Genel seçimin bir ihtimal haline gelmesi, İngiltere siyasetine dair şu soruyu önemli hale getiriyor: Yenilikçiler göreve gelmeye hazır mı?
İngiltere bir nesil içinde ilk kez, ideoloji ve değerler konusunda ayrılmış 2 büyük partinin bulunduğu politik bir yol ayrımına geldi. Jeremy Corbyn’in İşçi Partisi, siyasetle ekonomiyi baştan aşağı düzenleyeceğini söylüyor. Peki bunun sonucu ne olabilir? Radikal bir hükümet, servetin ve gücün pay edilmesine karşı olan bir düzende nasıl ayakta kalabilecek?
Bu sorulara tarihe bakarak cevap vermeye çalışabiliriz. Margaret Thatcher öncesi Clement Attlee yönetimindeki İngiliz hükümetleri, Fransa’daki köklü değişiklikler getirmek isteyen Mitterand, Şili’deki Allende ve Yunanistan’daki Syriza hükümeti, Corbyn’in aklında tutmak isteyebileceği dersler barındırıyor.
Seçim kazanmak, Corbyn’in karşılaşacağı zorlukların yalnızca biri olacak. İşçi Partisi, yeni kamu bankaları kurma, kira denetimi uygulama ve yeşil endüstri stratejisi gerçekleştirme sözü veriyor. Kısaca, gücü zengin şirketketlerden alıp sıradan yurttaşlara dağıtarak, ekonomiyi radikal bir biçimde demokratikleştirme sözü veriyor. Bu söz kesinlikle, fosil yakıt şirketlerinde, gayrimenkul komisyoncularında, emlak sahiplerinde ve Londra kentinde kızgınlık yaratacak. Öfke siyasi muhalefetin ötesinde, ekonomik savaşa ve sermaye kaçışına doğru kolayca büyüyebilir.
Thatcher devrimi belki de, Corbyn hükümetinin bu tip bir reaksiyona nasıl cevap verebileceğine dair en öğretici örnek. Temel olarak Muhafazakar Parti’nin özelleştirme için savaş planı olan ve Ridley Raporu olarak adlandırılan belgenin çok az biliniyor olması çok ilginç. Corbyn gibi, Thatcher da İngiliz ekonomisindeki en güçlü çıkar gruplarının bazılarını sindirmesi gerektiğini biliyordu. Thatcher’ın durumunda bu gruplar sendikalardı ve onları yeniden inşa etmesi gerekiyordu. Thatcher, bu savaşı nasıl yürüteceğine ve kazanacağına dair ayrıntılı planlar yaptı. Bunlar, madencilerle mücadeleden, Ulusal Sağlık Sistemi’nin (Nicholas Ridley’nin ifadesiyle) “gizlilik içinde” özelleştirilmesine kadar uzanıyordu. Corbyn hükümeti de, programını başarıyla uygulamak için sıkı bir güç analizine ihtiyaç duyacak.
Corbyn’in karşılaşacağı bir sonraki zorluk, seleflerinin çok iyi bildiği, sözünü tutma kısmı olacak. 1974’te yeni atanmış Sanayi Bakanı Tony Benn, üst düzey yetkilisi olan Anthony Part ile bir araya gelmişti. Part gelişigüzel bir biçimde, sanki malumu ilam edercesine, “Sanırım manifestoyu uygulayamayacaksın” demişti. Benn bu sözle şoke olmuştu. “Şaka yapıyor olmalısın” diye karşılık vermişti. Ve nihayetinde, Benn’in İngiliz hükümetinin fazlaca soyutlanmış ve sıkışmış bir figürü haline gelmesi, Part’ın haklılığını kanıtladı. Benn’in deneyiminin gösterdiği gibi, Corbyn hükümeti yalnızca dıştan gelen sorunlarla karşılaşmayacak, aynı zamanda içerdeki sorunlarla da uğraşacak: Atalet ve İngiliz devletinin muhafazakarlığı. İsmini vermek istemeyen bir devlet yetkilisinin belirttiği gibi, kamu hizmeti, radikal bir değişikliğe olanak verecek şekilde dizayn edilmemiştir; aksine kamu hizmetinin temel fonksiyonu hükümetler arasındaki devamlılığı korumaktır. Üst düzey yetkililerin pek çoğu da, paralı eğitim görmüş ve Corbyn hükümetinin açıkça değişiklik sözü verdiği endüstri kollarından gelmiş insanlar.
Aslında, siyasi süreçler ve kadrolar, uzun süredir Thatcher’ın “piyasa en iyisini bilir” düşüncesiyle şekilleniyor. Bunun “kanıtı” herkesin yarar sağlayacağını söyleyen deneysel kanıtlara rağmen servet sahiplerinin vergilendirilmesine karşı olan ve ekonomik krizi öngörmede başarısız olan ortodoks ekonomik modellerde yatıyor. Eğer Corbyn hükümeti ülkeyi değiştirmek konusunda ciddiyse, buna devleti dönüştürmekten başlamalı.
Saldırgan güçler karşısında, Corbyn hükümetinin kendi plan ve stratejilerinden daha fazlasına ihtiyacı var. Corbyn hükümeti; İngiliz düzenine karşı güç sağlayabilecek ve gündemi sulandırmaya çalıştığında bunu hesaba katabilecek, güçlü toplumsal hareketlerce desteklenmeye ihtiyaç duyacak.
John McDonnell, “Biz iktidara geldiğimizde, hep birlikte gelmiş olacağız” dedi. McDonnell, Corbyn hükümetinin Whitehall’un yönünü sola çevirmekle başarılı olamayacağının farkında. Bunun yerine, gücü sıradan insanlara doğru yaymalılar.
İnsanlar da bu gücü almak için hazır olmalı. İngiliz siyasetinin kıyısında bulunmaya alışmış toplumsal hareketler, kendi rollerini radikal bir biçimde artırmalı. Ülkedeki sol siyaset için en canlı forum haline gelen ve yıllık İşçi Partisi konferansına paralel bir konferans olan Dönüşmüş Dünya’nın (The World Transformed) yaptığı gibi halka açık eğitimler ve tartışmalar gerçekleştirilmesini sağlayacak alanlara ihtiyacımız var. Tıpkı kiracıların hatası dışında evden çıkarılmasını yasaklamaya çalışan kiracı sendikaları gibi, kendi çevrelerine ulaşabilecek ve güç yaratabilecek taban hareketlerine ihtiyacımız var. Ve adaletsiz sistemden en çok zarar gören, geleceğin farklı özgeçmişe liderlerini, yenilikçi politikacıları ve İngiliz siyasetini yeniden şekillendirecek aktivistleri ortaya çıkaracak bir iletişim hattı gerekli.
Corbyn seçilmeden birkaç yıl önce, bağımsızlık yanlısı bir İskoç aktivist bana, “İngiliz soluna dair fark etmen gereken şey, kimsenin gelip seni kurtarmayacağı” demişti. O zaman haklıydı ve şimdi de haklı. İşçi hareketinin tabanda yayılmasının önemi, Corbyn hükümetinin seçilmesini sağlayacak neferler yaratmak değil. Aksine Corbyn hükümetinin seçilmesinin önemi ekonomiyi, siyaseti ve toplumu demokratikleştirecek gücün yurttaşlara ve toplumsal hareketlere dağıtılmasıdır.
Christine Berry, Joe Guinan’la birlikte People Get Ready! Preparing for a Corbyn Government (Corbyn Hükümetine Hazır Olun!) kitabının ortak yazarıdır
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
https://www.independent.co.uk/voices
Independent Türkçe için çeviren: Esra Güngör
© The Independent
