ABD Başkanı Donald Trump’ın Beyaz Saray ve Demokratlar arasında bir süredir devam eden, yeni teşvik paketi görüşmelerini durdurduğunu açıklamasının ardından piyasalar yeni güne hareketli başladı.
Türk lirası, dolar karşısında 7,8692 lira seviyesine kadar çıkarak rekor tazeledi. Daha sonra tekrar 7,82 liraya kadar geriledi.
TL, dolar karşısında bugün yaklaşık yüzde 0,6 değer kaybı yaşanırken, benzer para birimlerinde yüzde 0,8’e kadar değer kazançları bulunuyor.
Euro/TL ise 9,25 lira seviyesine kadar yükseldikten sonra 9 lira 20 kuruşa kadar çekildi.
TL'de negatif ayrışmaya neden olan jeopolitik gelişmeler arasında son günlerde AB ile azalan tansiyonun yeniden artması endişesi, Azerbaycan-Ermenistan gerilimiv e S-400 sistemleri konusunda devam eden süreç yer alıyor.
Marttan bu yana verilecek ikinci büyük teşvik paketi için ABD yönetimindeki pazarlık temmuzdan bu yana sürüyor. Son olarak Demokratların çoğunlukta olduğu Temsilciler Meclisi, 2,2 trilyon dolarlık yeni paketi 214’e 207 oyla onaylamıştı. Cumhuriyetçiler ise 1,6 trilyon dolarlık teşvik planlıyordu.
Ancak geçtiğimiz günlerde koronavirüse yakalanan Trump, Twitter’dan yaptığı paylaşımda ‘‘Temsilcilerime seçimlere kadar müzakreleri sonlandırmaları talimatını verdim. Kazanır kazanmaz büyük bir teşvik paketini geçireceğiz ve çalışkan Amerikalılar’la Küçük İşletmelere odaklanacağız’’ açıklamasını yaptı.
Trump yaptığı bir başka açıklamada ise hava yolları için 25 milyar dolar, küçük işletmelere destek için 135 milyar dolar ve her ABD'li başına 1,200 dolar yardım içerecek bir paketi derhal hayata geçirme çağrısında bulunarak, "Bu teklifi imzayalayacağım” dedi.
Jeopolitik gerilim sürüyor
Avrupa Komisyonu Türkiye hakkındaki yıllık değerlendirmesinde hukukun üstünlüğü, temel haklar ve yargı bağımsızlığı alanlarında gözlenen gerileme nedeniyle Türkiye'nin Avrupa Birliği'nden uzaklaşmaya devam ettiğini belirtti.
Türkiye ise AB'nin "önyargılı, yapıcılıktan uzak ve çifte standartlı" yaklaşımını sürdürdüğünü belirterek raporda AB'nin yerine getirmediği sorumluluk ve taahhütlerine değinmedi yönünde eleştiride bulundu.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Almanya Başbakanı Angela Merkel ile dün yaptığı görüşmede AB liderler zirvesinde yayımlanan bildirinin Türkiye ile AB arasındaki ilişkilerdeki sorunları aşmayı sağlayacak zeminden yoksun olduğunu söyledi.
Öte yandan yarın itibarıyla 1974 yılında Kıbrıs Harekatı sonrasında kapatılan Maraş'ın yeniden açılacak olmasının da ilişkilere etkisi piyasada tarafından izleniyor.
Türkiye'nin ABD ile ilişkilerinin gerilmesine neden olan, Rus yapımı S-400 hava savunma sistemlerinin bugünlerde test edildiğine dair haberler de piyasada endişe kaynağı.
NATO müttefiki iki ülke arasındaki ilişki geçen sene Türkiye'nin S-400 hava savunma sistemleri alması nedeniyle bozulmuş; ABD Türkiye'yi yaptırım uygulamakla tehdit ederken, F-35 savaş uçağı programından çıkarmıştı.
ABD S-400'lerin NATO sistemleri ile uyumsuz olduğunu ve F-35 savaş uçaklarının radara yakalanmama fonksiyonunu tehdit ettiğini iddia etmişti. Türkiye bu iddiaları reddederken, S-400'lerin birliğin savunma sistemine dahil edilmeyeceğini bildirmişti.
Independent Türkçe, Reuters
