Türkiye 2020’ye girerken Türk Medya’ya bağlı 2 gazete basılı yayın hayatına son verdi.
Star ve Güneş gazeteleri bundan böyle yoluna dijital ortamda devam etme kararı aldı.
Gazeteler baskıyı durdurunca her gazeteye tirajları ölçüsünde verilen Basın İlan gelirleri de son buldu.
2018 rakamlarına göre Star gazetesi 6 milyon 300 bin TL resmi ilan, 3 milyon TL civarında resmi reklam alıyordu.
Kapatılan diğer gazete Güneş ise 6 milyon TL resmi ilan, 1 milyon 200 bin TL ise resmi reklam gelirine sahipti.
Yılda yaklaşık 16 milyon TL olan bu gelirlerin, gazetelerin kapanmasıyla kamuya kalacağı zannedilse de durum tam olarak öyle değil.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Kalan para ortak havuza
Bu tutar Basın İlan Kurumu’nun ortak havuzuna eklenerek diğer gazetelere tirajları nispetinde paylaştırılacak.
Resmi ilan ve resmi reklamlar Basın İlan Kurumu tarafından gazetelere yönlendiriliyor.
Kurum 27 Mayıs 1960 darbesinin ardından kuruldu. Kurumun ilk genel müdürü ise eski bir subay olan Sebahattin Selek.
Hem icra, ihale ve tebligat gibi resmi ilanlar hem de TOKİ, kamu kurum ve kuruluşları ile bakanlıkların resmi reklamları bu kurum aracılığıyla gazetelerde yayımlanabiliyor.
Gazetelerin tirajları yüksekse bu pastadan daha fazla gelir elde edebilirken daha düşük tirajlı gazeteler daha az resmi ilan ve resmi reklam geliri alabiliyor.
Gazetelerin tirajı ne kadar gerçek?
Medya dünyasında yıllardır gazetelerin açıklanan tirajlarının gerçeği yansıtmadığı tartışması hiç gündemden düşmedi.
Bir dönem Basın İlan Kurumu’nun sahte tirajlar için bir çalışma yaptığı ama bu çalışmanın netice alamadığı biliniyor. Konuyla ilgili çalışma raporları dönemin Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç’a da iletildi.
2009-2015 arasında BİK Genel Müdürü olarak görev yapan Mehmet Atalay, Hatay’da katıldığı bir toplantıda naylon tiraj gerçeğini şu sözlerle açıklamıştı:
Bu tür naylon gazeteler devleti hortumlayan gazeteler. Biz diyoruz ki kriterlere uyun, daha güçlü bir hale gelin.
BİK rakamlarıyla gazetelere dağıtılan ilan ve reklam parası:
|
Gazete adı |
Resmi İlan Geliri |
Resmi Reklam Geliri |
Toplam |
| Sabah |
7.104.752 TL |
13.733.688 TL |
20.838.430 |
| Hürriyet |
7.042.554 TL |
11.418.688 TL |
18.460.720 TL |
|
Yeni Şafak |
6.326.423 TL |
5.569.166 TL |
11.865.720 TL |
| Posta |
7.058.064 TL |
3.998.962 TL |
11.057.027 TL |
| Milliyet |
6.307.532 TL |
4.169.538 TL |
10.477.071 TL |
| Star |
6.342.717 TL |
2.195.565 TL |
9.258.283 TL |
|
Akşam |
6.346.799 TL |
2.654.518 TL |
9.001.317 TL |
| Türkiye |
6.206.228 TL |
2.171.110 TL |
8.377.338 TL |
| Takvim |
6.355.200 TL |
1.883.283 TL |
8.238.483 TL |
|
Sözcü |
6.455.620 TL |
1,933,319 TL |
8.388.940 TL |
|
Yeni Akit |
4.959.601 TL |
3.057.103 TL |
8.016.704 TL |
| Güneş |
8.813.748 TL |
1.205.271 TL |
7.019.020 TL |
|
Yeni Birlik |
5.456.343 TL |
598.076 TL |
6.054.419 TL |
| Milat |
4.971.659 TL |
662.204 TL |
5.633.863 TL |
|
Aydınlık |
4.993.025 TL |
55.679 TL |
5.048.705 TL |
|
Yeni Çağ |
4.742.539 TL |
24.330 TL |
4.766.870 TL |
|
Diriliş Postası |
4.152.659 TL |
304.910 TL |
4.457.570 TL |
| Karar |
3.970.949 TL |
144.223 TL |
4.115.173 TL |
| Cumhuriyet |
2.037.401 TL |
1.747.901 TL |
3.785.302 TL |
|
Milli Gazete |
1.998.780 TL |
309.154 TL |
3.307.934 TL |
| Korkusuz |
1.304.761 TL |
3.264 TL |
1.344.025 TL |
|
Yeni Asya |
1.200.243 TL |
8.173 TL |
1.208.956 TL |
|
Birgün |
1.063.036 TL |
397.782 TL |
1.460.819 TL |
| Evrensel |
432.515 TL |
101.286 TL |
533.801 TL |
|
TOPLAM |
112.679.138 TL |
59.067.975 TL |
171.747.113 TL |
(Kaynak: BİK 2017 Faaliyet Raporu)
BİK, MİT’ten daha gizli
Türkiye’de gazetelerin tirajlarını denetleyen bağımsız bir kuruluş yok. Gazetelerin tirajları dağıtım şirketi tarafından bildiriliyor. Basın İlan Kurumu gazete tirajlarını resmi olarak açıklamıyor. Gazetelere ne kadar ilan ve reklam geliri dağıtıldığı sadece kurumun faaliyet raporunda belirtiliyor ama bu rapor da kamuoyuna açıklanmıyor. Milli İstihbarat Başkanlığı’nın faaliyet raporu dahi internet sitesi üzerinden duyurulurken BİK üzerine daha kalın bir gizem perdesi örtüyor.
Kaynak devletin kurumundan
Independent Türkçe’nin ulaştığı BİK 2017 Faaliyet Raporu’na göre Sabah gazetesi 20 milyon 800 bin, Hürriyet gazetesi 18 milyon 460 bin TL tutarında resmi reklam ve resmi ilan aldı. En yüksek gelir elde eden 3. gazete ise Yeni Şafak’tı. Yeni Şafak’ın ilan yayımlama karşılığında aldığı para 11 milyon 895 bin TL’ydi. Hükümete yakın durmayan 10 gazetenin aldığı resmi reklam parasının Yeni Şafak’ın tek başına sahip olduğu reklam parasından daha az olması ise dikkat çekiyor. Reklam pastasından 10 gazeteye 4.7 milyon TL aktarılırken sadece Yeni Şafak’a 5.5 milyon TL verildi.
Diriliş Postası’nın 4 milyon 457 bin TL aldığı bu dönemde Sözcü 8 milyon 388 bin, Cumhuriyet 3 milyon 785 bin, Karar 4 milyon 115 bin, Milli Gazete ise 2 milyon 307 bin TL aldı.
Independent Türkçe
© The Independentturkish
