İzmir'in Bayraklı İlçesi'nde çam ağacını budamaya çalışan 77 yaşındaki Zeynel Anık, dün sekiz metreden düşerek ağır yaralandı.
Anık kaldırıldığı hastanede yaşamını yitirdi.
Yine dün Bursa’nın İnegöl İlçesi Akıncılar Mahallesi’nde yaşayan 77 yaşındaki Rıza Ayzit, bahçesindeki ceviz ağacına çıktı.
Ne olduysa o ara oldu, dengesini kaybeden yaşlı adam ağaçtan düşecerek hayatını kaybetti.
Simav’da aynı gün bir kişi öldü, bir kişi yaralandı
Olaylar bunlardan ibaret değil.
Tarih 29 Eylül 2020. Yer bu sefer Kütahya’nın Simav İlçesi.
Sarkatlar Köyü’nde yaşayan 87 yaşındaki Halil Yılmaz, çıktığı ceviz ağacından düştü.
İlk müdahale 112 Acil Yardım ekipleri tarafından olay yerinde yapılan Yılmaz, kaldırıldığı devlet hastanesinde kurtarılamayarak öldü
Yine aynı gün Simav'da yaşanan ikinci olayda Cuma Mahallesi'nde 65 yaşındaki Nurullah Kalıpçı, çıktığı ceviz ağacından düşerek ağır yaralandı.
Erzincan’da bir haftada bir kişi öldü, 10 kişi yaralandı
Bunlar kayıtlara giren olaylardan sadece bazıları.
Her yıl Türkiye’de bu şekilde onlarca kişi ağaçtan düşme sonucu ya ölüyor ya da yaralanıyor.
Genelde bu ölümler kırsal alanda olduğundan ve çoğunlukla kaza denilip geçildiğinden kamuoyunda fazla dikkat çekmiyor.
Türkiye genelinde her yıl kaç insanın ağaçtan düşüp yaralandığına dair toplu bir istatistike ulaşmak mümkün olmasa bile il bazında bu konuda verilere dair haberler medyaya yansıyor.
Örneğin Erzincan kaynaklı 24 Eylül 2019 kaynaklı bir haberde ceviz hasadının başlamasıyla birlikte bir hafta içinde 63 yaşındaki Zekariya Ulutaş adlı bir kişinin ağaçtan düşerek öldüğü, 10 kişinin de yaralandığı kaydedildi.
Kastamonu’da üç yılda 151 kişi ağaçtan düştü
Geçen ayın başında Kastamonui İl Jandarma Komutanlığı’nca hazırlanan ve Kastamonu Valiliği’nce onaylanan “Ağaçtan Düşme Olaylarını Önleme Projesi”nde yer alan bilgiler ağaçtan düşmenin ne kadar ciddi bir sorun olduğunu gösteriyor.
Kastamonu İl Jandarma Komutanlığı’nın verilerine göre sadece jandarma sorumluluk sahasında 1 Ocak 2018’den bu yana 286 yüksekten düşme olayında 19 kişi öldü, 267 kişi yaralandı.
Verilen bilgide 286 düşme olayının 151’inin ağaçtan düşme olduğu vurgulandı.
Proje kapsamında valiliğin finansmanı ile 384 köyde ceviz ve kestane ağaçlarına çıkarak toplayıcılık yapan 385 vatandaşa ağaca çıkarken kullanmaları için emniyet kemeri gibi koruyucu ekipman dağıtılması ve eğitim verilmesi kararlaştırıldı.
Böylece ağaçtan düşmelerin ilk etapta yüzde 25 azaltılması planlanıyor.
Düşenlerin çoğu erkek
Ağaçtan özellikle de ceviz ağacından düşmeye kaynaklı ölümler pek çok bilimsel araştırmaya da konu oldu.
Kırşehir’de yer alan Ahi Evran Üniversitesi Hastanesi Acil Servis Bölümü'nde görevli uzmanlarca hazırlanan ve Dünya Acil Cerrahi Dergisi’nde İngilizce olarak da yayınlanan “Türkiye Orta Anadolu'da Ceviz Ağacı Düşmelerinin Analizi ve Yaralanması” adlı araştırma makalesinde Eylül ve Ekim 2014 tarihlerini kapsayan iki aylık süreçte hastaneye getirilen 54 ağaçtan düşme vakası incelendi.
16'sı ağır yaralanma ile sonuçlanan 54 düşme olayının mağdurlarının 50’si erkek 4’ü kadın. Düşenlerin yaş aralığı 14 ile 83 arasında değişiyor. Ancak çoğunluğu 51 ile 60 yaş arasında.
Uzak dallardaki meyvelere ulaşmaya çalışırken düşüyorlar
Makalede yaralanmaların yüzde 44.4’ünün omurilik ve özellikle de yüzde 25.9 ile bel bölgesinden yaşandığı belirtilerek, ceviz ağacından düşmeler önemli bir sağlık sorunu olarak nitelendi.
Makalenin tartışma bölümünde ise ceviz ağacının ekonomik önemi büyük olan bir tür olduğu kaydedilerek, özellikle Kırşehir Kaman ilçesinde yaşanan düşme nedenleri şöyle anlatıldı:
Ceviz ağacının kaygan bir yüzey, maksimum 15-30 m yüksekliğe sahip oldukça uzun bir şaft gibi dağcılar için bazı olumsuzlukları vardır ve sert kabuklu yemişler, içi boş yapı nedeniyle baygın olan dallarının uzak kısımlarında birikmiştir.
Cevizin dallarını sallayan ve ağaca tırmanma ihtiyacını ortadan kaldıran ceviz ağacı makinesi ile ceviz hasadı yapılmasına rağmen yöre halkı ağaca tırmanarak ceviz hasadına devam etmektedir. Düşmeler, ağaca tırmanırken kayma veya dalları kıran ayaklarıyla tekmeleme veya ayaklarının kayması sonucu meydana gelir.
Genç nüfus azaldığından iş yaşlılara kalıyor onlar daha çok düşüyor
Araştırmada düşenlerin çoğunluğunun erkek ve yaşı ileri yaştakiler olduğu vurgulanarak bunun nedeni olarak da “Bu muhtemelen, bu bölgede yaşayan genç nüfusun çoğunluğunun tarım dışı mesleklerde eğitim görmesi ve kırsal alanlardan çok şehirlerde yaşamayı tercih etmesinden kaynaklanmıştır” denildi.
Kayseri'de iki ayda 21 kişi ağaçtan düştü
Yine Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı uzmanları tarafından hazırlanan ve Türkiye Acil Tıp Dergisi'nde yayınlanan “Ceviz Ağacından Düşmeye Bağlı Yaralanmaların Özellikleri” adlı araştırma makalesinde 1 Eylül 2009’dan 1 Kasım 2009’a yani iki aylık sürede Kayseri’de ağaçtan düşmeden kaynaklanan 21 vaka incelendi.
Kahramanmaraş’ta altı yılda 21 erkek ağaçtan düşerek öldü
Kahramanmaraş ilinde Sütçü İmam Üniversitesi’nde görevli bir grup akademisyen tarafından yapılan ve Dicle Tıp Dergisi’nde “Ağaçtan Düşmelere Bağlı Ölümler” başlığıyla yayınlanan bir başka araştırma makalesinde ise 1 Ocak 2008 ile 31 Aralık 2014 tarihleri yani altı yıllık süreçte il genelinde ağaçtan düşmeden kaynaklanan 21 ölüm vakası incelendi.
Araştırmada ölenlerin tamamının erkek ve yaş ortalamalarının 59.5 olduğu kaydedildi.
Ölenlerin biri hariç hepsi kaldırıldığı hastanede can verdiği belirtildi.
En çok ceviz, incir ağacından ve üzüm asmasından düşüyorlar
Yine düşmelerin en sık olarak yüzde 28,5’inin ceviz ağacından, yüzde 23,8’inin incir ağacından ve yüzde 19’unun ise üzüm asmasından olduğu en sık da sonbahar ve yaz aylarında gerçekleştiği kaydedildi.
Olgularda meydana gelen kemik kırıkları incelendiğinde, en sık kafatası kemiklerinde, sonra sırasıyla vertebra ve kaburga kemiklerinde kırıkların oluştuğu tespit edildiği makalede açıklandı.
Acil Tıp Uzmanı Prof.Dr. Cander: "Ağaçtan düşmeler mevsimsel ama ciddi bir sorun"
Acil Tıp Uzmanları Derneği Başkanı Prof. Dr. Başar Cander ile ağaçta düşme vakalarıyla ilgili konuştuk.
Türkiye genelinde her yıl ağaçtan düşmeden kaynaklı kaç ölüm ve yaralanma var sorusuna dair net bir istatistik olmadığını belirten Cander, “Ağaçtan düşmeler bütün düşme olayları içinde yüzde 5’lik bir oranı teşkil ediyor" dedikten sonra şöyle konuştu:
Ağaçtan düşmeler mevsimsel ama ciddi bir sorun. Ölüm ve ağır yaralanma ile sonuçlanabiliyor. Daha çok ağaçların budama zamanı ve meyvelerin toplama zamanı olan bahar sonlarında ve yaz aylarında oluyor. Ağaçlara her yaş grubundan insan çıksa da n çok yaşlılar düşüyor. Yaşlıların ağaca çıkmaya yönelik bir eğilimi görülüyor. Yaşlılar eski alışkanlıklarını bırakmayarak yine ağaçlara çıkmak istiyorlar. Çünkü 40 yıl boyunca çıkmış yine çıkarım diyor. Kaygan özelliği olan bir ayakkabı veya çorapla çıkınca risk daha da artıyor.
"Meyveye ulaşmanın cazibesine kapılıyorlar"
Ağaçtan meyve toplamanın bir cazibesi olduğunu belirten Cander, “Meyveye uzanıyorsunuz biraz daha uzanırsam alacağım diyorsunuz o an dengenizi kaybediyorsunuz. Ya da bu dalı da atlayabilirim diyorsunuz dal sağlam çıkmıyor. Düşenlerin hepsi bir anda oldu diyor" dedi.
"Ağaçtan düşeni kucakta taşımayın, ambulans çağırın"
Yaşlıların düşmeden kaynaklı ciddi yaralanmalar yaşadıklarını söyleyen Cander, “Yaşın verdiği hassasiyetten dolayı kemikler en ufak bir travmada bile kırılabiliyor ve organa saplanıp, felç kalmalara bile neden olabiliyor. O nedenle yaşlılar artık genç olmadıklarını kabul edip ağaçlara çıkmamalı. Çocuklar daha esnek olsa da onlardaki düşmeler genelde kafa travması şeklinde oluyor.
Cander, ağaçtan düşmelerde mutlaka olay yerine ambulans çağrılması gerektiğini kucakta hastaneye taşınma gibi davranışlardan kaçınılması gerektiğini söyleyerek bu tür durumların daha ciddi sakatlıklara yol açtığını söyledi.
Düşme açısından en riskli ağaçlar hangileri?
Ziraat Mühendisi, çiftçi Fatih Güleç ise düşme riski en yüksek olan ağaçları şöyle açıkladı:
Gevrek dallı dediğimiz söğüt, akasya bunlar çabuk kırılır. İncir dalları da çabuk kırılır. Ceviz ağacı yüksektir ve meyvelerin bulunduğu dalları ince olduğundan risklidir. Kiraz ağacına da dikkat etmek gerekir.
Ceviz ağacından silkeleme veya uzun sırıklarla vurma yoluyla da ceviz toplanmaya çalışıldığını kaydeden Güleç, “Ancak çırpma veya vurmanın gelecek yıl ürün verecek olan filizlere zarar verdiğini düşündüğünden köylerde halen ağaçlara çıkarak toplamaya çalışıyorlar. Dikkatsizlik olunca kötü sonuçlar doğuruyor.
© The Independentturkish
