Son 5 ayda iki Boeing 737 Max uçağının düşmesi sonucu 346 kişini hayatını kaybetmesi havacılık dünyasında türbülansa neden oldu.

Birçok ülke ABD’li Boeing 737 Max’lerin uçuşunu durdurdu, bu uçaklara hava sahasını kapattı. Son olarak ABD ve Kanada da 737 Max tipi uçakların uçuşlarını geçici olarak durdurdu.

ABD Başkanı Trump kararın ABD Havacılık İdaresi (FAA) tarafından derhal uygulanacağını belirtti.

Trump, "Bu konuyu şansa bırakmak istemedim. Doğru olan şeyi yaptığımızı hissediyoruz. Amerikan halkının ve herkesin güvenliği en önemli önceliğimizdir. Umarım (Boeing) kısa zamanda cevaplarını hazırlar ancak o zamana kadar uçakları yerde olacak" ifadelerini kullandı.

Trump’ın bu kararının ardından Boeing firması 737 Max uçaklarının uçuşlarının geçici olarak durdurulması tavsiyesinde bulundu.

Boeing, ABD Havacılık İdaresi’nin 737 Max uçaklarının yere indirilmesi kararını desteklediğini duyurdu. FAA'e 371 uçaklık "737 Max" filosunun uçuşlarının geçici olarak durdurulmasını tavsiye ettiklerini açıkladı.
 

Kazalara hatalı yazılım mı neden oldu?

Endonezya ve Etiyopya’daki 737 Max tipi uçakların kazasında baş şüpheli Manevra Karakteristiklerinin Artırılması Sistemi (MCAS) olarak adlandırılan bir yazılım.

Boeing 737 Max’lerde kullanılan motorlar 737’lerde kullanılanlara göre daha büyük. Bu nedenle motorlar daha yukarıda ve kanadın önünde duracak şekilde tasarlandı. Bu durum uçak düşük hızdayken burnun yukarı kalkarak süratsiz kalmasına yani “stall” olmasına yol açıyor.

MCAS sistemi, uçağın stall olmaması için otomatik olarak uçağın burnunu aşağı basıyor. Pilotlar gerektiğinde bu sistemi devre dışı bırakıp uçağı manuel bir şekilde de kontrol edebiliyor.

Sensörler tarafından iletilen hatalı verilerin, uçağın kontrol edilebilirliğini tehlikeye soktuğu ve uçağın burnunun aşağıya fazla basılmasından dolayı aşırı irtifa kaybına neden olduğu belirtiliyor. Bunun da otomatik durumda (pilot tarafından müdahale edilmediği takdirde) uçağın aniden yere çakılmasına yol açabildiği iddia ediliyor.
 

Boeing’den yazılım açıklaması

Boeing Endonezya'da Lion Air'in 610 sefer sayılı uçağının kaza geçirmesinin ardından son birkaç aydır, uçağı daha da güvenli hale getirmek için bir uçuş kontrol yazılım güncellenmesi geliştirdiğini kaydetti.  Açıklamada şu ifadelere yer verildi:

"Bu geliştirme, Manevra Karakteristikleri Takviye Sistemi (MCAS) uçuş kontrol kaideleri (uçuş kontrol bilgisayarı tarafından yerine getirilen komutlar dizisi, üreticinin uçuş kontrol hareketini, uçuş özelliklerini ve uçak kısıtlamalarını tanımlayan yerleşik bilgisayar komutları) pilot göstergeleri, operasyon manuelleri ve uçuş ekip eğitimi güncellemelerini kapsamaktadır. Geliştirilmiş uçuş kontrol kaidesi, Hücum Açısı (AOA) girdilerini işlemekte, doğru olmayan bir hücum açısı okumasına karşı “stabilizer trim” komutlarını sınırlamakta ve irtifa dümeninin konumunu korumak için stabilizer komutuna sınırlama getirmektedir."

Açıklamada yeni yazılımı Nisan ayından önce yayınlanmasının öngörüldüğü ve tüm havayollarının uygulaması için zorunlu hale getirileceği de belirtildi.

Son 5 ayda 346 ölümlü iki 737 Max kazası

Etiyopya Hava Yolları'na ait "B737 Max 8" tipi yolcu uçağı, 10 Mart 'ta Addis Ababa'dan Kenya'nın başkenti Nairobi'ye gitmek için kalkıştan kısa süre sonra düşmüş, kazada uçaktaki 157 kişinin tamamı hayatını kaybetmişti.

Endonezya'nın Lion Hava Yollarına ait JT 610 sefer sayılı "B737 Max 8" tipi uçağı da geçen yıl 29 Ekim'de Cakarta'dan Sumatra Adası'ndaki Pangkal Pinang şehrine gitmek üzere havalandıktan kısa bir süre sonra denize çakılmış ve 189 kişi yaşamını yitirmişti.
Bu kaza, "B737 Max 8" tipi uçakların ilk kazası olarak tarihe geçmişti.