“Tahripkar” bir bitki hastalığının Britanya doğal yaşamına zarar vermesini önlemek için, zeytin ağaçlarını da içeren bitkilerin ithalatına yeni katı düzenlemeler getirilecek.

Böceklerin neden olduğu bakteriyel bir hastalık olan Xylella fastidiosa, İtalya’daki kadim zeytin bahçelerini halihazırda yok etti ve şimdi de Fransa’yla İspanya’da kaosa neden oluyor.

Hastalığın yayılmasını durdurmak amacıyla kahve ağaçlarının ithalatı tamamen yasaklanırken, zeytin ağaçlarıyla badem ağacı, lavanta, biberiye ve zakkumu da içeren yüksek risk altındaki diğer türlerin ithalatı da kısıtlanacak.

560’ın üzerinde türü etkilediği bilinen hastalık, Birleşik Krallık’ta (BK) da karaağaç, çınar ve meşeler için tehdit oluşturuyor.

Xylella fastidiosa, bitkilerin hayati önemdeki iç su sistemlerinin tıkanmasına ve bundan dolayı susuzluktan ölmelerine neden oluyor. Hastalığın herhangi bir tedavisi bulunmuyor.

Eğer hastalık BK’da görülseydi, etkisi ciddi olabilirdi. Bitki bilimi, genetik ve mikrobiyoloji alanında uzmanlaşmış araştırma kuruluşu John Innes Centre’a göre, 100 metrelik alanda bulunan bütün konukçu bitkiler yok olabilir ve 5 kilometrelik alanda geniş bir bitki çeşitliliğinin hareketini de engelleyebilir.

Hastalığın ilk kez Portekiz'de tespit edilmesinden sadece bir yıl sonra, çeşitli farklı konukçu türlerden 11 binin üzerinde bitki yok oldu.

Çok katı kriterler yerine getirilmediği ve yüksek riskli bitkilerin ticareti yalnızca Avrupa Birliği (AB) içinde, test edildikten sonra yapılmadığı sürece, Xylella taşıyıcısı olabilen bitkilerin salgın alanlarından taşınması AB genelinde halihazırda yasak.

Zeytinyağı sektörüne ilişkin haberler yapan Olive Oil Times, uzun vadeli ekonomik etkinin İtalya, İspanya ve Yunanistan’da muhtemelen milyarlarca euroya ulaşabileceğini bu hafta belirtti.

Medya kuruluşuna konuşan Hollanda’daki Wageningen Üniversitesi’nden Kevin Schneider, “Bulaşma hızının yavaş olması ve kültür bitkisi çeşitleriyle yeniden ekim imkanının sağlanması durumunda bile, durumdan olumsuz etkilenen ülkeler için gelecekteki ekonomik etki tahminleri milyarlarca euroya varıyor” dedi.

BK hükümeti ayrıca, dişbudak ağaçlarını öldürebilen egzotik bir böcek olan zümrüt renkli tahtakurdunu barındırabilecek kerestelerin ithalatını kontrol altına almayı da içeren, bitkilere yönelik diğer tehditlerle mücadele etmek için de önlemler alıyor.

Çevre, Gıda ve Köy İşleri Bakanlığı (Defra) salı günkü yazılı açıklamasında şu ifadeleri kullandı:

BK’yi ve ormancılıkla bahçecilik sektörlerimizi, tahripkar Xylella fastidiosa ve dişbudak ağaçlarını yok edebilen egzotik böcekleri de içeren çeşitli bitki hastalıklarından ve haşerattan korumak için, bugün yeni ulusal önlemler yürürlüğe girdi.
Bu yeni düzenlemeler… BK bitki sağlığını bu tür tehditlere karşı korumak için daha zorlayıcı ithalat şartları getirecek.

BK Bitki Sağlığı Şefi Nicola Spence şunları söyledi:

Ülkemizi ağaç zararlılarından ve hastalıklardan korumak; çevremizi, ekonomimizi ve sağlığımızı korumada kilit önem taşıyor.
Bu nedenle Xylella, zümrüt renkli tahtakurdu ve çınarları solduran hastalık taşıma riski yüksek konukçu bitkiler ve ağaçların ithalatında daha sıkı kısıtlamalar getiriyoruz.
Xylella, tabiatımız ve endüstrimize büyük bir tehdit ve bu Uluslararası Bitki Sağlığı yılında, BK’nin Xylella görülmeyen bölge olarak kalmasını sağlamak için elimizden geleni yapmak her zamankinden daha kaçınılmaz.
Zümrüt renkli tahtakurdu ve çınarları solduran hastalık da kayda değer tehdit oluşturuyor, bu nedenle son zamanlarda risk durumundaki değişiklere cevaben bunlara karşı korumamızı da güçlendiriyoruz.

12 üniversite ve John Innes Centre'ın başını çektiği araştırma enstitülerinin konsorsiyumu olan ve Kraliyet Bahçıvanlık Topluluğu'yla (RHS) BK Ekoloji ve Hidroloji Merkezi’ni de içeren BRIGIT’in lideri Profesör Saskia Hogenhout, şu ifadeleri kullandı:

BK’yi Xylella’dan uzak tutmada kilit noktada olacak bu yeni düzenlemeleri memnuniyetle karşılıyoruz.
BRIGIT programı aracılığıyla, bitkilerde semptomların nasıl gelişebileceğini, taşıyıcı haşeratın yaygınlığını ve hareketini ve de Xylella’nın bitki nakliyle ülke çapında nasıl hareket edebileceğini değerlendirerek Xylella’nın BK habitatında nasıl yayılabileceğini araştırıyoruz.
Aynı zamanda, Xylella'yla ve süs bitkilerinin BK’ye ithalatıyla ilgili risklere ilişkin bilgi vermek amacıyla kamusal etkinlikler de düzenliyoruz. Tüm bu bileşenler, hastalığın yönelttiği tehdidi yönetmek için etkili bir düzenleyici çerçeve geliştirmede hayati öneme sahip.

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. 

https://www.independent.co.uk/environment

Independent Türkçe için çeviren: Cenk Korkmazer