Lübnan’ın başkentinde dün gerçekleşen ve onlarca kişinin ölümüne, binlerce kişinin de yaralanmasına sebep olan şiddetli patlamanın mantar bulutu oluşturması, sosyal medya kullanıcıları ve komplo teorisyenleri arasında tartışma başlattı: Beyrut’ta nükleer saldırı mı yaşandı?
Silinmeden önce binlerce kişinin beğendiği ve paylaştığı bir Twitter paylaşımında “Aman Tanrım. Lübnan medyası havai fişek fabrikası olduğunu söylüyor. Ama değil. Bu bir mantar bulutu. Bu atomik” ifadeleri yer aldı.
Öte yandan nükleer silahlar üzerine çalışan uzmanlar, Beyrut’ta nükleer bomba patladığı iddialarını reddediyor.
Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde (MIT) nükleer sistemlerde çoğaltma üzerine çalışan Vipin Narang, dün Twitter’da yaptığı bir paylaşımda, “Nükleer silahları çalışıyorum. Bu nükleer değil” yazdı.
New Mexico Üniversitesi'nde doktora adayı Martin Pfeiffer de atom bombası iddialarını kesin bir dille reddetti. “Bunun nükleer olmadığı açık” diyen Pfeiffer, görüntülerdeki alevlerin patlayıcı madde veya kimyasallardan kaynaklandığını ifade etti.
Pfeiffer ayrıca, söz konusu patlamanın iki nükleer imzayı taşımadığını belirtti. Bilim insanına göre bu imzalardan biri, “kör edici beyaz bir flaş”, diğeri ise insanların cildini ciddi şekilde yakan ısı dalgalanması.
Bilim insanı, nükleer patlamalarda görülen mantar şeklinde bulutun Beyrut’ta da kaydedilmesini de yorumladı. Pfeiffer’e göre silah araştırmacılarının "Wilson Bulutu” diye isimlendirdiği bu tip bulutlar, nemli hava sıkıştığında ve içindeki su yoğunlaştığında ortaya çıkıyor. Yani sadece nükleer bombalara özgü değiller.
Seven different angles of the massive explosion in Beirut, Lebanon from this morning.
— Rex Chapman (@RexChapman) August 4, 2020
My goodness...pic.twitter.com/4no1brIYoD
Middlebury Uluslararası Araştırmalar Enstitüsü'nde silah kontrol uzmanı Jeffrey Lewis de patlamalara alışkın olmayan kişilerin olayı bir nükleer saldırı sanabileceğini ama Beyrut’ta nükleer saldırı yaşanmadığını belirtti.
Washington Post’un haberine göre Lewis, “Nükleer patlamalarla ilişkilendirdiğimiz bazı şeyler, sadece patlamalarla ilişkilidir” dedi.
Lewis de söz konusu bulut görüntüsünün havadaki nemi yoğunlaştıran şok dalgasının basıncından kaynaklandığını ifade etti.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Ayrıca hükümet yetkilileri, patlamaya Beyrut limanındaki bir depoda bulunan yüksek miktardaki amonum nitrat’tan kaynaklandığını açıklamıştı. Lübnan İçişleri Bakanı Muhammed Fehmi, bomba yapımında da kullanılan bir gübre olan amonyum nitrat stoklarının patladığını söylemişti.
Euronews’in aktardığına göre tarımda önemli bir besin kaynağı olan madde, depolama ve kullanım yöntemlerine dikkat edilmediğinde büyük felaketlere yol açabiliyor.
Kayıtlara geçen amonyum nitrat kaynaklı ilk patlamalardan biri 1916’da İngiltere’de bir barut fabrikasında meydana gelmişti. Yaklaşık 700 ton amonyum nitrat ve 25 ton TNT’nin yol açtığı patlama sonucu 15 işçinin hayatını kaybettiği kaydedilmişti.
ABD tarihinde "Teksas Felaketi" diye bilinen en büyük sanayi kazalarından biri de aynı maddeden kaynaklanıyordu.
16 Nisan 1947'de Teksas limanındaki bir kargo gemisinin güvertesinde çıkan yangın sonucu gemideki 2 bin 300 ton amonyum nitrat patlamış, patlama limandaki diğer gemilere ve petrol depolarına sıçramış ve 581 kişnin ölümüne ve 8 bine yakın kişinin de yaralanmasına yol açmıştı.
Science Alert, Washington Post, Euronews
Independent Türkçe için derleyen: Çağla Üren