Bilim insanları devasa eliptik galaksilerin milyarlarca yıl önce nasıl oluştuğunu anlama yolunda güçlü bulgular edindi.

Evrendeki galaksilerin büyük kısmı iki türde sınıflandırılıyor: Samanyolu'nun içinde yer aldığı spiral galaksiler ve çok daha dağınık yapıya sahip eliptik galaksiler. 

Sferoit şekle sahip eliptik galaksiler, merkezlerindeki şişkinlikle kendini gösteriyor. Çok az miktarda gaz içermeleri nedeniyle artık yıldız oluşturmayan bu galaksiler, spiral olanlara kıyasla çok daha fazla yaşlı yıldız barındırıyor.

Bilim insanları bu galaksilerin nasıl meydana geldiğini uzun zamandır anlamaya çalışıyor.

Çin Bilimler Akademisi'ne bağlı Mor Dağ Gözlemevi ve Birleşik Krallık'taki Southampton Üniversitesi'nden bilim insanları, "galaksiler arası gizem" dedikleri bu durumu çözmeye çok yaklaştıklarını bildirdi.

Şili'deki Atacama Büyük Milimetre/Milimetre-altı Dizisi teleskoplarını kullanan ekip, 8 ila 12 milyar yıl önce yıldız üreten 100'den fazla galaksiyi inceledi. 

Önde gelen hakemli dergi Nature'da 4 Aralık Çarşamba günü yayımlanan bulgular, büyük miktarda yıldız oluşturan galaksilerin çoğunun diskten ziyade küresel bir şekle sahip olduğunu gösteriyor.

Bilim insanları galaksilerin merkezinde soğuk gazın birikmesi ve diğer galaksilerle etkileşimler sonucu bu gökadaların meydana geldiğini düşünüyor.

Makalenin ortak yazarı Dr. Annagrazia Puglisi "İki disk galaksinin birbirine çarpması, yıldızları üreten yakıt olan gazın merkeze doğru çökmesini ve trilyonlarca yeni yıldızın ortaya çıkmasını sağladı" diyerek ekliyor:

Bu kozmik çarpışmalar yaklaşık 8 ila 12 milyar yıl önce, evren evriminin çok daha aktif bir aşamasındayken meydana geldi. Bulgularımız bizi astronomide uzun süredir devam eden bir gizemi çözmeye yaklaştırıyor ve bu da galaksilerin evrenin erken dönemlerinde nasıl oluştuğuna dair anlayışımızı yeniden tanımlayacak.

Çalışmaya liderlik eden Dr. Qing-Hua Tan, uzak ve son derece parlak galaksilerden yayılan ışığın dağılımını yeni bir teknikle incelediklerini belirtiyor.

Ekip bu sayede sferoit galaksilerin oluşum sürecine dair güçlü kanıtlar elde etmeyi başarmış. 

Dr. Tan "Sferoitlerin, doğrudan uzak galaksilerin çekirdeğindeki yoğun yıldız oluşumu olaylarıyla meydana geldiğine dair ilk gerçek kanıtı sunuyoruz. Astrofizikçiler onlarca yıldır bu süreci anlamaya çalışıyor" ifadelerini kullanıyor.

Araştırmacılar diğer teleskopların verilerinden yararlanarak uzak galaksilerin yıldızlarına bakmayı planlıyor. Bu sayede devasa eliptik galaksilerin nasıl meydana geldiğini ve evrenin ilk dönemindeki galaksi oluşum sürecini daha iyi anlamayı umuyorlar. 

Independent Türkçe, Guardian, Science Daily, Xinhua, Nature

Derleyen: Büşra Ağaç