Suriye'nin kuzeyindeki Tel Aar ilçesi, iç savaş boyunca türlü örgütlerin denetimi altına girdi.
2012'de yerel Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) bileşenlerinin hakim olduğu ilçe 2014'te IŞİD'in istilasına uğradı.
2016'ya kadar IŞİD halifeliğinin bir parçası olan Tel Aar, 2016 yılında Türk Silahlı Kuvvetleri'nin (TSK) yürüttüğü Fırat Kalkanı Harekatı'yla IŞİD'den alındı.
IŞİD'den alınan diğer yerlerde olduğu gibi burada da yerel bir meclis kuruldu.
Meclisin şimdiki başkanı Abdulkadir Şeyh, çocukluğunu ve ilk gençliğini Tel Aar'ın sokaklarında geçirdi.
İç savaş başladığında sadece 13 yaşındaydı. Ülkenin tamamına yayılan savaşta yakınları öldü, yaralandı ya da milyonlarca yurttaşı gibi başka yerlere göçmek zorunda kaldı.
Sadece 20 yaşında Tel Aar Yerel Meclisi'nin kurucuları arasındaydı. Meclisi kurmuşlardı ama yöneticiler işbaşına seçimle gelmemişlerdi. Yönetimine bölgede sözü geçen ailelerin mensuplarının girdiği bu mecliste bir yanlışlık olduğunu fark etti genç başkan.
''Biz neden devrim yapmak istedik?''
Ortadoğu'nun sarı tozuna bulanan, savaştan yorgun düşen, nüfusunun çoğunu göçe gönderen ilçede yıkık dökük bir kapıdan girdim. Suriyelilerin istisnasız hepsinin misafir odalarında bulunan ve yerel dilde "Medda Arabi" denilen yer minderlerine kuruldum. İçenin boğazını yakacak ölçüde şekerli ve demli çayın eşliğinde genç başkan Abdulkadir Şeyh'den, içinde yaşayanların dışında kimsenin haberinin olmadığı bu kırık ilçedeki demokrasi deneyimini dinledim.
''Biz devrime neden kalkıştık'' diye başladı söze başkan, ''Adil bir ülke için değil mi'' diyerek kendi sorusuna kendi cevabını da verdi ve devam etti: ''Beşşar Esed bile göstermelik bir seçim yaptı. Bizim ondan bir farkımız olsun istedik. İlçede yaşayanlardan rıza alıp işe öyle devam etsin istedik. Bizim Tel Aar'da yaptığımız ülkenin tamamında yapılsaydı Suriye yıkılmaz, 1 milyona yakın insan ölmez, insanlar başka ülkelerde mülteci olmazdı. Biz, örnek olmak istedik.''
Seçimden rahatsız olan yaşlılar
Şeyh, bölgedeki diğer meclis yönetimlerinin seçim kararlarından memnun olmadığını da belirtti.
''Gelip kararımızdan vazgeçmemizi istediler. Ama biz kararlıydık'' diyerek yaşlı mevkidaşlarının baskılarına dayandığını anlattı.
Seçim kararı alındıktan sonra tüm Tel Aar'a duyurduklarını aktaran Meclis Başkanı Şeyh, adaylığını koymak isteyenler için 1 hafta süre tanındığını, 2 günde itiraz süresi konduğunu vurguladı.
"9 günün ardından adaylığı kesinleşen 13 kişi vardı. Hiçbir haksızlık olmasın diye tüm adayların fotoğraflarını Tel Aar sokaklarına astık. Tel Aar'da yaşayan 18 yaşından büyük herkese seçmen kağıtları gönderdik. 15 bin 500 kişilik bir seçmen kitlesi vardı.''
Seçim günü güvenliğin sağlandığını, sandık kurulların oluşturulduğunu kaydeden Şeyh, "Sabah 09:00 akşam 17:00 arası oy kullanma işlemi yapıldı. Oylar gizli kullanıldı ama sayım herkesin gözü önündeydi. Hiçbir şüphenin oluşmasını istemiyorduk" dedi.
Kadınlar sandığa koştu
Oy kullanmak için sandığa gelenlerin yüzde 75'inin kadın olduğunu belirten Şeyh, seçim sonrası 15 kişilik meşru bir meclisin oluştuğunu, 6 kişinin de mahalli yönetici olarak seçildiğini söyledi. Mecliste kadın yöneticiler de çalışıyor.
Tel Aar'da seçim yapıldı yapılmasına ama 10 yıldır ciddi bir devlet hizmetinin gitmediği ilçede sorunlar büyük.
Şeyh, ''Özellikle su projeleri için ciddi kaynak gerekiyor. Biz günlük temizlik hizmetlerini yapabiliyor ama çalışanların maaşlarını ödemekte büyük zorluklar yaşıyoruz. Çalışanların maaşlarını neredeyse 6 ayda bir alıyor'' diye konuştu.
Çalışanlar maaşlarını un sayesinde alıyor
Yardım kuruluşlarının destekleriyle yönetimin ayakta kalabildiğine değinen Şeyh, çalışanların maaşlarının gönderilen unlarla sağlandığını söyleyerek ''Bu unlardan ekmek yapılıyor ve ekmek alabilecek insanlara satılıyor. Meclis çalışanlarına da satılan bu ekmekler sayesinde maaşları ödenebiliyor. Yani un gelmezse meclis çalışanlarının maaşları da ödenemeyecek'' ifadelerini kullandı.
Belediye hizmetlerinin yürütülebilmesi için dış yardıma muhtaç olduklarını bu nedenle ekiplerini büyütemediklerini söyleyen Şeyh, ''Yine de herkesin sorununu çözmeye çalışıyoruz. Sürekli insanlarla toplantı yapıyoruz. Gidemediğimiz insanlar için de Facebook üzerinden bir şikayet hattı kurduk. Oralardan gelen şikayetleri de dikkate alıyoruz'' şeklinde konuştu.
Çadır kamplar büyürken demokrasi işe yarar mı?
Geçen yıl Rusya uçaklarının İdlib'e yaptığı saldırılar bölgedeki mültecilerin sayısına yenilerini ekledi. Kış mevsiminde çadırların içinde buz kesen, yaz aylarında ise sıcaktan kavrulan mülteciler, yarın ne olacaklarını bilmeyen yerel halk, savaşı artık doğal bir olay zanneden, hiç barış görmemiş çocuklar, çocuklukları savaşın içinde geçen gençler… Suriye'de görünen fotoğraf bu. Tabii ki Tel Aar'daki demokrasi deneyimi burayı bir cennet bahçesi haline getirmeyecek. Ama ''Umut etmek güzel şey'' diyen bir Tel Aarlı: ''O da olmasa, umut etmezsek burada artık nefes de alamayız'' yorumunda bulundu.
© The Independentturkish
