7 Mayıs’ta alınan kararla BNP Paribas, Citibank ve UBS ile bir bacağı Türk Lirası olan döviz işleminin yapılmayacağını duyuran Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), bugün yaptığı bir açıklamayla bu yasağın kaldırdı.
BDDK, üç yabancı bankanın TL cinsinden borçlarını ödediğini, bu nedenle yasağın kaldırıldığını ifade etti.
Açıklamada bu üç bankanın taraf olduğu işlemlerin “kur manipülasyonu” teşkil edip etmediğiyle ilgili inceleme ve soruşturmaların devam edeceği ve sonuçlandırılacağı bilgisi de yer aldı.
BDDK, 12 Nisan’da aldığı bir kararla Türk Lirası almak isteyen yabancı bankaların öz kaynaklarının yüzde 10’u oranında belirenmiş swap (TL değiş-tokuşu diye özetleyeceğimiz swap, ileride detaylı şekilde anlatılıyor) limitini yüzde 1’e çekmişti. Bu oran, geçtiğimiz sene yüzde 50’ydi.
Ancak piyasada Türk Lirası’nın olmaması nedeniyle yükümlülüklerini yerine getiremeyen söz konusu bankalar için BDDK, geçen hafta şu açıklamayı yapmıştı:
Yurt dışında kurulu BNP Paribas SA, Citibank NA, UBS AG’nin Ülkemiz bankalarına karşı olan Türk Lirası yükümlülüklerini vadesinde yerine getirmediği tespit edildiğinden, tasarruf sahiplerinin haklarını ve bankaların düzenli ve emin bir şekilde çalışmasını tehlikeye sokabilecek işlem ve uygulamaları önlenmesini ve kredi sisteminin etkin bir şekilde çalışmasını teminen, söz konusu bankalar dahil Türk Lirası yükümlülüğünü yerine getirme konusunda gecikmeye düşen yabancı bankalar ve söz konusu bankaların yurt dışında kurulu grup bankaları ile bir bacağı Türk Lirası olan yeni bir döviz işleminin yapılmamasına ve bu mahiyetteki vadesi gelen işlemlerin yenilenmemesine karar verilmiştir.
Bahse konu “yükümlülükler”, yabancı bankaların swap işlemlerine limit getirilmeden önce ellerinde TL yokken yurt içi bankalardan borç aldıkları TL’ler.
Yıllardır olduğu gibi bu TL’leri satıp döviz alan bankaların borçlarını TL cinsinden ödeme zamanı geldiğinde getirilen limit nedeniyle piyasada TL’ye ulaşamamış, dolayısıyla temerrüde düşmüşlerdi.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Swap nedir?
Londralı bir yatırımcı ya da bir banka düşünelim.
Bu yatırımcı, Türk Lirası’nın değeri düştüğünde Türk Lirası’nı elden çıkarmak isteyecektir (ya da tam tersi). Bunun için de TL satıp, dolar alma yolunu tercih edecektir. Ancak elinde TL yoksa, önce bu para birimini piyasadan “ödünç alması” gerekiyor.
Geri ödeme sözü vererek ödünç aldığını varsayalım. Yatırımcı aslında kendisinde olmayan ancak ödünç aldığı TL’yi 100 liradan piyasaya satmış karşılığında dolar almış olsun.
Sattığı miktar 80 liraya gerileyince yeniden piyasadan alır. Elde ettiği 20 liralık kârdan TL’yi bulmanın, taşımanın maliyeti ve diğer masraflar düşülür ve net kâra ulaşılır.
Yani, TL satıp dolar almak isteyen, satacağı TL’yi de piyasadan bulmaya çalışan yatırımcının katlandığı maliyete swap (değiş-tokuş) faizi deniyor.
Independent Türkçe
