Filistinliler, ABD merkezli e-ticaret şirketi Amazon’un Filistin topraklarına yönelik politikasını ‘ırkçı bir adım ve ulusal hakları konusunda pazarlık’ olarak nitelendirdi. ABD’li milyarder Jeff Bezos’un sahibi olduğu şirket, İsrail’e ve Batı Şeria’daki tüm yerleşim yerlerine ücretsiz, komşu Filistin şehirlerine ve köylerine ise ücretli gönderim hizmeti sağlıyor.
Şirket, Filistinlilere ücretsiz hizmet sağlamak için müşterilerinin Filistin topraklarında değil İsrail topraklarında yaşıyor olmasını şart koşuyor. Söz konusu uygulama, ‘ırk ayrımcılığı ve yerleşim yerlerine destek’ olduğu gerekçesiyle Filistinliler ve insan hakları örgütleri tarafından eleştiriliyor.
Amazon, geçen kasım ayında İsrail’deki faaliyetlerine 49 dolar üzeri siparişler için ücretsiz gönderimle başladı. Ancak adres olarak Filistin’i seçenler 24 dolardan fazla kargo bedeli ödemek zorunda kalıyor. Amazon Sözcüsü Nick Caplin, Filistinli bir müşterinin adres olarak İsrail’i seçmesi halinde aynı bedelde ücretsiz gönderim hakkına sahip olabileceğini duyurdu.
E-ticaret, emtia fiyatlarındaki düşüş nedeniyle Filistin’den dikkate değer bir talep aldı. Ancak halk çoğu küresel elektronik satış şirketinin nakliye hizmeti için finansal olarak ödeme yapmaya devam ediyor.
Küresel kampanya
Filistin İçin İsrail’e Boykot Girişimi (BDS) Koordinatörü Mahmud Navacaa, Amazon şirketinin Batı Şeria’daki yerleşim birimlerini desteklediğini ve bu birimleri kökleştirmeye çalıştığını vurguladı.
Navacaa, ABD şirketini ‘ayrımcı hizmetlerini’ durdurmazsa, kendisini "yerleşimleri destekleme rolünü ifşa etmek üzere devasa küresel bir kampanyayla mücadele etme veya Birleşmiş Milletler’in (BM) ‘yerleşim birimlerinde faaliyet gösteren şirketler’ listesine eklenme" olmak üzere iki seçeneğin önünde bulacağı konusunda uyardı.
BM, geçen hafta İsrail’e bağlı yerleşim birimlerinde faaliyet gösteren ‘Airbnb, Expedia ve Tripadvisor’ da dahil 112 şirketin listesini yayınladı. İsrail, yayınlanmasını reddettiği listenin ‘İsrail’deki özel sektöre yönelik büyük ölçekli boykot için bir araç olarak kullanılacağını’ savundu. Filistin ise BM’nin söz konusu adımına övgüde bulunarak durumu ‘uluslararası hukuk açısından zafer’ olarak nitelendirdi.
Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el-Maliki, tüm ülkelere ‘söz konusu şirketlerle olan faaliyetlerini derhal sona erdirme’ çağrısında bulundu. Bu faaliyetlerin uluslararası hukukun ve ilkelerin ihlali olduğunu vurguladı.
Bahis konusu 112 şirketten 94’ü İsrail merkezli. 18’i de dünyanın farklı ülkelerine ait.
Yasal önlemler
Filistin hükümeti, ekonomi, iletişim ve adalet bakanlıkları arasında söz konusu ABD şirketine karşı yasal ve siyasi önlemler almak amacıyla ortak bir komite kurmaya yöneldi.
Filistin Ekonomi Bakanlığı’ndan Tüketiciyi Koruma Dairesi Müdürü İbrahim el-Kadi konuya dair şunları söyledi:
"Amazon’un politikası, Dünya Ticaret Örgütü ile bağlantılı şekilde sürdürülecek. Bu politikadan geri çekilmesi amacıyla baskı yapılması için yerleşim birimlerinde faaliyet gösteren şirketler kapsamına dahil edilecek"
İsrail Şimdi Barış Hareketi yetkilisi Brian Eve de Amazon’un söz konusu davranışını ‘kasten ya da bilmeden ırk ayrımcılığı suçu’ olarak nitelendirdi. Eve "Batı Şeria’daki yasa dışı bir İsrail yerleşim birimine ücretsiz gönderi sağlamak ve Filistin’deki köyleri ve şehirleri ücrete tabi tutmak kabul edilemez bir eylemdir" dedi.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
Independent Türkçe için çeviren: Kübra Şahin
