aralık'ta yapılacak başkanlık seçimi öncesinde seçim konvoyunda NDC siyasi partisinin bayraklarını kaldırıyor. Gana'da iki dönem görev yaptıktan sonra istifa eden Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo'nun yerine geçecek isim için yapılacak oylamada ekonominin yönetimi kilit rol oynayacak. Oylama, Akufo-Addo'nun iktidardaki Yeni Yurtsever Parti'nin (NPP) adayı ve mevcut Başkan Yardımcısı Mahamudu Bawumia'yla eski başkan ve NDC partisinin adayı John Mahama arasında sıkı bir yarışa dönüştü. Akufo-Addo'nun ikinci dönemine ekonomik kriz, enflasyon ve Gana'nın borç yükünü yönetmek için Uluslararası Para Fonu'yla 3 milyar dolarlık bir anlaşma yapmak zorunda bırakan zayıf para birimi damgasını vurmuştu (Olympia De Maismont/AFP)

• 22/30

  2 Aralık 2024 - Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te Avrupa Birliği (AB) kararının ardından başlayan protestolar sürüyor. Hükümet, AB'ye katılım müzakerelerinin 2028'e kadar askıya alınmasına karar vermişti. İçişleri Bakanlığı protestolarda 113 polisin yaralandığını ve 224 göstericinin de gözaltına alındığını duyurdu (Zurab Tsertsvadze/AP)

• 23/30

  1 Aralık 2024 - Şili'nin başkenti Santiago'da dev Örümcek-Adam balonu, Noel festivalinde sokaklardan geçti. Noel sezonunun başlangıcına işaret eden geleneksel Disney geçidinde Oyuncak Hikayesi'nden Buzz Lightyear ve ikonik Mickey Mouse'un yanı sıra birçok çizgi film karakteri vardı (Esteban Felix/AP)

• 24/30

  30 Kasım 2024 - Kosova'nın kuzeyinde, ülkenin elektriğinin neredeyse tamamını üreten iki termik santrale su sağlayan hasarlı kanalda bir polis devriye geziyor. Polis, cuma günü Varage köyünde meydana gelen patlamanın ardından kanalın çevresinde güvenlik önlemlerini artırdı. Patlama sonrasında güç kaynaklarının büyük ölçüde sağlam olduğu görülmüş ancak bazı bölgelere içme suyu tedarikinde sıkıntı yaşanmıştı. Gece boyunca yapılan çalışmalarla, sabah saatlerinde geçici bir çözümle tekrar su verilmeye başlandı. Komşu ülke Sırbistan, önemli kanaldaki patlamadan sorumlu olduğu suçlamalarını reddetmişti (Valdrin Xhemaj/Reuters)

• 25/30

  29 Kasım 2024 - Notre-Dame Katedrali'nin restorasyonunda çalışan işçiler de dahil olmak üzere katılımcılar, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un konuşması için katedralin nefinde toplandı. Macron, katedrali ziyaret ederek restorasyonda görev alanlara teşekkür etti. Fransa'nın en ünlü anıtlarından Notre Dame Katedrali, 2019'da çıkan yangında kullanılmaz hale gelmişti. Katedral yangından 5 yıl sonra, 7 ve 8 Aralık 2024'te düzenlenecek törenlerle yeniden açılacak (Sarah Meyssonnier/AFP)

• 26/30

  28 Kasım 2024 - Ukrayna'nın Lviv kentinde uygulanan elektrik kesintisi sırasında, jeneratörle aydınlatılan güzellik salonu faaliyet göstermeyi sürdürüyor. Bugün Ukrayna'nın enerji altyapısına devasa bir saldırı başlatan Rusya, dondurucu soğukların görüldüğü ülkeyi acil elektrik kesintileri uygulamaya zorluyor. Rusya-Ukrayna Savaşı'nda bin gün eşiği geçen hafta geçilmişti (Yuriy Dyachyshyn/AFP)

• 27/30

  27 Kasım 2024 - Lübnan'da yerinden edilmiş yurttaşlar, Beyrut'un Dahiye bölgesindeki evlerine dönüyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki ateşkes bugün devreye girdi. Lübnan'la İsrail hükümetleri arasında ateşkes antlaşmasına varıldığını ABD Başkanı Joe Biden duyurdu. ABD ve Fransa'nın başını çektiği bir uluslararası koalisyonun ateşkes antlaşmasının uygulanmasına ilişkin destek sunacak (Bilal Hussein/AP)

• 28/30

  26 Kasım 2024 - Pakistan'ın başkenti İslamabad'da Pakistan Ordusu'ndan askerler, meclise çıkan yolu kapatmak için yerleştirilen konteynırın üzerinde nöbette. İmran Han'ın partisi Pakistan Adalet Hareketi'nin destekçileri, eski başbakanın hapishaneden çıkartılması talebiyle hükümet karşıtı protesto düzenledi. Eylemcilerle güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada ölü ve yaralılar var (Akhtar Soomro/Reuters)

• 29/30

  26 Ekim 2024 - Gürcistan'da parlamento ilk oturumunu gerçekleştirirken başkent Tiflis'te bir kadın geçen ayki genel seçimin sonuçlarına yönelik protestoda böyle görüntülendi. Parlamento önünde çadırlar kurarak eylem yapan muhalefet partililer ve destekçileri, meclise giren milletvekilleri protesto etti. Hükümeti seçimlerde hile yapmakla suçlayan göstericiler, yeniden seçime gidilmesini talep ediyor (Vano Shlamov/AFP)

• 30/30

  24 Kasım 2024 - Filistinliler, bir yardım kuruluşunun mutfağından yemek almak için toplanıyor. Gazze'deki ailelerin, yardım ekiplerinin nispeten daha fazla erişimi olduğu bölgelerde bile genelde günde sadece bir kez yemek yiyebildiği bildiriliyor. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, Gazze'de devam eden insani krize önlem alınmazsa bu durumun yakında kıtlığa dönüşebileceğini aktarıyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin, İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı hakkında bu hafta çıkardığı tutuklama emri gerekçeleri arasında "bir savaş yöntemi olarak aç bırakma" suçu da vardı (Mohammed Salem/Reuters)

Her halükarda, durgunluk korkusu veya enflasyon belirtileri ile hızlı bir şekilde başa çıkmak mümkün. Ekonomist Markus Brunnermeier, krizlerle hızlı başa çıkma yeteneğine sahip esnek toplum hakkındaki son kitabında bunun zor ancak mümkün olduğunu dile getiriyor.

Brunnermeier, bir kriz anındaki karar alıcıyı, iki yanı uçurum bir yolda ilerleyen, ne sağdaki durgunluk uçurumuna ne de solda onu bekleyen enflasyon uçurumuna düşmemek için bisikletini dikkatli bir şekilde süren bir bisiklet sürücüsüne benzetiyor.

Gerek enflasyon gerekse durgunlukla mücadelenin kendisine özgü finansal ve parasal araçları, yapısal prosedürleri var.

Stagflasyon uçurumundan henüz uzaktayız ve ve bugün gördüklerimiz sadece erken uyarı işaretleri. Bu nedenle halen stagflasyondan kaçınma fırsatımız var.

Elbette kendisini görmezden gelerek, piyasanın kendini düzeltme yeteneği hakkında cömert varsayımlarda bulunarak veya insanların zarar görmemek için beklentilerini otomatik olarak kontrol etmeye eğilimli tutumlarına güvenerek stagflasyondan kaçınmak mümkün değil.

Bugün fiyatlardaki geçici yükselme olarak düşündüğümüz şey, kendisine karşı uygun parasal önlemler alınmadığı takdirde uzun vadeli olabilir.

Yatırımlar üretim kapasitesini artırmaya ve altyapıyı geliştirmeye yönlendirilmezse tedarik zincirlerinde mal ve ürün kıtlığına yol açan geçici belirtiler varsaydığımız şey, kronik yapısal sorunlara dönüşebilir.

Erken önlem, geç kalmış tedaviden daha iyidir. Tüm bunlar, eğer varsa, adını anmaktan kaçınarak ortadan kalkmayacak olan stagflasyonu çözme maliyetlerine kıyasla halen çok daha az maliyetli.

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

Independent Türkçe için çeviren: Sema Sevil

Şarku'l Avsat