Filipinler'in güneyinde bulunan Mindanao Adası'ndaki Cotabato şehrinde Bangsamoro Müslümanların geleceğini şekillendirecek referandum başladı. Moro İslami Kurtuluş Cephesi (MİKC) lideri Hacı Murad İbrahim, tarihi Moro referandumunda oyunu kullandı.
MİKC Lideri İbrahim, oyunu Simuay Junction Center İlkokulu’nda kullandı. Hayatında ilk kez oy hakkını Bangsamoro Organik Yasası (BOL) için kullandığını belirten İbrahim, sandık heyetince kendisine verilen formu doldurdu, parmak izini bastı ve “Bismillah” diyerek oyunu sandığa attı.
İbrahim, gazetecilere yaptığı açıklamada "Ümitvarız ve iyimseriz. BOL onaylanacak. Geçiş otoritesi kurulacak. BOL bizim barış ve ilerleme enstrümanımız.” dedi.
Uluslararası basının da takip ettiği İbrahim, daha sonra ilkokulun bahçesinde halka hitap etti.
Cotabato’da tansiyonun yükselebileceği konusunda haberlerin olabileceğine işaret eden İbrahim, “Nelerin meydana gelebileceği konularında biz daima hazırız. Göz korkutma ve hile olabileceği hususunda duyarlıyız." dedi.
İyimser olunması ve herkesin oy hakkını kullanması konusunda çağrıda bulunan İbrahim, “40 yıldan fazladır Moro sorununda daimi çözüm barıştır. Savaş çözüm değildir.” ifadesini kullandı.
İbrahim, “Çatışmalardan öğrendiğimiz silahlı mücadele bir opsiyon. Fakat biz her daim barışı hedefledik.” diye konuştu.
Manila hükümetinin anlaşmayı uygulayacağını belirten İbrahim, “Bu süreci biz tüm desteğimizle takip ediyoruz. Sonuç ne olursa kabul edeceğiz. Yeniden müzakere sürecine dönmekten de tereddüt etmeyiz. Biz geçiş otoritesi için kararlıyız.” dedi.
Yaklaşık 3 milyon seçmenin oy kullanması beklenen referandumda Morolar oy verecekleri okullarda uzun sıralar oluşturdu. Morolar, kapılardaki güvenlik kontrollerinden geçirilerek okullara alındı.
Şehir genelinde asker ve polisin uyguladığı yüksek güvenlik tedbirleri gözden kaçmazken, halk basın mensuplarına konuşmaktan kaçındı.
Kampanya sürecinde "Hayır" kanadını destekleyen Cotabato Belediye Başkanı Cynthia Guiani-Sayadi, BOL’un onaylanması ve şehrin yeni kurulacak bölgeye dahil edilmesine karşı çıkıyor.
Kotabato şehrinde 110 bin seçmenin oy kullanması bekleniyor.
Sabah 7’de başlayan oy verme süresi öğleden sonra 15’te son bulacak.
Yeni düzenlemeyle Bangsamoro özerk hükümeti kurulacak
Filipinler Devlet Başkanı Rodrigo Duterte, temmuz sonunda imzaladığı Bangsamoro Müslümanlarına kapsamlı özerklik sağlayan yasayla, bölge Müslümanlarının hukuki ve ekonomik kazanımlarının artırılması öngörülüyor.
Yasa, nüfusun yoğun yaşadığı Mindanao eyaletinin bazı bölgeleri ile çevresindeki adalara, mevcut özerk yapıdan çok daha kapsamlı bir özerklik sağlayacak.
Yeni düzenlemeyle Bangsamoro özerk hükümeti kurulacak. Bölgede dini özgürlükler konusunda bağımsız olarak şeri hükümlerin uygulanacağı mahkemeler açılabilecek.
Merkezi yönetim, Mindanao'daki idari yetkileri Bangsamoro hükümetine devredecek.
Bangsamoro bölgesindeki iç sular ulusal hükümet ile eş zamanlı idare edilecek. Özerk yönetim enerji kaynaklarını çıkarıp yönetimini sağlayacak.
Ayrıca eski Moro Ulusal Kurtuluş Cephesi (MUKC) ve Moro İslami Kurtuluş Cephesi (MİKC) savaşçıları kolluk kuvvetlerine katılabilecek.
5 soruda Moroların kapsamlı özerkliği
Güney Asya ülkesi Filipinlerde yarım asırdan uzun süredir devam eden ve yüz binlerce kişinin ölümüne neden olan Moro sorununda, 21 Ocak’ta referandum hayati önem taşıyor.
