TBMM İçişleri Komisyonu’nda görüşülen 95 maddelik Torba Kanun Teklifi’nde derneklerin bildirim zorunluluğuna ilişkin düzenlemeyi öngörüyor.
95 maddelik teklifin 59’uncu ve 62’nci maddeleri ile ‘5253 Sayılı Dernekler Kanunu’nda değişiklik öngörülüyor. Düzenleme ile dernek üyeliğine kabul edilenler ile üyeliği sona erenlerin bilgilerinin bağlı bulundukları mülki idare amirliğine bildirilmesi zorunlu hale getiriliyor. Teklifin yasalaşması durumunda dernekler, yaklaşık 12 milyon üyesini bulundukları mülki idare amirliklerine bildirecek.
“Cumhuriyet tarihinin en büyük fişlemesi”
TBMM İçişleri Komisyonu Üyesi CHP Milletvekili Ali Öztunç teklife ilişkin olarak BirGün gazetesinden Hüseyin Şimşek’e değerlendirme yaptı. Öztunç, “Anayasa’ya ve birçok uluslararası özgürlüğe aykırı bir teklif ile karşı karşıyayız. Eğer değişiklik bu hali ile geçerse Cumhuriyet tarihinin en büyük fişlemesi yapılacak” dedi.
Türkiye tarihi boyunca erişilemeyen sayıda yurttaşın kişisel verilerinin İçişleri Bakanlığı’nın eline geçeceğini bildiren Öztunç, “Derneğin yöneticisi ve başkanının bilgilerini vermek doğaldır, kabul edilebilir. Ancak üyelerini ne yapacaklar? Anayasa’ya açıkça aykırı bir durumla karşı karşıyayız. Milyonlarca insan, sırf bilgileri paylaşılmasın diye bir daha dernek üyesi olmayacaktır. Örgütlenme özgürlüğü bakımından da tarihi bir sorun ile karşı karşıyayız” ifadesini kullandı.
Teklifin 59 ve 62’nci maddelerinde neler var?
AK Parti’li milletvekillerinin teklif ettiği 59. maddede şu ifadeler yer alıyor:
Uygulamada kişilerin rızası ve bilgisi dışında derneklere üye olarak kaydedildikleri veya dernek üyeliğinden istifa ettikleri halde üyelikten çıkarılarak kayıtlara işlenmediği gibi durumlarla karşılaşılmaktadır.
Vatandaşların bir derneğe bilgisi dışında üye olarak kaydedilip kaydedilmediği veya üyelikten ayrıldığı halde derneğin kayıtlarının düzeltilip düzeltilmediği mevcut durumda sorgulanamamaktadır.
Diğer taraftan katılımcı demokrasinin gereği olarak sivil toplum kuruluşlarının karar süreçlerine dahil edilebilmesi için, kamu kurumlarının ilgili mevzuatı gereğince oluşturdukları kurullarda, kendi görev alanları (sağlık, çevre, kadın-çocuk-gençlik, engelli, spor vb.) çerçevesinde faaliyet gösteren ve en fazla üyeye sahip dernek temsilcisine yer vermek üzere dernek üye sayıları ile ilgili bilgileri talep etmeleri nedeniyle bu bilgilerin kısa bir süre içinde verilebilmesi amacıyla ve aynı zamanda İçişleri Bakanlığınca derneklerin kamu yararı statüsü, izin almadan yardım toplama yetkisi ve adlarında izne tabi kelime kullanma taleplerinin değerlendirilmesinde güncel üye sayılarının bilinmesi gerekli olduğundan, derneklere üye olan veya üyelikten çıkan ya da çıkarılan veya üyeliği kendiliğinden sonra eren kişilerin bilgilerinin bildirimlerinin zamanında, doğru ve düzenli bir şekilde yapılması önem arz etmektedir.
5253 sayılı Dernekler Kanununun 15’inci maddesi gereğinde de derneklerin mahkeme tarafından feshedilmesi durumunda derneğin tüm para, mal ve haklarının aktarılacağı, derneğin amacına en yakın ve kapatıldığı tarihte en fazla üyeye sahip derneğin tespit edilmesi sağlanacaktır.
Madde ile dernek üyelik bilgilerinin doğru ve düzenli bir şekilde bildirilmesine ve dolayısıyla vatandaşlarımız tarafından kendilerine ait bilgiler yönüyle e-Devlet üzerinden üyeliklerinin sorgulanabilmesine ve kamu yararı açısından hatalı kayıt nedeniyle oluşabilecek mağduriyetlerin önüne geçilmesine imkan sağlanmaktadır.
62. madde ise 6 ay içinde bildirim zorunluluğunu içeriyor. Maddede şunlar yazıyor:
5253 sayılı Dernekler Kanununun 23’üncü maddesinde yapılan düzenleme ile dernek üyeliğine kabul edilenler ile üyeliği sonra erenlerin bilgilerinin mülki idare amirliğine bildirilmesi zorunla hale getirilmektedir. Madde ile düzenlemenin yürürlüğe gireceği tarih itibariyle devam eden üyeliklerin de mülki idare amirliğine bildirilmesine yönelik olarak altı aylık geçici bir süre öngörülmektedir.
Independent Türkçe, BirGün
