Anayasa Mahkemesi (AYM) 15 Temmuz 2016 darbe girişiminin ardından tutuklanan gazetecilerle, Cumhuriyet davası kapsamında tutuklanan gazetecilerin bireysel başvurularını yaklaşık 2 yıl sonra gündemine aldı. AYM Genel Kurulu, 9 gazetecinin iddia ve taleplerini içeren şu gündemle görüşecek:

"Uygulanan gözaltı ve tutuklama tedbirlerinin hukuki olmadığı, tutukluluğa ilişkin kararların bağımsız ve tarafsız olmayan sulh ceza hakimliklerince verildiği, soruşturma dosyasına erişimin kısıtlanması ve tutukluluğa itiraz incelemesinin duruşmasız olarak yapılması nedenleriyle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının; gazetecilik faaliyeti ve ifade özgürlüğü kapsamındaki eylemlerin tutuklamaya konu edilmesi nedeniyle ifade ve basın özgürlüklerinin; gözaltı ve tutukluluk süreçlerindeki bazı uygulamalar nedeniyle kötü muamele yasağının ihlal edildiği…”

Bireysel başvurular 2 yıl önce yapılmıştı

AYM'nin önündeki dosyalardan 5’i Cumhuriyet gazetesi davası kapsamında tutuklanan ve haklarında verilen mahkumiyet kararları istinaf mahkemesince onanan gazetecilerle ilgili. Gazeteciler Murat Sabuncu, Akın Atalay ve Ahmet Şık 2016 yılındaki tutuklamaların ardından AYM’ye bireysel başvuruda bulunmuşlardı.

Cumhuriyet’in eski yayın yönetmeni Sabuncu yaklaşık 1,5 yıl tutuklu kaldıktan sonra tahliye edilmiş, yargılandığı davada 7 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırılmıştı. Gazetenin eski İcra Kurulu Başkanı Akın Atalay da uzun tutukluluk süresinin ardından tahliye edilmiş, yargılama sonucu 8 yıl 1 ay 15 gün hapis cezasına çarptırılmıştı.

Tahliye olduktan sonra HDP’den milletvekili seçilen gazeteci Ahmet Şık da Sabuncu gibi 7,5 yıla mahkum edildi. 3 gazeteci mahkum oldukları cezalar 5 yılın üzerinde olduğu için kararları Yargıtay’da temyiz ettiler. Davanın esastan görüşülmesi talebiyle yapılan başvurunun ise AYM tarafından henüz gündeme alınmadığı bildirildi.

Gazetenin eski yazarlarından Kadri Gürsel’e 2 yıl 6 ay, İcra Kurulu Üyesi Önder Çelik’e 3 yıl 9 ay hapis cezası verilmişti. İstinaf mahkemesinin kararları onamasının ardından Çelik, 5 yılın altında ceza alan Musa Kart ve Hakan Kara ile birlikte 26 Nisan 2019’da yeniden cezaevine konulmuştu.

 Altan ve Ilıcak’ın dosyası da bugün görüşülecek

AYM’nin bugün görüşeceği dosyalardan ikisi de Ahmet Altan ve Nazlı Ilıcak’ın tutuklandıktan sonra yaptıkları bireysel başvurular. Yaklaşık bin gündür tutuklu Altan ve Ilıcak yerel mahkemece “Anayasayı ihlal” suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırılmışlardı.

Yargıtay Başsavcılığı bu iki isimle ilgili eylemlerin “Anayasayı ihlal” değil “örgüte yardım” kapsamında değerlendirilerek bozma talebinde bulunmuştu. Mehmet Altan ve Şahin Alpay’la ilgili AYM’nin tutukluluk konusunda verdiği ihlal kararında yerel mahkeme önce tahliyeye direnmiş, daha sonra tahliye kararı vermişti. Altan ve Ilıcak, yerel mahkeme haklarında karar verdiği için “hüküm özlü” ya da “hükmen tutuklu” sayılıyor. Bu nedenle tahliye kararı çıksa da yerel mahkemenin bu karara direnebileceği öne sürülüyor.

AYM Genel Kurulu'nun gündemindeki diğer dosyalar ise gazeteciler Murat Aksoy ve Ali Bulaç’a ait. Her iki gazeteci de yargılandıkları davalarda tahliye oldu. Aksoy, karar kesinleştikten sonra yeniden cezaevine girdi, cezasını tamamlayıp tahliye oldu. Aksoy tahliye olduğu için lehine verilecek karar tazminat sonucunu doğuracak.

Independent Türkçe