Rusya'nın Ukrayna sınırına asker sevkiyatıyla geçen hafta bölgede başlayan gerginlik, yeni bir savaşın kapıda olduğuna yönelik endişeleri beraberinde getirdi.
Rusya yanlılarının kontrolündeki Donbas bölgesinde 26 Mart'ta keskin nişancıların açtığı ateş sonucu 4 Ukrayna askeri hayatını kaybetmişti. Bu olayın ardından Ukrayna, Rusya'nın sınırına asker yığdığını iddia ederken, Rusya da Ukrayna'yı provokasyonla suçlayarak durumun iç savaşa yol açabileceği savunmuştu.
Rusya ve Ukrayna'nın yanı sıra Kiev'e destek veren ABD'den uzmanlar, son gerilimi değerlendirdi:
Ukraynalı uzman Getmançuk: Kiev, işgal olasılığına hazırlanmalı
Ukrayna merkezli düşünce kuruluşu New Europe Center Direktörü Alyona Getmançuk: Rusya'nın Ukrayna sınırı yakınına asker yığması, Ukrayna'daki savaşın "donmuş bir çatışma" olmadığını gösteriyor. Aksine Ukrayna'ya yönelik savaş, aktif ve devam ediyor. Ukrayna ve Batılı ortakları, artan yeni gerilim riskini ele almakla Putin'in müzakerelerde elini güçlendirmek için savaş tehdidi taktiklerini kullanmasını engellemek arasında doğru dengeyi sağlamak zorunda. Büyük çaplı bir işgal olasılığını öngörmek imkansız olsa da, Ukrayna askeri açıdan buna hazırlanmalı. Ukrayna, ABD ve Avrupa'nın Rusya'nın tehditlerine karşı ortak tepkiyi koordine etmesi de önemli.
Yeni Biden yönetimi, transatlantik güvenlik açısından önem taşıyan bu konuyu Almanya ve Fransa'ya havale etmek yerine daha önemli bir rol oynamayı düşünebilir.
Kyiv Post gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Brian Bonner: Son durum, Rusya'nın Ukrayna'ya savaş açmasından 7 yıl sonra iki hoş olmayan gerçeği herkese hatırlatmalı. İlk olarak Rusya'nın askeri üstünlüğü, askeri gücünü artırsa da savunma kapasitesini güçlendirmekte hâlâ yol kat etmesi gereken Ukrayna'ya karşı istediğini yapabileceği anlamına geliyor. İkincisi, Batı hâlâ Vladimir Putin'e bir haydut diktatör muamelesi yapmıyor.
"İşgal, Rusya'nın Batı'yla ilişkilerinin çökmesine yol açar"
Kiev-Mohıla Akademisi Ulusal Üniversitesi'nden Profesör Taras Kuzio: Rusya'nın Ukrayna'da büyük çaplı bir işgali olası değil çünkü bu uzun bir savaşa ve Rusya'nın Batı'yla ilişkilerinin çökmesine yol açar. Vladimir Putin muhtemelen, Güney Osetya'nın provokasyonlarının Gürcistan'ın ayrılıkçı bölgeye müdahalesine yol açtığı 2008'de Gürcistan Devlet Başkanı Mihail Saakaşvili'ye kurduğu tuzağı tekrarlamayı amaçlıyor.
Rusya, daha önce Gürcistan'da yaptığı gibi işgal altındaki doğu Ukrayna'da yaşayan Ukraynalılara yüzbinlerce Rusya pasaportu dağıttı. Kremlin kontrolündeki Rus medyası, son haftalarda yüksek sesle Ukrayna'yı bir saldırı planlamakla suçlamaya başladı.
Ancak Ukrayna Gürcistan'dan çok daha büyük ve kalabalık. Konvansiyonel bir Rus işgali, tüm Rus silahlı kuvvetlerinin yarısının katılımını gerektirir ve ciddi bir direnişle karşılanır. Sonuçta Rusya yanı başında büyük bir savaşa saplanıp kalır.
Rus uzman: Kiev, mayısta Donbas'a saldırabilir
Rus askeri uzman Şamil Gareyev: NATO'nun mayıs-haziran dönemindeki Defender Europe 2021 tatbikatı, Kiev'in Kırım ve Donbas'ta askeri faaliyetlere başlamaya yönelik olası planlarıyla aynı zamana denk geliyor. Kiev'in mayıs ya da belki haziran başında Donbas'a saldırı düzenleme ihtimalini göz ardı etmiyorum.
Rus askeri uzmanı Viktor Litovkin: Donbas'ta yaşayanların birçoğu Rus vatandaşı. Bu yüzden Rusya, kendi vatandaşını korumak için Donbas'a askerlerini sokabilir. Rusya bununla yetinmez, saldırgana da saldırabilir.
Minsk anlaşmaları var. Bu anlaşmalarda neyin ne şekilde yapılması gerektiği yazıyor. Ancak Ukrayna bunu yapmak istemiyor.
Rusya'daki Anavatan Cephanesi dergisinin editörü Aleksey Leonkov: Ukrayna, temas hattı ve Rusya'yla sınırları boyunca NATO uçaklarının devriye gezmesi ve burada tatbikat yapması konusunda ısrar ediyor, NATO'nun askeri tatbikat yapmasını sağlamaya çalışıyor.
Rusya'da kış tatbikatların son aşamasına gelindi. Askeri birlikler, çeşitli yerlerde bulunan poligonlara sevk ediliyor ve askeri hedefleri yerine getiriyor. Bu hedefler, kesinlikle Donbas'la ilgili değildir.
"Putin'in en sevdiği seçim taktiği, küçük bir savaş yaratmak"
ABD merkezli düşünce kuruluşu Atlantic Council'dan Anders Åslund: Kremlin, son 7 yıldır Ukrayna çevresindeki askeri varlığını sürekli artırıyor. Ancak bu aşamada güç artırımı özellikle ciddi görünüyor, çünkü bu duruma Ukrayna'ya yönelik yüksek sesli olduğu kadar absürt de olan suçlamalar eşlik ediyor. Putin'in bir askeri saldırıyı seçmek için kesinlikle iyi nedenleri var. Eylüldeki Duma seçimleriyle karşı karşıya ve en sevdiği seçim taktiği küçük ve zafer kazandığı bir savaş yaratmak.
Başkan Biden'ın kısa süre önce göreve başladığı ve henüz epey az sayıda üst düzey politika yapıcıyı göreve getirdiği bu dönem, Rus lider için çok uygun. Jeopolitik gerilim artarken ABD'nin Putin'i engellemek için adımlar atması gerekiyor.
Eski Pentagon yetkilisi: Rusya, yeni ABD yönetimini test ediyor
Avrupa ve NATO politikalarından sorumlu eski Pentagon yetkilisi Jim Townsend: Rusya bizim, NATO'nun ve Ukraynalıların ne yapacağını görmeye çalışıyor. Yönetim gergin mi yoksa çözüm mü üretmeye çalışacak? Tüm bunları yeni ABD yönetiminin konumunu değerlendirmek için yapıyorlar.
Atlantic Council'dan Brian Whitmore: Rusya ordusunun Ukrayna sınırına asker yığması tek olay değil. Bu, Rus ordusunun batı cephesindeki daha kapsamlı askeri genişlemesinin bir parçası. Durum sadece Ukrayna'yı değil, NATO üyesi Letonya, Litvanya ve Polonya'yı tehdit ediyor. Rusya, Kaliningrad'daki askeri altyapısını modernize ediyor ve askeri yapılanmasını genişletiyor. Ayrıca, bu ülkedeki askeri varlığını artırmaya yönelik uzun vadeli hedefi doğrultusunda Belarus'ta Aleksandır Lukaşenko'nun yalnızlığı ve hassas durumundan faydalanıyor.
Independent Türkçe, Atlantic Council, TASS, Foreign Policy, AA
