Altın alımlarına mayıs ayında vergi getirilmesi, geçen hafta altın ve gümüşteki devlet hakkının yüzde 25 oranında artırılması, 99 maden sahasının aramalara açılmasının ardından altın ile ilgili yeni plan, “yastık altındakileri” ilgilendiriyor.
Bloomberg News’tan Ercan Ersoy ve Çağan Koç’un haberine göre hükümet, Türkiye’nin gayrisafi yurt içi hasılasının yüzde 40’ına denk gelen yastık altı altınların finansal sisteme katmak için yeni bir plan üzerinde çalışıyor.
Buna göre Hazine ve Maliye Bakanlığı ile İstanbul Altın Rafinerisi, seçilmiş kuyumcuların insanlardan altın toplayıp kamu bankalarına yatırmalarına izin verecek. Şimdiye kadar 20 ilde 70 kuyumcu belirlenirken, bu sayı 81 ilde 1000 kuyumcuya yükseltilmek isteniyor.
Bloomberg’e konuşan İstanbul Altın Rafinerisi CEO’su Ayşen Esen, yeni düzenleyemeyle birlikte fiziksel altını çekebileceklerini söyledi.
Daha önce kullanılan yöntemler, söz konusu altını finansal sisteme çekmekte çok başarılı olamamıştı. Son 10 yılda bankalara yatırılan altının 100 ton olduğunu söyleyen Ayşen Esen, ülke genelinde “biriktirilen” meblağın ise 5 bin tona ulaştığını söyledi.
Mevcut düzenlemede altın hesabına sahip banka müşterileri, o anda geçerli olan altın fiyatları karşılığı Türk Lirası alabiliyor.
İstanbul Altın Rafinerisi CEO’su Esen, yaklaşık beş yıldır bir altın değerleme sistemi üzerinde çalıştıklarını ve kuyumcuların değerleme yapabilmelerine destek olmak için milyonlarca dolarlık bir yazılım geliştirdiklerini söyledi.
Esen, üç kamu bankası ve ilgili katılım bankalarıyla yürütülen testlerin ise temmuzda başladığını aktardı.
Ne olmuştu?
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK), gerçek ve tüzel kişilerin günlük 100 gram ve üzerinde altın alım işlemlerinde, altının ilgilinin hesabına aktarılmasının ve/veya kullanıma açılmasının bir iş günü valörlü olarak gerçekleştirilmesine 21 Mayıs’ta karar vermişti.
Resmi Gazete’de 24 Ağustos’ta yayımlanan karara göre döviz ve altının kambiyo işlemlerindeki Banka Sigorta ve Muamele Vergisi (BSMV) oranı binde 2'den yüzde 1'e artırıldı.
4 Eylül’de Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararı’na göre ise altın ve gümüş madenlerindeki devlet hakkı yüzde 25 oranında artırıldı. Yeni düzenlemeyle en düşük devlet hakkı yüzde 1,25, en yüksek devlet hakkı ise yüzde 18,75 oldu.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü'nün 5 Eylül’de Resmi Gazete'de yayımlanan ilanında 99 maden sahası ihale edilerek aramalara açılacağı duyuruldu.
9 Eylül’de Bloomberg’e bir röportaj veren Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, altının Türkiye’de geleneksel tasarruf araçlarının başında geldiğini söyleyerek “Dönem dönem artıp azalmakla beraber sürekli olarak tasarruf sahiplerinin altın yönünde tercihlerini görmekteyiz” demişti.
Albayrak, “Bu bağlamda yastık altı olarak tabir edilen finansal sistem dışında tutulan altınların sisteme dahil edilmesi amacıyla altın cinsinden ihraçlara da ağırlık verdik” ifadelerini kullanmış ve şunları söylemişti:
Bankaların altın konusunda karşılaştıkları önemli bir alokasyon sorunu söz konusuydu. Diğer yabancı para cinsinden borçlanmalara göre çok daha düşük maliyetlerle altın cinsinden tahvil ve kira sertifikası ihraçları gerçekleştirdik ve maliyetlerimizi düşürürken altın cinsinden tasarrufların finansal sisteme dahil olmasında da destek olduk. Bu da bu başlık altında değerlendirilmesi gereken önemli bir husus.
Independent Türkçe, Bloomberg
