Otizm farkındalığını arttırmayı ve hastalıkla ilgili önyargıları gidermeyi amaçlayan Dünya Otizm Farkındalık Haftası bu yıl 1-7 Nisan tarihleri arasında gerçekleşiyor.
Peki Apserger sendromu ve belirtileri nelerdir ve ne kadar insanı etkiliyor? İşte bilmeniz gereken her şey:
Asperger sendromu nedir?
Kuzey İrlanda merkezli Autism NI derneği, Asperger sendromunun otizm spektrumunda yer aldığını belirtiyor.
Asperger sendromu teşhisi konan kimseler, otizimi olan bazı kişilerin tecrübe ettiği konuşma güçlüğü veya geriliği gibi öğrenme engelleri yaşamayabiliyor.
Öte yandan İngiltere Ulusal Otistik Topluluğu’nun (NAS) altını çizdiği üzere, Asperger sendromlu bazı kişiler yine de bazı öğrenme güçlükleri yaşayabiliyor ve kimi zaman dili anlamayı veya kullanmayı zor bulabiliyorlar.
Dernek aynı zamanda Asperger sendromunun "iyileştirilebilir" bir hastalıktan ziyade kişinin kimliğinin ayrılmaz bir parçası olarak kabul edilmesi gerektiğine işaret ediyor.
Asperger sendromu tanısı konulanların ortalama veya ortalama üstü düzeylerde zeka seviyesine sahip olduğu düşünülse de hastalıktan etkilenen kimselerin sosyal çevrede başkalarıyla etkileşimi zorlaşabiliyor.
Adını nereden alıyor?
Hastalık adını, 1944 yılında sendromun belirtilerini gösteren çocuklar hakkında yazılar kaleme alan Avusturyalı çocuk doktoru Hans Asperger'den geliyor.
Bir kesim, doktorun İkinci Dünya Savaşı döneminde Nazilerle ilişkisine dair yakın zamanda çıkan haberlerden ötürü ismin değişmesi gerektiğini öne sürüyor.
Belirtileri neler?
Asperger sendromu bir tür otizm spektrum bozukluğu olması nedeniyle, belirtilerin bireyden bireye değişiklik gösteriyor bu da teşhisi zorlaştırabiliyor.
İngiltere ve İrlanda'da otizm iletişim ağlarını birleştiren Otizm İnisiyatifleri şirketine göre, Asperger sendromunun belirtileri arasında vücut dilini okumada güçlük, empati eksikliği, motor becerilerin normalden geç gelişmesi ve aşırı hassasiyet bulunabilir.
Bu belirtiler çoğu zaman çocukluk çağlarında, çocuklar daha önce tecrübe etmedikleri sosyal koşullarla karşılaştığında fark edilebiliyor.
ABD Ulusal Bilimler Akademisi (NAS), kişiye Asperger'in teşhisini ancak konuşma ve dil terapisti, psikiyatrist ve çocuk doktorundan oluşan bir sağlık ekibin koyabileceğini belirtiyor.
Kaç kişiyi etkiliyor?
Dünyada yaklaşık her 100 kişiden birinde otizm var.
NAS dış ilişkiler müdürü Jane Harris, otizmli birçok kişinin halen sağlık durumları nedeniyle dışlandıklarını söylüyor.
Harris, “İngiltere'de (Love Island’s programından) Niall (Aslam) gibi yaklaşık 700 bin otistik kişi var, ancak yaşamlarının çoğu karşı karşıya kaldıkları zorlukları anlamayan kamu tarafından sınırlanıyor” diyor.
Harris, yarışma programına çıktıktan sonra otizmi hakkında açıkça konuşan Aslam'ın otizm farkındalığının arttırılmasında "önemli rol" oynadığını da ekliyor.
Bill ve Melinda Gate Vakfı tarafından hazırlanan 2015 tarihli bir rapor dünya genelinde yaklaşık 37,2 milyon insanın Asperger sendromundan etkilendiğini ortaya koymuştu.
Neden otizm tanısı kızlara kıyasla daha çok erkeklere konuyor?
Günümüzde otizm teşhisinin erkek çocuklar arasında kız çocuklara nazaran daha yaygın olduğu tespiti yıllar boyunca birçok kez araştırmalara konu oldu.
2015’te ABD Baltimore'daki Kennedy Krieger Enstitüsünce gerçekleştirilen bir çalışmada, 50 bin kişiye ait çevrimiçi kayıtlar incelenerek, kız çocuklarına neden genellikle erkek çocuklardan daha geç yaşlarda otizm teşhisi konulduğu araştırıldı.
Araştırmacılar, kız çocuklarının davranış biçimlerinin otizm belirtilerinin tanımlanmasını kimi zaman çocukluk döneminin sonlarına veya ergenliğe kadar zorlaştırdığı sonucuna vardı.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
https://www.independent.co.uk/life-style/health-and-families
Independent Türkçe için çeviren: Kerim Çelik
© The Independent
