Gazze Şeridi'nde 15 ayı aşkın bir süredir devam eden kanlı savaşın ardından İsrail ve Hamas dün ateşkes ve esir takası konusunda anlaşmaya vardı.
Anlaşma, 19 Ocak 2025 Pazar günü yürürlüğe girecek.
ABD Başkanı Joe Biden ilk aşamanın 6 haftayı kapsayacağını açıkladı.
Anlaşma tam bir ateşkesi, İsrail güçlerinin Gazze'deki tüm yerleşim bölgelerinden çekilmesini ve Hamas'ın elinde bulunan, aralarında kadın, yaşlı ve yaralıların da bulunduğu bazı rehinelerinin serbest bırakılmasını öngörüyor.
Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdulrahman bin Cassim Al Sani, anlaşmanın ilk aşamasında Hamas'ın İsrail hapishaneleri ve gözaltı merkezlerindeki Filistinli mahkumların bir kısmı karşılığında aralarında sivil kadınlar, kadın askerler, çocuklar, yaşlılar, hastalar ve yaralıların da bulunduğu 33 İsrailli tutukluyu serbest bırakacağını söyledi.
Katarlı yetkili, açıklamasında şunları söyledi:
Anlaşmanın 42 günlük ilk aşaması, askeri operasyonların geçici olarak durdurulmasını ve İsrail güçlerinin yoğun nüfuslu yerleşim bölgelerinden doğuya doğru çekilerek Gazze Şeridi'nin çeşitli bölgelerindeki sınırlarda konuşlanmasını kapsıyor. Ayrıca, belirli bir mekanizmaya göre esirlerin ve ölenlerin kalıntılarının takası, Gazze Şeridi'nde yerinden edilenlerin ikamet yerlerine geri dönmesi ve hasta ve yaralıların gerekli tedaviyi almaları için Gazze Şeridi'nden çıkışlarının kolaylaştırılmasını da içeriyor.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
ABD Başkanı Joe Biden, İsrail'in rehinelerin serbest bırakılması karşılığında "yüzlerce Filistinliyi" serbest bırakacağını açıkladı.
7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze'de tutulan 94 İsrailliden 33'ünün serbest bırakılması bekleniyor.
İsrail ordusu, İsrailli rehinelerden 34'ünün öldürüldüğünü açıkladı
Hamas'a yakın bir kaynak, 33 İsrailli rehinenin çocuk ve kadınlardan başlayarak gruplar halinde serbest bırakılacağını açıkladı.
Şarku'l Avsat'ın Times of Israel gazetesinden aktardığı habere göre İsrailli yetkililer, serbest bırakılması kararlaştırılan rehinelerin hepsinin hayatta olduğuna inanıyor, ancak Hamas henüz bunu doğrulamadı.
Hamas, geçen hafta anlaşmanın ilk aşamasında 34 rehineyi serbest bırakmayı kabul ettiğini açıklamış, ancak İsrail güçleri listedeki kişilerden birinin cesedini bularak toplam sayıyı 33'e düşürmüştü.
Biden, anlaşmanın ilk aşamasında Gazze Şeridi'ne insani yardımların artırılması ve bunun da ikinci aşama olan "savaşın kesin olarak sona erdirilmesi" amacıyla müzakerelerin yapılmasına olanak sağlaması gerektiğini vurguladı.
ABD, Katar ve Mısır'dan ortak arabulucuların Kahire merkezli bir mekanizma aracılığıyla pazar gününden itibaren Gazze'deki ateşkesi izleyeceğini açıklayan Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Al Sani, anlaşmanın ikinci ve üçüncü aşamalarının birinci aşamanın uygulanması sırasında görüşüleceğini belirtti.
Görev süresinin bitimine günler kalan ABD Başkanı Biden, İsrail'in önümüzdeki 6 hafta boyunca savaşın kesin olarak sona ermesini temsil edecek olan ikinci aşamaya geçmek için gerekli düzenlemeleri müzakere edeceğini açıkladı.
İkinci aşama başladığında, erkek askerler de dahil olmak üzere hayatta kalan rehinelerin tamamının serbest bırakılması için bir takas yapılacağını söyleyen Biden, "Geriye kalan tüm İsrail askerleri Gazze'den çekilecek ve bu noktada geçici ateşkes kalıcı hale gelecek" dedi.
Biden, ateşkesin birinci aşamasından ikinci aşamasına geçişle ilgili müzakereler devam ettiği sürece, altı haftadan uzun sürse bile ateşkesin devam etmesi gerektiğini vurguladı.
İsrailli bir yetkili, ateşkes anlaşması açıklanmadan önce yaptığı açıklamada, İsrail'in "ölü ve diri tüm rehineler iade edilene kadar Gazze'den ayrılmayacağını" söyledi.
Hamas'a yakın bir kaynak, İsrail askerlerinin Gazze Şeridi'nin doğusuyla batısını birbirinden ayıran Gazze şehrinin güneyindeki Netzarim Koridoru'ndan çekileceğini, fakat güneyi kuzeye bağlayan ana eksen olan Selahaddin Caddesi'nde konuşlanmaya devam edeceklerini açıkladı.
Kaynağa göre Netzarim Koridoru'nda kameralı bir elektronik kontrol noktası kurulacak ve burada İsrail askerleri bulunmayacak.
Art arda gerçekleşen müzakere turlarında anlaşmazlık yaşanan konular arasında ateşkesin kalıcılığı, İsrail askerlerinin tamamen geri çekilmesi ve Filistin topraklarına yapılacak insani yardımların miktarı yer alıyordu. Bu konularda uzlaşmaya varılıp varılmadığı henüz bilinmiyor.
ABD Başkanı, üçüncü aşamada, esaret altındayken ölen rehinelerin kalıntılarının ailelerine iade edileceğini ve Gazze'nin yeniden inşası için büyük bir plan başlatılacağını söyledi, ancak detay vermedi.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İsrail ordusunun Gazze'den tamamen çekilmesini ve Hamas'ın savaş sonrasında Gazze Şeridi'nin yönetiminde rol almasına izin vermeyi kategorik olarak reddetti.
İsrail, Hamas'ı suçladı anlaşmanın onayını erteledi
Ayrıca, İsrail, Hamas'ı anlaşmanın bazı maddelerini değiştirmekle suçlayıp kabinenin onay toplantısını ertelerken, Hamas yönetimi anlaşmaya bağlı olduğunu duyurdu.
İsrail Başbakanlık Ofisi, Hamas'ı Gazze'deki ateşkes anlaşmasında bazı maddelerden caydığını iddia edip, taslağı değiştirmekle suçlayarak, "Hamas, anlaşmanın tüm maddelerini kabul ettiğini arabuluculara bildirene kadar İsrail kabinesinin toplanmayacağını" açıkladı.
Hamas Siyasi Büro Üyesi İzzet er-Raşak ise, anlaşmaya bağlı olduklarını duyurdu.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.