Yargıtay 12. Ceza Dairesi'nin Soma davasına ilişkin kararının ardından, yarın Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülecek duruşmada, 301işçinin ölümüne neden olan facianın sanıkları tekrar hakim karşısına çıkıyor.

Bilindiği gibi 13 Mayıs 2014'te yaşanan kazada 301 işçinin hayatını kaybetmesiyle ilgili dava, 13 Nisan 2015'te başlamış, 11 Temmuz 2018'de ise mahkeme kararını açıkladı.

Mahkemenin kararı istinaf mahkemesi tarafından da onandı ve dosya Yargıtay'a taşındı.

Yargıtay, önce cezayı az bulup, sanıkların 301 kez olası kastla öldürme suçundan, 162 kez de yaralama suçundan cezalandırılmasını istedi.

Sonra,12. Ceza Dairesi'nin üyeleri değişti ve hemen ardından yapılan itirazla, bu karardan vazgeçilerek sanıkların bilinçli taksirle öldürme suçundan cezalandırılması istendi.

Davanın bugüne kadar tüm aşamaları şöyle gelişti:

2015 yılının nisan ayında başlayan davada, 8 tutuklu sanık vardı. Davanın 20 Şubat 2017'deki 15. duruşmasında savcı mütalaasını vereceğini söyledi.

Mütalaa öncesinde 5 dakika ihtiyaç molası isteyen savcı, geri döndükten sonra mütalaa için süre istedi. Mahkeme, bu talebi kabul ederek bir sonraki duruşmayı 18 Nisan 2017'ye erteledi.

18 Nisan 2017'deki duruşmada ise savcı yine mütalaasını vermedi. Mütalaanın verilmemesine gerekçe olarak da o dönem yürütülen bir soruşturmanın tamamlanmaması gösterildi. 

Mütalaa beklenirken mahkeme başkanına davadan el çektirildi

Mütalaanın verilmemesine gerekçe olarak sunulan soruşturmanın tamamlanması beklenirken, davayı başından beri yürüten Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi Başkanı Aytaç Ballı, 4 Temmuz 2017'de yayınlanan kararname ile davadan el çektirildi.

Ballı, Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi Başkanlığı'ndan, İzmir'e gönderildi.

Madenci yakınlarının bazı avukatları tutuklandı

Ayrıca, hayatını kaybeden madencilerin ailelerinin avukatlığını yapan Çağdaş Hukukçular Derneği Genel Başkanı Selçuk Kozağaçlı'nın da aralarında bulunduğu bazı avukatlar, mütalaanın beklendiği sırada, başka bir suçlamayla tutuklanarak cezaevine konuldu.

5 dakika mola 1,5 yıl sürdü

Davanın 15. duruşmasında 20 Şubat 2017'de verilmesi beklenen mütalaa ise tam bir buçuk yıl sonra 22. duruşmada verildi.

19 Haziran 2018'de verilen mütalaada, madenin patronu Can Gürkan'ın da aralarında bulunduğu 8 sanık için olası kastla öldürme" suçundan 301 kez ve 20 ile 25 yıl, "neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama" suçundan ise 162 kez 2 ile 6 yıl arası hapis cezası istendi.

23. duruşmada karar çıktı

Mahkeme, 11 Temmuz 2018'de, davanın 23. duruşmasında kararını açıklayarak, patron Can Gürkan'a 15 yıl, Soma Kömür İşletmeleri AŞ Genel Müdürü Ramazan Doğru'ya 22 yıl 6 ay, İşletme Müdür Yardımcısı İsmail Adalı'ya 22 yıl 6 ay, İşletme Müdürü Akın Çelik'e 18 yıl 9 ay, Maden Mühendisi Ertan Ersoy'a 18 yıl 9 ay hapis cezası verildi.

Bunun yanı sıra Can Gürkan, 3 yıl süreyle maden faaliyetlerinde bulunmaktan men edildi. Ayrıca tutuksuz sanıklardan emniyet teknikeri Mehmet Ali Günay Çelik'e 11 yıl 8 ay, Maden Mühendisleri Yasin Kurnaz ve Hilmi Kazık'a 10 yıl 10'ar ay, Yönetim Kurulu Üyesi Haluk Sevinç, çalışanlardan Hilmi Karakoç, Mehmet Eres, Hüseyin Alkan, Fuat Ünal Aydın'a 8 yıl 4'er ay ve Murat Bodur'a 6 yıl 3 ay hapis cezası verildi.

Aralarında Can Gürkan'ın babası Alp Gürkan'ın da bulunduğu 37 kişi ise beraat etti.

İstinaf onadı, Can Gürkan tahliye edildi

19 Nisan 2019'da ise istinaf mahkemesi Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi'nin kararını onadı.

Onama kararının ardından, tutuklu yargılanan madenin patronu Can Gürkan tahliye edildi. Dava, Yargıtay'a taşındı. 

Yargıtay kararı bozdu, olası kasttan cezaya hükmetti

Yargıtay 12. Ceza Dairesi, 2 Ekim 2020'de verdiği kararda ise, sanıklara verilen cezayı az buldu ve kararı bozdu.

Yargıtay'ın kararına göre, patron Can Gürkan'ın da aralarında bulunduğu dört sanığa olası kastla 301 kez öldürme ve 162 kez yaralama suçundan ceza verilmesine hükmetti. 

İtiraz geldi, üyeler değişti, karardan vazgeçildi

İki Yargıtay savcısı, bu kararın düzeltilmesi için 8 Ocak 2021'de başvurdu.

Savcıların dilekçesinde, 12. Ceza Dairesi'nin sanıklar hakkında "Neticeyi öngördükleri ve olursa olsun diye hareket ettikleri" diyerek, karar verdiği belirtildi.

Bu sırada, Yargıtay 12. Ceza Dairesi'nin 5 üyesinden 3'ü değiştirildi.

12. Ceza Dairesi'nin başkanı Ahmet Er ve üye hakim Nadir Güngündeş koltuğunu korurken, sanıkların 301 kez olası kastla öldürme ve 162 kez yaralama suçundan cezalandırılması gerektiğine yönelik karara imza atan üyelerin yerine eski Adalet Bakanı ve Müsteşarı Kenan İpek, eski Hakim ve Savcılar Kurulu (HSK) Genel Sekreteri Fuzuli Aydoğdu ve eski Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürü Mustafa Yapıcı getirildi.

En fazla 22 yıl hapis cezası

Yapılan itiraz, üç üyenin oylarıyla kabul edildi ve madenin patronu Can Gürkan'ın da aralarında bulunduğu 4 sanığın bilinçli taksirle ölüme sebep olma suçundan cezalandırılmasına karar verildi.

Böylece, patron Can Gürkan'a en fazla 22 yıl hapis cezası verilebilecek.

Geçen yıl yapılan infaz düzenlemesi sayesinde de bu cezanın yarısı infaz edilecek ve 3 yıllık denetimli serbestlik hakkı kullandırılacak.

Yeni üyeler ilk kararı bozdu, eski üyelerden muhalefet şerhi

Oy çokluğuyla çıkan kararın altında, Yargıtay 12. Ceza Dairesi'ne yeni üyelerinin imzası vardı.

30 Eylül 2020'de verilen karara imza atan heyetten Başkan Ahmet Er ve üye hakim Nadir Güngündeş'in muhalefet şerhi koyduğu kararda, yeni üyeler eski Adalet Bakanı ve Müsteşarı Kenan İpek, eski HSK Genel Sekreteri Fuzuli Aydoğdu ve eski Ceza ve Tevfikevleri Genel Müdürü Mustafa Yapıcı belirleyici oldu. 

Yeni üyelerden Kenan İpek, hakim değiştiren kararnamede de imza sahibi

Kararda imzası bulunan Yargıtay 12. Ceza Dairesi üyelerinde Kenan İpek, Adalet Bakanlığı Müsteşarı'yken aynı zamanda HSK 1. Dairesi'nin de doğal üyesiydi. 

İpek, Soma davasını yürüten ilk hakim Aytaç Ballı'nın 'terfi yoluyla' dosyadan el çektirilip İzmir'de görevlendirilerek, yerine Elbistan'da yaşanan maden faciasından sonra açılan davada, tartışmalı bir karar veren Elbistan Ağır Ceza Mahkemesi Başkanı Salih Pehlivanoğlu'nun getirildiği 4 Temmuz 2017 tarihli HSK kararnamesinde de imza sahibiydi.
 

Oğlunu kaybeden İsmail Çolak: Yargıya güvenmiyoruz, Türkiye'de adalet yok

Soma'da Soma Holding'e ait Eynez ocağında, 13 Nisan 2014'te 301 eş, çocuk, baba, oğul hayatını kaybetti. Katliam olarak anılan faciada hayatını kaybedenlerden biri de, 26 yaşındaki  iki çocuk babası Uğur Çolak'tı. 

Soma davasında yargının işleyişi, hayatını kaybeden tüm madencilerin aileleri gibi, Uğur Çolak'ın ailesini de isyan ettirdi. Kendisi de yıllarca maden ocaklarında çalışan emekli bir madenci olan Uğur Çolak'ın babası İsmail Çolak, yeniden görülecek davayla ilgili şunları söyledi:

Mahkemeden çok bir şey beklemiyoruz. Çünkü yargıya artık güvenmiyoruz, ülkemizde adalet diye bir şey kalmadı. Yargı artık bir kişinin tekelindedir. Bu davadan adil bir karar çıkacağını da düşünmüyoruz. Tüm sivil toplum örgütlerini, ilk günkü gibi biz ailelere ve bu davaya sahip çıkmaya davet ediyoruz.