Dünyanın en uzun ve ince ülkesi Şili, 6 Ekim’den bu yana karışık.
Özellikle ülkenin başkenti Santiago’da eylemciler sokakta.
Nedeni hükümetin metro ücretlerine getirdiği yüzde 4’lük zam.
Macul’daki metro istasyonu, başkent Santiago’da ateşe verilen 136 metro istasyonundan yalnızca biri.
İstasyonun hemen önünde açılmış olan pankartta “Şili uyumayacak” yazıyor.
Tren seferlerinin durduğu başkentte polisin eylemcilere yönelik sert müdahalesi dikkat çekiyor.
Protestoların zaman içinde şiddete evirilmesi nedeniyle olağanüstü hal (OHAL) ilan edildi.
6 milyon insanın yaşadığı başkent Santiago’da OHAL kararını açıklayan, eylemcilerin hedefindeki Şili Devlet Başkanı Sebastian Pinera oldu.
Pinera’ya göre bu kararda protestocuların metro istasyonlarının yanı sıra kentteki mağazalar ve diğer toplu taşıma araçlarını hedef alması etkili.
#Santiago de #chile #ChileDesperto on Civil War Protest pic.twitter.com/FExPPUMLH3
— Máximo Alexander (@MaximoSPQR) 19 Ekim 2019
Sadece başkenti kapsayan ve 15 gün sürmesi hedeflenen OHAL ile kamu düzenini tesis ve kamu mallarıyla özel mülkiyetin korunması amaçlanıyor.
Merkez sağ siyasetçi Pinera, olayların ardından yaptığı konuşmada sorumluların cezalandırılması için yeni bir ceza hukuku düzenlemesi üzerinde çalışılması gerektiğini söyledi.
OHAL gereğince toplanma hürriyetine sınırlama getirilecek.
Pinera yaptığı açıklamada hükümetin önümüzdeki günlerde bilet fiyatlarında indirim için diyaloga geçebileceğini söyledi.
Son 11 gün içinde 200’den fazla olayın yaşandığı Santiago’da Ulaştırma Bakanı Gloria Hutt, zamdan geri adım atılmayacağını belirtmişti.
Zammın nedeni enerji fiyatlarındaki artış
Hükümet zamma gerekçe olarak enerji fiyatlarının artması ve peso'nun değer kaybetmesini gösteriyor.
Belki de bu gerekçeyle eylemciler sadece toplu ulaşım araçlarını değil Enel Chile gibi dev enerji firmalarını da hedef aldı.
Incendio total edificio @Enel_Chile @CNNChile @CHVNoticias @Mega @TVN pic.twitter.com/2LMJDtJlnF
— Edmundo Rosinelli (@erosinelli) 19 Ekim 2019
Enel Chile’nin ateşe verilmesinin ardından içerideki işçilerin güvenli bir şekilde tahliye edildiği duyuruldu.
Declaración de Enel Chile respecto de la emergencia que afectó a nuestro edificio corporativo. pic.twitter.com/KbLJo7CeQ0
— Enel Chile (@Enel_Chile) 19 Ekim 2019
Bilet fiyatları 25 kuruş arttı
Latin Amerika’nın refah seviyesi en yüksek toplumlarından biri olarak kabul edilen Şili’de metro bileti fiyatları 6 Ekim’de 800 pesodan (6 lira 56 kuruş), 830 pesoya (6 lira 81 kuruşa) çıkarılmış, otobüs bileti fiyatları da benzer oranda arttırılmıştı.
OECD’nin Güney Amerika’lı tek üyesi Şili, bölgenin en büyük dört ekonomisi arasında bulunmasına rağmen gelir dağılımı eşitsizliğinin en yüksek olduğu ülkelerden biri olarak biliniyor.
2010-2014 yılları arasında Devlet Başkanlığı görevi üstlenen Pinera, Michel Bachelet’in sol iktidarının ardından Aralık 2017’deki seçimlerde yeniden iş başına gelmişti.
Pinera’nın 2010’daki ilk iktidarı döneminde yüzde 19.13 olan genç işsizlik oranı 2014’te yüzde 17.16’ya inmiş; 2017’de yüzde 16.09 ile Bachalet’ten devraldığı oran ise geçen yıl yaklaşık yüzde 2 buçuk yükselmişti.
Yaşam koşullarının gün geçtikçe pahalılaştığı başkent Santiago’da eylemciler daha çok üniversite ve lise öğrencilerinden oluşuyor.
Ancak gençler kadar yetişkinler de ülkedeki son zamların ardından tepkili.
New York Times gazetesine konuşan 82 yaşındaki emekli Isabel Mora o yetişkinlerden yalnızca biri.
Mora, “Ulaşım fiyatları, elektrik, gaz, her şeyin fiyatı yüksek ama maaşlar çok düşük” diyor.
Bir öğrencinin polis kurşunuyla öldüğü iddia ediliyor
Çoğunluğu 16-22 yaş arasındaki genç eylemcilerin turnikelerden atlamasıyla başlayan protestolar zaman içinde güvenlik güçleriyle çatışmalara dönüştü.
Polis göstericilere biber gazıyla müdahale etti.
Yetkililerden yaralı ve gözaltı sayısı ile ilgili henüz resmi bir açıklama yapılmış değil.
Ancak bir öğrencinin olaylar sırasında polisin plastik mermi kullanması sonucu hayatını kaybettiği iddia ediliyor.
Haftasonu boyunca kapalı kalacak olan metro sisteminde hasarın büyük olduğu, trenlerin seferlerini yapmasının imkansız olduğu belirtiliyor.
Independent Türkçe