En son veriler, aşının (çok dengesiz) yayılmasından sonra bile rahatlayıp ve eski normale dönmeyi göze alamayacağımızı açıkça ortaya koyuyor.
Pandemi bitmiş değil (enfeksiyon sayıları yeniden artıyor, yeni tecrit önlemleri bizi bekliyor) ve üstüne, ufukta başka felaketler de görünüyor. Haziran 2021'in sonunda Amerika Birleşik Devletleri'nin kuzeybatısı ve Kanada'nın güneybatısı üzerindeki bir ısı kubbesi (bir yüksek basınç sırtının sıcak havayı yakalayıp sıkıştırarak sıcaklıkları artırdığı ve bölgeyi fırına çevirdiği hava olayı) sıcaklıkların 50 santigrat dereceye yaklaşmasına neden oldu; yani Vancouver, Ortadoğu'dan daha sıcaktı.
Bu hava patolojisi yalnızca çok daha geniş bir sürecin doruk noktası: Son yıllarda İskandinavya'nın kuzeyinde ve Sibirya'da düzenli olarak 30 santigrat derecenin üzerinde sıcaklıklar kaydediliyor. Dünya Meteoroloji Örgütü'nün Sibirya'da, Kuzey Kutup Dairesi'nin kuzeyinde yer alan meteoroloji istasyonu Verkhoyansk'ta bir gün, 20 Haziran'da, 38 santigrat derece kaydedilmişti. Rusya'da dünyanın en soğuk yerleşim yeri olarak kabul edilen Oymyakon kasabası haziranda hiç olmadığı kadar sıcaktı (31.6 santigrat derece). Kısacası, "İklim değişikliği Kuzey Yarımküre'yi pişiriyor."
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Doğru, ısı kubbesi yerel bir fenomendir fakat doğal döngüler üzerindeki insan müdahalelerine açıkça bağlı olan küresel örüntünün zarar görmesi sonucunda oluşur. Bu ısı dalgasının okyanustaki yaşam için yıkıcı sonuçları şimdiden somut olarak elle tutulur hale geldi: Uzmanlar, “Isı kubbesi' Kanada kıyılarında muhtemelen 1 milyar deniz hayvanının ölümüne yol açtı” diyor. Britanya Kolumbiyası’nda (Kanada’nın bir eyaleti -ed.n.) bir bilim insanı, sıcakların midyeleri basbayağı pişirdiğini söylüyor: "Yürüdüğünüz kıyılar genellikle çatırdamaz.”
Hava genel olarak ısınırken bu süreç yerel uç noktalarda doruğa ulaşır ve bu yerel uç noktalar er ya da geç bir dizi küresel kırılma noktasında bütünleşecektir. Temmuz 2021'de Almanya ve Belçika'da meydana gelen feci sel felaketleri de bu kırılma noktalarından biri ve kim bilir daha sonrasında neler olacak. Felaket yakın gelecekte başlayacak bir şey değil, şu anda sürüyor, ayrıca uzak bir Afrika veya Asya ülkesinde değil, tam burada, gelişmiş Batı'nın kalbinde. Açıkça söylemek gerekirse, aynı anda birden fazla krizle yaşamaya alışmamız gerekecek.
Bir sıcak hava dalgası en azından kısmen doğanın endüstriyel bir şekilde ve pervasızca sömürülmesiyle oluşur fakat etkileri toplumsal organizasyona da bağlıdır. Irak'ın güneyinde Temmuz 2021'in başında sıcaklıklar 50 santigrat derecenin üzerine çıkmış, aynı anda elektrik arzı da tamamen çökmüştü (klima yok, buzdolabı yok, ışık yok), bu da bölgeyi dünyadaki cehennem haline getirmişti. Bu yıkıcı etki açıkça, milyarlarca petrol parasının özel ceplerde kaybolduğu Irak'taki muazzam devlet yolsuzluğundan kaynaklanmıştı.
Bu ve sayısız diğer veriye açık bir kafayla erişirsek, çıkarılacak yalnızca basit bir sonuç var. Kolektif ya da bireysel, her canlı varlık için nihai çıkış ölümdür (bu yüzden Derek Humphry, 1992'de yazdığı ötenaziyi savunan kitabına Final Exit [Nihai Çıkış] adını vermekte haklıydı). Son zamanlarda patlayan ekolojik krizler ortaya insanlığın ta kendisinin nihai çıkışına (toplu intihar) ilişkin gerçekçi bir olasılık koyuyor. Mahvımıza giden yolda son bir çıkış var mı yoksa halihazırda geç kaldığımız için yapabileceğimiz tek şey acısız bir intihar yolu mu bulmak?
Dünyadaki yerimiz
Öyleyse, böyle bir durumda ne yapmalıyız? Her şeyden önce, ekolojik krizlerden çıkarılacak dersin; "doğanın merkezi değil, onun bir parçasıyız, dolayısıyla yaşam tarzımızı değiştirmeli, bireyciliğimizi sınırlamalı, yeni dayanışmalar geliştirmeli ve gezegenimizdeki hayatta mütevazı yerimizi kabullenmeliyiz" şeklindeki sağduyu olduğu düşüncesinden kaçınmalıyız. Judith Butler bu görüşün bir örneğini şöyle veriyor;
İnsanlar için yaşanabilir bir gezegenin koşulu, merkezinde insanlar olmadan serpilen bir dünyadır. Çevresel toksinlere sadece biz insanlar zehirlenmekten korkmadan yaşayabilelim ve nefes alabilelim diye değil, aynı zamanda su ve havanın merkezinde bizlerin olmadığı bir hayata sahip olması gerektiği için karşı çıkıyoruz.
Ama küresel ısınma ve diğer ekolojik tehditler bizden yaşam biçimlerinin kırılgan dengesine inanılmaz derecede güçlü ve doğrudan kolektif müdahalelerde bulunmamızı talep etmiyor mu? Ortalama sıcaklık artışının iki santigrat derecenin altında tutulması gerektiğini söylediğimizde mütevazı bir tür olarak değil, Dünya'daki yaşamın genel yöneticileri olarak konuşuyoruz (ve harekete geçmeye çalışıyoruz). Dünyanın yenilenmesi bariz bir şekilde bizim "daha küçük ve daha dikkatli rolümüze" değil, sonluluğumuz ve ölümlülüğümüzle ilgili tüm konuşmaların altında yatan gerçeğe, devasa rolümüze bağlıdır.
Su ve havanın yaşamını da önemsemek zorundaysak bu tam da Marx'ın "evrensel varlıklar" dediği şey olduğumuz anlamına gelir; kendimizin ötesine çıkabilir, birbirimizin omuzları üzerinde yükselebilir ve kendimizi doğal bütün içindeki küçük bir an olarak algılayabiliriz. Sonluluğumuzun ve faniliğimizin rahatlatıcı mütevazılığına çekilmek bir seçenek değildir, felakete giden yanlış bir çıkıştır. Evrensel varlıklar olarak çevremizi çok büyük veya çok küçük olduğu için doğrudan algılayamadığımız şeylerin (Timothy Morton'un “hiperobjeleri”) yanı sıra çöp veya kirlilik olarak algıladığımız şeyleri de içeren karmaşık bir bileşim olarak bütünüyle kabul etmeyi öğrenmeliyiz. Morton'a göre ekolojik olmak;
...bozulmamış bir doğa koruma alanında zaman geçirmekle ilgili değil, betondaki bir çatlaktan kendine yol açan otu, ardından da betonu takdir etmekle ilgilidir. Aynı anda hem dünyanın bir parçası ve hem de bizim bir parçamızdır...
. . . Morton, gerçekliğin "tuhaf yabancılarla" yani "bilinebilir fakat esrarengiz" şeylerle dolu olduğunu yazar. Morton, bu tuhaf yabancılığın karşılaşılabilecek her kaya, ağaç, teraryum, plastik Özgürlük Anıtı, kuasar, kara delik veya marmosetin indirgenemez bir parçası olduğunu yazar; bunu kabul ederek nesnelerde ustalaşmaya çalışmaktan uzaklaşır ve anlaşılmalarının ne kadar zor olduğuna saygı duymayı öğreniriz. Romantik şairler doğanın güzelliği ve yüceliği hakkında methiyeler düzerken Morton doğanın her yanı saran tuhaflığıyla ilgileniyor; korkutucu, çirkin, yapay, zararlı ve rahatsız edici olan her şey doğal kategorisine dahildir.
Bu, tıpkı pandemi sırasında Manhattan'daki farelerin kaderi gibi, söz konusu karışımın mükemmel bir örneği değil mi? Manhattan insanlardan, hamamböceklerinden... ve milyonlarca fareden oluşan yaşayan bir sistemdir. Pandeminin doruk noktasında uygulanan tecrit önlemleri tüm restoranlar kapatıldığı için restoranların çöpleriyle geçinen farelerin yiyecek kaynağından mahrum kalması anlamına geliyordu. Bu kitlesel açlığa neden oldu: Birçok farenin yavrularını yediği görüldü. İnsanların yeme alışkanlıklarını değiştiren ama onlar için hiçbir tehdit oluşturmayan restoran kapanmaları fareler için, yoldaş fareler için bir felaketti.
Yakın tarihte gerçekleşen benzer bir başka kaza da “yoldaş serçeler” olarak adlandırılabilir. 1958'de, Büyük İleri Atılım'ın başlangıcında Çin hükümeti “kuşların kapitalizmin kamusal hayvanları olduğunu” ilan etmiş ve yılda yaklaşık 2 kilo tahıl tükettiğinden şüphelenilen serçeleri ortadan kaldırmak için büyük bir kampanya başlatmıştı. Serçe yuvaları yok edilmiş, yumurtalar kırılmış ve civcivler öldürülmüştü; milyonlarca insan gruplar halinde toplanarak tencere tava gürültüsüyle serçelerin yuvalarında dinlenmesine engel olmuş, yorgunluktan ölmelerini amaçlamıştı.
Bu kitlesel saldırılar serçe popülasyonunu tüketmiş ve neredeyse yok olmaya itmişti. Ne var ki, 1960 Nisan'ı itibariyle Çinli liderler serçelerin tarlalarda çok sayıda böcek yediğini, dolayısıyla kampanyanın sonucunda pirinç veriminin artmak yerine önemli ölçüde azaldığını fark etmek zorunda kalmıştı: Serçelerin yok edilmesi ekolojik dengeyi bozmuş ve böcekler, doğal avcılarının yokluğu nedeniyle ekinleri yok etmişti. Fakat artık çok geçti: Onları yiyecek serçeler olmadığı için çekirge popülasyonları patlayarak tüm ülkeyi sarmış, geniş çaplı ormansızlaştırma ve zehir ve tarım ilaçlarının yanlış kullanımı da dahil olmak üzere Büyük İleri Atılım'ın halihazırda neden olduğu ekolojik sorunları pekiştirmişti.Ekolojik dengesizlik milyonlarca insanın açlıktan öldüğü Büyük Çin Kıtlığı'yla ilişkilendirilmişti.Çin hükümeti nihayetinde serçe nüfusunu yenilemek için Sovyetler Birliği'nden 250 bin serçe ithal etmeye başvurmuştu.
Öyleyse, bir kez daha, bu tahammül edilemez durumda ne yapabiliriz ve yapmalıyız? Tahammül edilemez çünkü Dünya'daki türlerden biri olduğumuzu kabul etmek zorundayız ama aynı zamanda dünyanın evrensel yöneticileri olarak hareket etmemizi gerektiren imkansız vazifenin yükünü taşıyoruz. Diğer ve belki de daha kolay çıkışlara dönemediğimiz için (küresel sıcaklıklar yükseliyor, okyanuslar giderek daha fazla kirleniyor...) nihai çıkıştan önceki son çıkışın bir zamanlar "savaş komünizmi" diye adlandırılan şeyin bir türü olacağı giderek daha net görünüyor.
Ne gerekiyorsa
Bu noktada aklımdaki şey Çin modelinin küresel olarak benimsenmesi ya da 20. yüzyılın “gerçekten var olan sosyalizminin” herhangi bir şekilde rehabilite edilmesi veya sürdürülmesi değil, bizzat söz konusu durumun dayattığı bir dizi önlemdir. (Sadece bir ülke değil) herkes varoluşsal bir tehditle karşı karşıya kaldığında en azından onlarca yıl sürecek savaş benzeri bir acil duruma gireriz. Basitçe, hayatta kalmamızın asgari koşullarını güvence altına almak için tüm kaynaklarımızı daha önce duyulmamış zorluklarla başa çıkmak üzere seferber etmemiz kaçınılmazdır, buna küresel ısınma nedeniyle onlarca, belki de yüzlerce milyon insanın yerinden olması dahil.
Fotoğraflarla dünyadan haberler
Fotoğraflarla dünyadan haberler
-
1/30
5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP) -
2/30
4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP) -
3/30
3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP) -
4/30
2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters) -
5/30
1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP) -
6/30
31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP) -
7/30
30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP) -
8/30
29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP) -
9/30
28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP) -
10/30
27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters) -
11/30
26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters) -
12/30
25 Ekim 2024 - Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sırasında Kursk bölgesinde Rus askerleriyle girdiği çatışmada hayatını kaybeden Ukraynalı asker Volodimir Baranov için Çernihiv'de düzenlenen cenaze töreninde halk milli marş söylüyor (Maksym Kishka/Reuters) -
13/30
24 Ekim 2024 - Mozambik'in başkenti Maputo'daki Maxaquene mahallesinde protestocular, güvenlik güçleriyle çatıştı. Çevik kuvvet polisi, iki muhalifin vurularak öldürülmesinden günler sonra seçimlere hile karıştırıldığı iddiasıyla eylem düzenleyen kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Avrupa Birliği gözlemcileri de Mozambik seçimlerinde düzensizlikler ve bazı sandık sonuçlarında oynama olduğunu tespit etmişti (Alfredo Zuniga/AFP) -
14/30
23 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta un kıtlığı yaşanıyor. İsrail, Gazze Şeridi'ne gıda, su, yakıt ve elektrik girişini engellemeye devam ediyor. Savaştan önce bile Gazze nüfusunun sadece yüzde 4'ü güvenli ve temiz suya erişim sağlayabiliyordu. Öte yandan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, "Gazze'nin kuzeyindeki çocuk felci aşılama kampanyasının son aşamasının artan şiddet ve erişim eksikliği nedeniyle ertelenmesinden büyük endişe duyduğunu" söyledi (Bashar Taleb/AFP) -
15/30
22 Ekim 2024 - İsrail savaş uçağı Beyrut'un güneyindeki bir mahalledeki binayı vurdu. Ayrıca İsrail'in Beyrut'ta Refik Hariri Devlet Hastanesi'nin çevresini hedef aldığı saldırıda ölenlerin sayısı 13'e yükseldi (AFP) -
16/30
21 Ekim 2024 - ABD'nin Kuzey Karolina eyaletinde gerçekleştirilen kampanya mitinginde eski ABD Başkanı Donald Trump'ın destekçilerinden biri, break dans yapıyor. Birleşik Devletler'de 2024 Başkanlık Seçimi, 5 Kasım'da gerçekleşecek. Donald Trump, pazar günü Pensilvanya eyaletindeki bir McDonald's'ta çalışırken, Kamala Harris, Stevie Wonder'la şarkı söyledi (Julia Demaree Nikhinson/AP) -
17/30
20 Ekim 2024 - İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ve eşi Begona Gomez'i tasvir eden bir pankart, başkent Madrid'de hükümeti protesto etmek ve genel seçim çağrısında bulunmak için düzenlenen eylem sırasında İspanyol bayrakları arasında. Bugün Madrid'de bir meydanı dolduran binlerce kişi, sağcı partilerin de destek verdiği bir miting düzenledi. İspanyol bayrakları sallayarak Madrid'in finans bölgesinin kalbindeki Plaza de Castilla meydanında toplanan protestocular "hain" diye bağırarak Sanchez'i istifaya çağırdı. Sağ ve radikal sağla bağlantılı 100'den fazla az bilinen küçük grup, mitinge "Birlik, haysiyet, hukuk ve özgürlük için. Hemen genel seçim!" sloganıyla katıldı (Oscar Del Pozo/AFP) -
18/30
19 Ekim 2024 - Cadılar Bayramı öncesinde zombi kılığına giren bir sanatçı, Güney Kore yapımı korku filmi Zombi Ekspresi'nden (Train to Busan) ilham alan "Zombi Şinkansen" hızlı treninde performans sergiliyor. Japonya'nın Tokyo'yla Osaka arasında giden treninin kiralanan vagonunda, "yaşayan ölülerle" karşılaşmaya hazır 40'a yakın heyecan meraklısı vardı. Organizatörlerin koltuklara yerleştirdiği oyuncular, performans kapsamında korkunç bir dönüşüm geçirerek diğer yolculara "saldırmaya" başladı. Etkinlik organizatörü Kenta Iwana, "normalde güvenli ve huzurlu olan yolculuğun bir anda kaosa sürüklenişini canlandırmak istediklerini" söyledi (Kim Kyung-Hoon/Reuters) -
19/30
18 Ekim 2024 - Filistinliler cuma namazı kılarken bir kişi, İsrail'in saldırıları sırasında yıkılan Büyük Ömer Camisi'nin kalıntıları arasında yürüyor. Memlük ve Osmanlı döneminin mimari özelliklerini taşıyan caminin yaklaşık 1400 yıllık bir geçmişi var. Bir diğer adıyla Gazze Ulu Cami, Gazze'nin en eski, Filistin'in de üçüncü en büyük camisiydi. Bu cami, bir yılı aşkın süredir devam eden çatışmalarda enkaza dönen tarihi alanların en çarpıcı örneklerinden biri (Dawoud Abu Alkas/Reuters) -
20/30
17 Ekim 2024 - İngiliz pop müzik grubu One Direction'ın eski üyesi Liam Payne, Arjantin'de kaldığı otelin üçüncü katından düştükten sonra hayatını kaybetti. Arjantin Polisi, Payne'in başkent Buenos Aires'te Casa Sur adlı otelde kaldığını, "uyuşturucu ve alkol tesiri altında olma ihtimali bulunan agresif bir adam" hakkında gelen şikayet üzerine otele gittiklerini açıkladı. Arjantinli sağlık yetkilileri, otopsi yapılacağını belirtti (Agustin Marcarian/Reuters) -
21/30
16 Ekim 2024 - İtalyan lüks marka grubu Prada ve Houston merkezli girişim Axiom Space, NASA'nın Artemis 3 Ay misyonunda kullanılacak bir uzay giysisinin tasarımını İtalya'nın Milano kentinde tanıttı. NASA'nın Ay'ın güney kutbuna gerçekleştireceği ilk insanlı görevde Ay'da yürüyen astronotlar bu kıyafeti giyecek. Artemis 3 görevinin Eylül 2026'da gerçekleştirilmesi bekleniyor (Marco Bertorello/AFP) -
22/30
15 Ekim 2024 - Güney Kore'nin sınır kenti Paju'dan Kuzey Kore'nin Kaesong şehrine giden yolda, Tongil Köprüsü'ndeki askeri kontrol noktasının son hali. Güney Kore ordusu, Pyongyang'ın ordusu iki ülkeyi birbirine bağlayan yollarda patlamalar gerçekleştirince ağır tahkimatlı sınır yakınlarında "karşı ateş" harekatları yürüttüğünü açıkladı. Kuzey Kore, Güney Kore'nin Pyongyang'a drone uçurduğu iddiasının ardından ordusunun "ateş gücünü" harekete geçirmek için hazır olduğunu söylemişti. Kuzey Kore Savunma Bakanlığı, Kore yarımadasında "her an savaş çıkabileceği" uyarısında bulunmuştu (Jung Yeon-Je/AFP) -
23/30
14 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr El Balah'ta çocuklara çocuk felci aşısı yapıldı. UNICEF, Gazze Şeridi'ndeki 640 binden fazla çocuğu tamamen aşılamayı hedefliyor. UNICEF'in icra direktörü Catherine Russell, çocuklara bağışıklık sistemlerini güçlendirmek için A vitamini takviyesi sağlanacağını kaydetmiş, Gazze'de çocukların hijyen standartlarının çok kötü olduğunu belirtmişti (Eyad Baba/AFP) -
24/30
13 Ekim 2024 - Japonya'nın başkenti Tokyo'nun Kagurazaka mahallesinde düzenlenen Cadılar Bayramı öncesi etkinliğine katılanlar kedi temalı kostümlerini giyip "Bake Neko" (Doğaüstü Kedi) festivaline katıldı. Bake Neko, 2010'dan bu yana her yıl ekim ortasında düzenleniyor. Kagurazaka'da kedi temalı bir geçit töreni düzenlenmesinin nedeni, ünlü Japon romanı "Ben Bir Kediyim"in yazarı Natsume Soseki'nin bu bölgede yaşamış olması (Philip Fong/AFP) -
25/30
12 Ekim 2024 - Hindistan'ın Haryana eyaletinde, Hindu tanrısı Hanuman gibi giyinen kişiler, Dussehra festivali için düzenlenen geçit töreninde dans ediyor. Her yıl kutlanan festival, iyiliğin kötülüğe karşı zaferini simgeliyor. Ancak bu yıl Bangladeş'teki Dussehra kutlamaları Hindulara karşı artan saldırıların gölgesinde kaldı. Ülkede 1 Ekim'den bu yana kutlamalarla bağlantılı 35 şiddet olayı yaşandığı bildirilmişti. Hindistan, Bangladeş'teki Hindu tapınaklarına yönelik saldırıları kınayarak komşu ülkeye tüm azınlıkların güvenliğini sağlama çağrısı yaptı (Anushree Fadnavis/Reuters) -
26/30
11 Ekim 2024 - Milano'daki iklim değişikliği ve Filistin'e destek eylemine katılan İsveçli aktivist Greta Thunberg slogan atıyor. Thunberg'in kurulmasına destek verdiği iklim değişikliği hareketi Fridays For Future'ın düzenlediği yürüyüşe, binin üzerinde kişi katıldı. Protestoda, Filistinlilerin simgesi haline gelmiş kefiye adlı geleneksel atkıyı takan Thunberg, "Filistinlilerin onlarca yıldır apartheid rejiminin boğucu baskısı altında yaşadığını" söyledi. Küresel ısınmayla silah endüstrisi arasındaki ilişkiye vurgu yapan aktivist "İklim adaleti mücadelesi, fosil yakıt endüstrisine karşı olduğu kadar, silah endüstrilerine, askerileşmeye ve doğal kaynakların aşırı çıkarılmasına karşı da bir mücadeledir" dedi (Piero Cruciatti/AFP) -
27/30
10 Ekim 2024 - Milton Kasırgası ABD'nin Florida eyaletinde yıkıma yol açtı. Şiddetli yağmurlar ve rüzgarlar sonucu evler yıkıldı ve milyonlarca kişi elektriksiz kaldı. İç Güvenlik Bakanlığı en az 10 kişinin öldüğünü açıkladı. Yetkililer rüzgarların hızının saatte 150 kilometreye ulaştığını söyledi. ABD Başkanı Joe Biden, sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda "Yardım yolda ancak gelene kadar, yerel yetkilileriniz dışarı çıkmanın güvenli olduğunu söyleyene kadar yerinizde kalın" dedi (Bryan R. Smith/AFP) -
28/30
9 Ekim 2024 - Milton Kasırgası'nın Havana'dan geçişi şiddetli yağmurlara neden oldu. Helene Kasırgası'nın üzerinden iki hafta geçmemişken yeni bir kasırga ABD'nin Florida eyaletine doğru yaklaşıyor. Bugün eyalete ulaşması beklenen kasırga öncesinde eyalette yıllardır görülmediği kadar büyük bir tahliye çalışması yürütülüyor. ABD Başkanı Joe Biden, Milton Kasırgası’nın "Son 100 yılda ABD’deki en kötü fırtınalardan biri" olabileceği uyarısında bulundu. Milton Kasırgası'nda rüzgarların saatte 270 km hıza ulaşabileceği söyleniyor (Yamil Lage/AFP) -
29/30
8 Ekim 2024 - Yokoluş İsyanı Cape Town, Güney Afrika'nın başkentinde gerçekleşen Afrika Petrol Haftası Konferansı'nın düzenlendiği salonun önünde, fosil yakıtların süregelen kullanımını böyle protesto etti (Rodger Bosch/AFP) -
30/30
7 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus kentinde Filistinli bir çocuk, İsrail saldırıları sonucunda yıkılmış binanın üzerinde. 1 yıl önce bugün Hamas, İsrail'e gerçekleştirdiği saldırıda 1139 kişiyi öldürmüş ve yaklaşık 250 kişiyi rehin almıştı. Aradan geçen bir senede İsrail, Gazze'de en az 41 bin 870 kişiyi öldürdü ve bu sayının aslında çok daha fazla olduğu tahmin ediliyor. Binlerce kişi yıkılan binaların enkazı altında kaldı ya da kendilerinden haber alınamıyor. Binlercesinin daha devam eden bombardıman ve İsrail'in savaşının yarattığı koşullar nedeniyle ölmesi muhtemel. Son 12 aydaki gelişmelerle Ortadoğu bir kez daha topyekün savaşın eşiğine geldi (Mohammed Salem/Reuters)
Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada'daki ısı kubbesine verilecek yanıt yalnızca etkilenen bölgelere yardım etmek değil, aynı zamanda küresel nedenlerine saldırmaktır. Ve Irak'ın güneyinde devam eden felaketin açıkça gösterdiği üzere, toplumsal patlamaları önlemek için felaket koşullarında insanların asgari refahını sağlayabilecek bir devlet aygıtı gerekecektir.
Bütün bunlar (umarım) ancak güçlü ve zorunlu hale gelen uluslararası işbirliği, tarım ve sanayinin toplumsal denetimi ve düzenlenmesi, temel beslenme alışkanlıklarımızda değişiklikler (daha az sığır eti), küresel sağlık hizmetleri vb. ile başarılabilir. Daha yakından bakıldığında, temsili siyasal demokrasinin bu görev için tek başına yeterli olmayacağı açıktır. Uzun vadeli taahhütleri yerine getirebilecek çok daha güçlü bir yürütme gücü, insanların yerel öz-örgütlenmelerine ek olarak muhalif ülkelerin iradesini geçersiz kılabilecek güçlü bir uluslararası organla birleştirilmelidir.
Burada yeni bir dünya hükümetinden bahsetmiyorum, böyle bir yapı muazzam bir yozlaşmaya fırsat tanıyacaktır. Ve piyasaların ortadan kaldırılması anlamında komünizmden bahsetmiyorum; devlet ve toplum tarafından düzenlenip kontrol edilecek olsa da piyasa rekabetinin de oynaması gereken bir rol var. O halde neden “komünizm” terimini kullanıyorum? Çünkü yapmamız gerekenler her gerçek radikal rejimin paylaştığı 4 temel yönelimi içermeli.
Birincisi, iradecilik (voluntarizm): İhtiyaç duyulacak değişiklikler herhangi bir tarihsel gerekliliğe dayanmayacak, bunlar tarihin kendiliğinden eğilimine karşı yapılacaktır. Walter Benjamin'in dediği gibi, tarih trenindeki imdat frenini çekmemiz gerekiyor. Ardından eşitlikçilik geliyor: Küresel dayanışma, sağlık ve herkes için asgari düzeyde insanca yaşam. Daha sonrasında, devam eden pandemiyle başa çıkmak için aldığımız önlemlerle tadına baktığımız, katı liberallere kaçınılmaz olarak “terör” gibi görünen unsurlar geliyor: Birçok kişisel özgürlüğün sınırlandırılması ve yeni kontrol ve düzenleme biçimleri. Son olarak, halka güvenmek: Sıradan insanların aktif katılımı olmazsa her şeyi kaybedeceğiz.
İzlenecek yol
Bütün bunlar marazi bir distopik tasavvur değil, içinde bulunduğumuz çıkmazın basit, gerçekçi değerlendirmesinin sonucudur. Bu yolu seçmezsek, elimizde ABD ve Rusya'da halihazırda sürmekte olan tamamen çılgın durum olacak: İktidar seçkinleri binlerce kişinin aylarca hayatta kalabileceği devasa yeraltı sığınaklarında hayatta kalmaya hazırlanırken hükümetin bu koşullarda bile işlemesi gerektiği bahane edilecek. Yani hükümet, yeryüzünde üzerinde otoritesini uygulayacağı hiç kimse yaşamasa bile işlemeye devam etmelidir.
Hükümetlerimiz ve iş dünyasının seçkinleri şimdiden bu senaryoya hazırlanıyor, yani alarm zilinin çaldığını biliyorlar. Dünyamızın dışında uzayda bir yerde mega-zenginlerin yaşama ihtimali gerçekçi olmasa da, bazı mega-zengin bireylerin (Musk, Bezos, Branson) uzaya özel uçuşlar düzenleme girişimlerinin de dünyadaki varlığımızı tehdit eden felaketten kaçma fantezisinin bir ifadesi olduğu sonucuna varmamak elde değil. Peki kaçacak yeri olmayan bizleri neler bekliyor?
* Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
https://jacobinmag.com/2021/07
Independent Türkçe için çeviren: Noyan Öztürk
