Trafiğin yoğun olduğu, yağmurlu bir cumartesi gününde Kadıköy'ün ara sokaklarında buluşuyoruz Engelsiz Pedal Derneği'nin üyeleriyle...
Görme engelli üyelerin çekim için Avrupa yakasının farklı noktalarından tek başlarına geldiğini öğreniyoruz. Bu durum bizi şaşırtsa da onlar için çok normal. Başta oluşan tedirginliği pratikle üzerilerinden attıklarını söylüyorlar.
Gündelik ihtiyaçlarını kendi başlarına gerçekleştirmek durumunda olan görme engelliler, yaptıklarının ne yüceltilmesini istiyor ne de ajite edilmesini. Tek istekleri haklarına kavuşmak!
Bunun için de özellikle belediyelere çok iş düşüyor... Zira "eşit yaşam hakları"na kavuşmaları için en önemli şey "erişilebilirlik".
Kentler evrensel tasarım ilkesine göre tasarlanırsa, kendi başlarına pek çok işlerini halledebileceklerini ve özgüvenlerinin artacağını söylüyorlar. Böylelikle engellilere yönelik toplumdaki bazı önyargıların kırılması kolaylaşacak.
Bisiklet de onlar için önyargıları kırdıkları, yaşamın engellerinden sıyrıldıkları bir araç.
Kentlerin koşturmacası bireyleri içine öyle çekiyor ki, görme engelliler kimi zaman fark edilmiyor bile.
Kendilerine özgürlük, hareket ve sosyalleşme imkanı tanıyan sürüşlere çıkan ekip üyeleriyle İstanbul'un hatta Türkiye'nin farklı noktalarında karşılaşabilirsiniz.
Yeti kaybı olmayan bireyler dahi trafikte güçlük yaşarken -pek çok kişi yol bile vermez, kurallara uymazken- bir de kendinizi görme engellilerin yerine koyun ve tekrar düşünün.
Engelsiz Pedal Derneği üyelerine kulak verelim ve onların azmi, kararlılığı ve inancından feyz alalım...
Aksuoğlu: Engelsiz bireyler, görme engellileri gezdirmiyor, bisikleti birlikte sürüyor, pedal arkadaşlığı yapıyoruz
Engelli bireylerin sosyal hayatta daha aktif olmalarına destek veren sivil toplum kuruluşlarının başında 8 yıl önce kurulan Engelsiz Pedal Derneği geliyor. Derneğin başkanı Samet Aksuoğlu, toplumdaki engellilik algısını değiştirmeye başladıklarını söylüyor.
Engelli ve engelsiz bireylerin tandem (ikili) bisikletle sahilden merkeze, konserden sinemaya, hemen her noktaya ulaşıp, önyargıları kırdıklarını anlatıyor.
Aksuoğlu, Engelsiz Pedal Derneği'nin çabaları sayesinde artık pek çok yarışta engelli bireyler için kategori açıldığını da sözlerine ekliyor:
Yıllardır pek çok rotada pedal çevirdiklerini söyleyen Engelsiz Pedal Derneği'nin kurucusu Aksuoğlu, tandem bisiklet sürüşlerinin toplumda “engelsiz bireylerin görme engellileri gezdirmesi” olarak algılanmasından şikayetçi:
Zorlu yollardan geçerken, yokuşları çıkarken kişiler takım çalışmasının, dengenin ve iletişimin önemini deneyimler, birlikte güçlenir, değişir ve dönüşür.
Engelsiz bireyler, görme engellileri gezdirmiyor, bisikleti birlikte sürüyor. Biz pedal arkadaşlığı yapıyoruz.
Röportaj için bir araya geldiğimiz, derneğin doğuştan görme engelli üyelerinden Elif Kain, Hülya Çelik ve Elif Nur Aybaş da bu duruma dikkat çekiyor.
25 yaşındaki Kain, 32 yaşındaki Çelik ve 26 yaşındaki Aybaş, sürüşlerde engelli ve engelsiz tarafların “birlikte” bir denge ve iletişim sağladığını belirterek, “karşılıklı” bir değişim ve dönüşümün varlığına vurgu yapıyor.
Belediyelere "erişilebilirlik" mesajı: Şehirler evrensel kent tasarım mimarisine uygun olarak düzenlensin
Şehirlerin kent mimarisine uygun olarak tasarlanmadığına dikkat çeken görme engelli üyeler, bu konuda özellikle belediyelerin inisiyatif almasını istiyor. Amaç, kentlerin bireylerin yaşamlarını engellemeyecek şekilde planlanmasını sağlamak.
Kain: Sadece görme engelliler için değil, bebek pusetiyle yolda yürümeye çalışan bir anne için de zor
Kaldırımların, yolların evrensel tasarım ilkesine uygun olmadığını belirten 25 yaşındaki Elif Kain'e göre, yeti kayıplarından ziyade erişilebilirliğin sağlanmaması kendileri için engel oluşturuyor:
Aslında kişinin görmemesi, duymaması bir engel değil, farklılıktır. Asıl engel, kentlerin yaşayışa uygun tasarlanmamış olması. Erişilebilirlik çok büyük bir eksiklik. Erişilebilirliğin sağlanmasını bekliyorum. Yolda rahat rahat yürüyebilmek istiyorum.
Böylece kişi, ihtiyacı olmadığını gördüğünde, otomatik olarak özgüveni gelişiyor. Böylece insanların aklındaki engellilik algısı da değişiyor.
Pedal arkadaşlığını yaygınlaştırmak istiyoruz. Erişilebilirlik herkes için gerekli. Evrensel tasarım ilkeleri doğrultusunda yapılamayan şehir planlamaları, mimari herkes için zor.
Bu sadece görme engeli olan, tekerlekli sandalye kullanan birey için değil, bebek pusetiyle yolda yürümeye çalışan bir anne için de zor.
Engelsiz Pedal Derneği ve Renkli Kampüs adlı oluşumlarda görev alan Kain, aynı zamanda bir yüksek lisans öğrencisi.
Kain, belediyelerin engellilere yönelik çalışmalarında yer almaya da oldukça hevesli.
"Erişilebilirlik lütuf değil, şart"
Erişilebilirliğin bir lütuf değil, şart olduğunu vurgulayan Kain, sözlerini şöyle sürdürüyor:
Kurumların 'Biz şunu yaptık' diye ortaya çıkıp, reklam yapmasına karşıyız. Bu bir lütuf değil, bizim hakkımız.
"Ne ajitasyon ne de yüceltme. Bu durumu normalleştirmek gerekiyor"
Elif, engelliliğe hak temelli yaklaşmayıp bir şeyler elde etmek için kullanılmasına karşı.
Engellilik üzerinden prim yapan kişilerin bulunduğuna dikkat çeken Kain, engelliliğin ajitasyonla eşleştirilmesine tepkili:
Engelliliğe karşı ne ajitasyon yapılsın ne de yüceltme. Bu durumu normalleştirmek gerekiyor. Ancak normalleştirirken de hakkımız olan şeylerin verilmesi gerekiyor. Tek isteğimiz haklarımızı savunmak.
Haftanın üç günü toplu sürüş yapılıyor
Engelsiz Pedal Derneği üyeleri, istedikleri zaman Kadıköy’de bulunan dernek merkezine giderek buradaki tandem bisikletleri alıp sürüşe çıkabiliyor.
Bunun yanı sıra toplu sürüşler de planlanıyor. Perşembe, cuma ve pazar günleri olmak üzere haftada üç gün toplu sürüş gerçekleştiriliyor.
Dernek üyeleri bu sürüşlere, tırtılın kelebeğe dönüşmesinden esinlenerek farklı isimler takmış.
Örneğin, perşembe akşamları gerçekleştirilen sürüşe “Tırtıl 1“ deniliyor. Bu sürüşte Kadıköy-Kartal arasındaki 40 kilometrelik güzergâhta fazla trafiğe girmeden, görece korunaklı yollardan geçiliyor.
Cuma akşamları gerçekleştirilen “Tırtıl 2” sürüşlerinde ise kısmen trafiğe girilen daha zor bir güzergâh belirleniyor.
Pazar günleri gerçekleştirilen “Kelebek” sürüşleri ise diğer iki sürüşe nazaran daha zorlu. Zira bu sürüşte üyeler trafiğin yoğun olduğu yerleri de kullanıp, her türlü koşulla karşılaştıkları güzergâhları seçiyor.
Biz de Engelsiz Pedal Derneği üyeleriyle deneme sürüşlerine çıktık. Önce trafiğe kapalı, ardından açık alanlarda görme engelli arkadaşlarımızla pedal arkadaşlığı yaptık ve sonraki sürüşlerde buluşmak üzere sözleştik.
Turu tamamladıktan sonra tandem bisikleti havaya kaldırmak bir gelenek halini almış.
Engelsiz Pedal Derneği'ne katılabilir, yardımda bulunabilirsiniz
Pedal arkadaşlığını yaygınlaştırmak isteyen dernek üyeleri, destekçilerden gelecek her türlü maddi veya aynî yardıma açık.
Siz de ekibe katılmak ve sürüş gerçekleştirmek isterseniz Engelsiz Pedal Derneği'nin sosyal medya hesabından derneğe ulaşabilirsiniz.
© The Independentturkish
